مستعین عباسی: تفاوت میان نسخه‌ها

این امر [[حسادت]] و صیف و بغا را برانگیخت؛ به گونه‌ای که آن دو، [[لشکریان]] ترک و مردم [[بغداد]] و [[موالی]] را بر اتامش و باغر بشورانیدند. آنان ابتدا، اتامش را به [[قتل]] رساندند (۲۵۰ق)؛ آنگاه باغر را از پای درآوردند و اموالش را غارت کردند (۲۵۱ق)<ref>تاریخ الطبری، ج۵، ص۳۶۷-۳۶۹؛ التنبیه والاشراف، ص۳۱۵؛ العیون والحدائق، ص۵۷۴؛ الکامل، ج۷، ص۱۲۳ و ۱۳۷.</ref>. به دنبال قتل باغر، گروه بسیاری از [[ترکان]] به [[خون‌خواهی]] او برخاستند و [[دارالخلافه]] را به محاصره درآوردند. [[مستعین]] که تاب [[مقاومت]] در برابر آنان نداشت، با عده‌ای دیگر از ترکان از جمله وصیف و بغای صغیر از [[سامرا]] به بغداد گریخت تا از مردم آن [[شهر]] برای [[رهایی]] از [[سلطه ترکان]] [[یاری]] بخواهد. در این [[زمان]]، مجال مناسبی برای [[اهل بغداد]] پدید آمد تا به [[پشتیبانی]] از خلیفه برخیزند و اهمیت و [[عظمت]] دیرین را باز آورند. از سوی دیگر، ترکان [[شورشی]] در سامرا، که [[مشروعیت]] خود را در گرو وجود خلیفه می‌دانستند، هیأتی را برای عذرخواهی نزد مستعین به بغداد فرستادند و او را به سامرا [[دعوت]] کردند و از [[جسارت]] خود [[پوزش]] خواستند؛ اما مستعین به تحریک وصیف و بغا و به اتکای مردم بغداد فرستادگان را [[توبیخ]] کرد و از بازگشت به سامرا سرباز زد؛ لذا، ترکان او را از [[خلافت]] [[خلع]] کردند و [[ابوعبدالله]] محمد ملقب به المعتز بالله را به خلافت برداشتند. این [[اقدام]]، [[آتش]] جنگ و خونریزی را میان [[دو خلیفه]] و طرفدارانشان در سامرا و بغداد برافروخت که حاصل آن گرانی [[طاقت]] فرسا<ref>تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۴۹۹.</ref>، رواج دزدی و غارت و [[کشتار]] بی‌رحمانه مردم بی‌گناه بود<ref>نک: الکامل، ج۷، ص۱۴۱-۱۵۰.</ref>. در این هنگام چون آثار [[شکست]] بر [[مستعین]] پدیدار گردید، از [[محمد بن عبدالله طاهر]] و دیگران کمک خواست، اما آنان پاسخی به او ندادند؛ زیرا هیچ کس حاضر نبود [[جان]] و [[مال]] خود را برای [[نجات]] این [[خلیفه]] مخذول به مخاطره بیندازد. از این‌رو، مستعین خود را از [[خلافت]] [[خلع]] کرد<ref>الکامل، ج۷، ص۱۶۷.</ref> و بُرد و [[عصا]] و [[شمشیر]] و گوهر خلافت را برای [[معتز]] به [[سامرا]] فرستاد و او رسماً به خلافت رسید. با وجود این، هنوز [[ترکان]] از جانب مستعین ایمن نبودند و با آنکه به شرط [[امان]]، وی را به [[واسط]] [[تبعید]] کرده بودند<ref>تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۴۹۹.</ref>، معتز را واداشتند تا او را به [[قتل]] رساند و او نا چار سعید [[خادم]]، یکی از حاجبان دربار خلافت را [[مأمور]] کرد تا در [[سال ۲۵۲ ق]]. مستعین را به قتل رساند<ref>تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۱۴-۴۱۵.</ref>.<ref>[[سید احمد رضا خضری|خضری، سید احمد رضا]]، [[تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه (کتاب)|تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه]] ص ۱۱۳.</ref>.

مرزهای [[اسلامی]] تا پایان [[قرن اول هجری]] از چین تا کوه‌های پیرنه گسترش یافته بود؛ با وجود این، هنوز بخش‌هایی از [[سرزمین]] مزبور حکومت‌های مستقل محلی خود را [[حفظ]] کرده بودند. از آن جمله، کرانه جنوبی دریای [[خزر]] شامل طبرستان و [[گرگان]] و [[گیلان]] و [[دیلم]] بود که زیر [[نفوذ]] سلسله‌هایی نظیر قارنیان و پاذوسبانان قرار داشت. از آنجا که مناطق یاد شده، کوه‌هایی بلند و [[استوار]] و جنگل‌هایی انبوه و راههایی تنگ و باریک و نفوذناپذیر و [[نعمت‌ها]] و مواهب فراوان داشت<ref>تاریخ طبرستان، ج۱، ص۷۶.</ref>، [[مردم]] آن دیار تا مدت‌ها در برابر لشکرکشی‌های [[مسلمانان]] [[مقاومت]] کردند<ref>زین الاخبار، ص۸۴-۸۶</ref> و به‌جز بخش‌هایی از طبرستان و گرگان که در اواخر قرن اول هجری [[فتح]] شد، دیگر نواحی آن سرزمین از نفوذ [[خلافت اسلامی]] به دور بود تا آنکه به وسیله داعیان [[شیعی]]، [[اسلام]] در آنجا انتشار یافت. به دنبال شکست‌های پیاپی قیام‌های شیعی و [[علوی]] در [[زمان]] [[عباسیان]]، آنان به دژهای طبیعی و استوار طبرستان [[پناه]] بردند تا از تعقیب و [[آزار]] [[خلفا]] و [[حکمرانان]] آنان در [[امان]] بمانند.