پرش به محتوا

رابطه قرآن با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۶: خط ۶۶:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۵. آقای عظیمی (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛}}
{{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین شاکر؛}}
[[پرونده:847645352.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد تقی شاکر|شاکر]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد تقی شاکر]]''' در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[منابع علم امام در قرآن و روایات (پایان‌نامه)|منابع علم امام در قرآن و روایات]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::«برخی از آیات قرآن تصریح دارند که علم و آگاهی از قرآن به گروه خاصی عطا شده است. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ}}﴾}} <ref> سوره عنکبوت، آیه: ۴۹.</ref>. بلکه [قرآن] آیاتی روشن در سینه‌های کسانی است که علم [الهی] یافته‌اند، و جز ستمگران منکر آیات ما نمی‌شوند.  و همین طور آیه ۴۳ رعد و هفتم آل عمران چنین دلالتی دارند. این گروه همان کسانی هستند که خداوند اطاعت و پیروی از ایشان را قرین اطاعت خود و [[پیامبر گرامی]] خود قرار داده و پلیدی‌ها و انواعِ گوناگون و کوچک و بزرگِ زشتی و رجس را از ایشان دور نموده است. خداوند این گروه را مطهرینی معرفی می‌نماید که لمس و فهم و درک قرآن بر ایشان محقق گشته است و آنها را هدایت‌کنندگان به حقیقت قرآن، آیات متشابه آن و اسرار و بطون برترین و آخرین کتاب آسمانی می‌داند. این ارتباط و مخلوط شدن به گونه‌ای است که جدایی و مفارقتی میان آنها نمی‌باشد {{عربی|اندازه=150%|«لَا يُفَارِقُونَ الْقُرْآنَ وَ لَا يُفَارِقُهُم»}}.
::::::[[امام علی|حضرت امام علی]] {{ع}} در توصیف [[ائمه]] {{عم}} می‌فرماید: {{عربی|اندازه=150%|«إِنَّ اللَّهَ- تَبَارَكَ وَ تَعَالى‏- طَهَّرَنَا وَ عَصَمَنَا، وَ جَعَلَنَا شُهَدَاءَ عَلى‏ خَلْقِهِ وَ حُجَّتَهُ فِي أَرْضِهِ، وَ جَعَلَنَا مَعَ الْقُرْآنِ، وَ جَعَلَ الْقُرْآنَ مَعَنَا، لَا نُفَارِقُهُ، وَ لَايُفَارِقُنَا»}}. همانا خداوند تبارک و تعالی ما را تطهیر کرده و عصمت بخشیده و ما را گواهان بر خلقش قرار داده و حجت خود بر روی زمین نصب نموده و ما را با قرآن و قرآن را با ما قرا داده که نه ما از او و نه او از ما جدا شدنی نیست. خداوند تبارک و تعالی همانا ما را پاک گرداند و معصوم داشت و ما را بر خلقش گواه گرفت و حجتش در زمین قرار داد و ما را در کنار قرآن قرار داد و قرآن را در کنار ما، نه ما از آن جدایی می‌پذیریم و نه آن از ما کناره می‌گیرد»<ref>[[محمد تقی شاکر|شاکر]]، [[منابع علم امام در قرآن و روایات (پایان‌نامه)|منابع علم امام در قرآن و روایات]]، ص ۴۷.</ref>.
::::::''' گونه‌های تبیین ارتباط [[اهل بیت]] با قرآن''':
::::::«شیوه بیان ارتباط [[اهل بیت]] {{عم}} با قرآن در روایات به شکل‌های مختلفی بیان شده است. گونه‌های تبیین این ارتباط را می‌توان در این موارد دسته‌بندی نمود.
:::::#روایاتی که آیاتی از قرآن را که دلالت بر آگاهی گروهی و افرادی به قرآن و تأویل آن و آشنا به متشابهات قرآن و تفسیر آن و بهره‌مند از حقایق قرآن هستند و در آنها نامی از ایشان برده نشده را منحصر و منطبق و یا حداقل مصداق اکمل و اتم آن را [[اهل بیت]] {{عم}} معرفی می‌نماید. این روایات به فراخورِ مفهوم و معنای آیات، دلالت بر [[علم امام|آگاهی و علم گسترده امام]] به واسطه آگاهی از قرآن می‌نمایند. و در حقیقت علم و معرفت و آگاهی‌های فراوان و حیرت انگیز و شناخت وسیع و دقیق ایشان را مستند به قرآن می‌کند و اصحاب و مخالفان را با منبع [[علم امام|علم و آگاهی امام]]، و حقانیت و وارد نبودن خدشه به آن آشنا می‌سازد. آیاتی که در این مقام مورد استناد قرار گرفته‌اند عبارتند از:
::::::۴۹ عنکبوت، ۱۲۱ بقرة، ۴۳ رعد، ۷ آل عمران، ۱۸ آل عمران، ۴۳ نحل، ۷ انبیاء، ۳۲ دخان، ۳۲ فاطر، ۲۸ حدید، ۲۶۹ بقرة، ۱۹ انعام. در این روایات <ref>ر.ک برای دیدن روایاتی که به این آیات اشاره دارند: بحار ج ۲۳ ص ۱۸۹ ح ۳ و ۵ ص ۱۹۱ ح ۱۰ ص ۱۹۲ ح ۱۶ ص ۱۹۳ ح ۱۸ ص ۲۰۰ ح ۳۴ و ۳۷ و ۳۸ ص ۲۰۲ ح ۴۵ ص ۲۰۳ ح ۴۸. ج ۲۳ ص ۱۸۹ ح ۶؛ کافی ج ۱ ص ۲۵۷ ح ۳؛ بحار ج ۲۳ ص ۱۹۱ ح ۱۱؛ شواهد التنزیل حسکانی ج ۱ ص ۴۰۰ تا ۴۰۵؛ بحار ج ۲۳ ص ۲۰۴ ح ۵۱ و ۵۲ ص ۱۷۲ ح ۱ ص ۱۷۳ ح 2 ص ۱۷۴ ح ۳ و ۴ ص ۱۷۶ ح ۱۳ و ۱۴ و ۱۶ ص ۱۷۷ ح ۱۷ و ۱۸ و…؛ شواهد التنزیل ج ۱ ص ۴۳۲ تا ص ۴۳۷؛ کافی ج ۱ ص ۲۹۵ بحار ج ۲۳ ص ۲۲۸ ح ۵۰؛ شواهد التنزیل ج ۲ ص ۱۵۵ تا ۱۵۶ ج ۲ ص ۳۰۸ تا ۳۱۰. ج ۱ ص ۱۳۵ ح ۱۴۶ تا ۱۳۹ ح ۱۵۴؛ بحار ج ۸۹ ص ۱۰۱ ح ۷۳ و ۷۴ و ۷۵.) [[ائمه]] با استناد به آیات مذکور، اهل پیامبر را آگاه از علم قرآن دانسته شده‌اند که مردم مأمور به پرسش و سؤال از ایشان گردیده‌اند. همچنین علم به آیات بینات الهی در سینه ایشان می‌باشد و علم و عمل به کتاب خداوند سبحان که سبب تلاوت حقیقی قرآن است از آن ایشان می‌باشد. [[امام]] همچون [[پیامبر]] {{صل}} انذار دهنده به قرآن است و راسخین در علم که آگاهان از تأویل حقیقی قرآن هستند [[اهل بیت|ائمه اهل بیت]] دانسته شده‌اند. [[اهل بیت]] به عنوان سخنگو و ناطقان قرآنند و ایشان هستند که به تأویل و تنزیل قرآن آشنا می‌باشند و به سبب بهره‌مندی از علمی که خدا به ایشان داده است، شک و رجس از ایشان دور می‌باشد.
::::::این عبارات خلاصه‌ای از مضمون روایات فراوانی است که در ذیل آیاتِ مربوط به ارتباط [[علم امام]] با آگاهی از قرآن نقل شده است. در یکی از این روایات محمد بن یحیی از عبد الرحمان نقل می‌کند که [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=150%|«إِنَّ هَذَا الْعِلْمَ انْتَهَى إِلَى‏ آيٍ فِي الْقُرْآنِ ثُمَّ جَمَعَ أَصَابِعَهُ ثُمَّ قَال»}} {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|بَلْ هُوَ آياتٌ بَيِّناتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْم}}﴾}} <ref>سوره عنکبوت، آیه: ۴۹.</ref><ref>بصائرالدرجات ص: ۲۰۶ ح ۱۴؛ وسائل‌الشیعة ج: ۲۷ ص: ۱۹۹ ح ۳۳۵۸۷؛ بحار ج ۲۳ ص ۲۰۳ ح ۴۸.</ref> ایشان، سرچشمه علم الهی خود را قرآن و آشنایی با معارف و آیات الهی می‌دانند، که خداوند [[ائمه]] {{عم}} را از آن بهره‌مند نموده است.
:::::#روایاتی که قرآن را نیازمند به تفسیر می‌داند و دانایی که از تمامی آیات آن آگاه باشد و احکام قرآن را بداند و از کیفیت نزول، ترتیب آیات، ناسخ و منسوخ آن و شأن نزول آیات و جایگاه آیه خبر داشته باشد. این دسته از روایات ضمن تبیین این نیاز، [[ائمه اطهار]] {{عم}} را آگاهان و عالمان به قرآن معرفی می‌نماید و جدایی میان قرآن و [[امام]] را نفی می‌کند. [[ام سلمة]] نقل می‌کند [[پیامبر]] اکرم {{صل}} در ساعات پایان عمر شریفش پس از سفارش به کتاب و اهل بیت {{عم}} دست [[علی]] را گرفت و فرمود: {{عربی|اندازه=150%|«‏هَذَا عَلِيٌّ مَعَ الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ مَعَ عَلِيٍّ، خَلِيفَتَانِ بَصِيرَانِ لَا يَفْتَرِقَانِ حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض‏»}} همانا [[علی]] با قرآن است و قرآن با اوست، دو جانشین بینائی که جدائی نمی‌پذیرند تا در کنار حوض نزد من آیند. بیان دیگری از جایگاه و رابطه امام با قرآن و [[پیامبر]]، در بیان [[منصور بن حازم]] می‌باشد که [[امام صادق]] کلام او را امضا و تأیید فرمود. منصور در خدمت حضرت پس از استدلال به وجود رب و لزوم وجود [[نبی]] برای دسترسی به سِخت و رضایت خداوند، برای استدلال به لزوم وجود حجتی پس از [[پیامبر]] این سؤال را مطرح می‌کند که [[حجت]] پس از پیامبر قرآن نمی‌تواند باشد زیرا [[مرجئه]]، [[قدریه]] هرکدام و حتی [[زندیق]] برای غلبه بر طرف مسلمان خود به آن استدلال می‌کند، پس برای قرآن قیّمی لازم است که حجیّت قرآن با آن تمام می‌شود، و از میان [[ابن مسعود]]، [[حذیفه]] و... که به عنوان آگاهان به قرآن معرفی شدند تنها [[علی]] بود که به تمام قرآن آگاهی داشت پس علی قیّم و نگهدار قرآن است و [[حجت]] پس از [[پیامبر]] اوست و اطاعتش مفترض و آنچه درباره قرآن می‌گوید حق و صحیح است.
::::::'''جهت نیاز به مفسر برای قرآن''':
::::::[[ائمه]] علت نیاز به مفسر و هادی به قرآن را وجود محکم و متشابه در قرآن و ناسخ و منسوخ و لزوم آگاهی از زمان و مکان و شأن نزول آیات <ref> بحار ج ۸۹ ص ۸۸؛ بصائر ص ۱۳۶ ح ۳؛ تفسیر عیاشی ج ۱ ص ۱۴ ح ۱.</ref> گفته‌اند و مردم را تشویق به پرسش از خودشان نموده‌اند. ایشان علم کامل و از ابتدا تا آخر قرآن را مخصوص [[اوصیا|اوصیای پیامبر]] دانسته‌اند و این آگاهی را به اراده و خواست خداوند در [[اهل بیت]] جاری می‌دانند. (...)»<ref>[[محمد تقی شاکر|شاکر]]، [[منابع علم امام در قرآن و روایات (پایان‌نامه)|منابع علم امام در قرآن و روایات]]، ص ۴۸ و ۴۹.</ref>.
::::::'''دو ویژگی آگاهی [[ائمه]] از قرآن''':
::::::«ظاهر روایات این فصل نشان می‌دهد که [[ائمه]] {{عم}} علم تفسیر قرآن را از دیگران نفی ننموده‌اند. اما برای علم و آگاهی خود از تفسیر قرآن دو ویژگی بیان داشته‌اند:
:::::#عمومیت و جامعیت آگاهی ایشان در برابر آگاهی برخی از بعضی از آیات، که آگاهی ناقص است.
:::::#متقن بودن تفسیر خود در برابر آگاهی ناصحیح و فهم نادرست و یا تفسیر ظنّی از قرآن. ویژگی اول با احادیثی که ذکر گردید تا حدودی بیان شد.
::::::در این روایات عباراتی مانند: {{عربی|اندازه=150%|«مَا نَزَلَتْ فِي الْقُرْآنِ آيَة‏»}} و یا تعابیری مثل: {{عربی|اندازه=150%|«یُعَلِّمُونَهُ لَکُم، أَوَّله إلی آخِرِهِ‏»}} دلالت بر فراگیری فهم قرآن و آشنایی با تمام قرآن را دارد. ویژگی دوم تفسیر [[ائمه]] {{عم}}؛ اتقان به صحت و مطابقت داشتن تفسیر ایشان با حقیقت قرآن می‌باشد. دلیل بر این گفتار، اوّلاً روایاتی است که [[اهل بیت]] {{عم}} و قرآن را عِدل هم و در کنار هم و جدا ناشدنی از هم می‌داند، [[حدیث ثقلین]] به عنوان بهترین و متقن ترین سند بر این ادعاست. ثانیاً روایاتی است که خود [[ائمه]] علم و آگاهی خویش از قرآن را الهی و به واسطه [[پیامبر]] {{صل}} معرفی می‌نمایند. {{عربی|اندازه=150%|«سَلُونِي عَنْ كِتَابِ اللَّهِ فَوَ اللَّهِ مَا نَزَلَتْ آيَةٌ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ فِي لَيْلٍ وَ لَا نَهَارٍ وَ لَا مَسِيرٍ وَ لَا مُقَامٍ إِلَّا وَ قَدْ أَقْرَأَنِيهَا رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} ... فَعَلَّمَنِي تَأْوِيلَهُ وَ تَنْزِيلَه‏»}} از من از کتاب خدا سؤال کنید که به خدا آیه‌ای نازل نشد در شب یا روز و نه در راه و ایستگاه الا آنکه [[پیامبر]] آن را برای من قرائت کرد پس تأویل و تنزیلش را به من آموخت. و با همین سیاق روایاتی هستند که با استناد به آیه {و اوحی الی هذا القرآن لانذرکم به و من بلغ}نقش [[ائمه]] را تکمیل‌کننده انذاری می‌دانند که از وظایف [[پیامبر]] {{صل}} دانسته شده است. در این روایات در تبیین من بلغ آمده: {{عربی|اندازه=150%|«مَنْ بَلَغَ أَنْ يَكُونَ إِمَاماً مِنْ‏ ذُرِّيَّةِ الْأَوْصِيَاءِ فَهُوَ يُنْذِرُ بِالْقُرْآنِ كَمَا أَنْذَرَ بِهِ رَسُولُ اللَّه‏ {{ص}}‏»}}
::::::این روایات وحی را مخصوص [[پیامبر]] اما تبلیغ، تبیین و تفسیر قرآن را محدود به زمان [[پیامبر]] نمی‌دانند. سوم اینکه: قرآن کریم خبر از وجود تأویل برای آیات قرآن می‌دهد، این حقیقت را در لسان روایات نیز می‌توان مشاهده کرد، که در روایات از آن بیشتر به عنوان بطن یا بطون یاد شده است. این مطلب و معنا در روایات اهل سنت بیشتر با تعابیر سبعَةُ اَحرُف و تأویل کتاب بیان شده است. <ref>تفسیر عیاشی ج ۱ ص ۲ ص ۱۱؛ البرهان فی تفسیر القرآن ج ۱ ص ۵۹۸؛ کتاب سلیم ص ۷۶۹؛ بحار ج ۸۹ ص ۸۳ ح ۱۵ و ص ۹۰ ح ۳۴.</ref> ابن ابی حاتم از [[ابن عباس]] نقل می‌کند که او درباره قرآن گفت: {{عربی|اندازه=150%|«ان القرآن ذو شجون و فنون و ظهور و بطون لاتنقضی عجائبه و لاتبلغ غایته‏»}}<ref>الدرالمنثور ج ۲ ص ۶.</ref> [[امام باقر]] {{ع}} با معرفی [[پیامبر]] {{صل}} به عنوان برترین راسخین در علم می‌فرماید خداوند علم به تأویل و تنزیل را به صورت کامل به او آموخت و [[اوصیا]] بعد از او آگاهان از تمامی آنها هستند. <ref>بحار ج ۸۹ ص ۸۰ و ۸۱ ح ۸ ص ۹۲ ح ۳۹. </ref>
::::::از طریق اهل سنت از ابن مسعود نقل شده که: {{عربی|اندازه=150%|«القرآن نزل علی سبعة احرف ما منها حرف الّا و له ظهر و بطن و ان علی بن ابی طالب عنده منه علم الظاهر و الباطن.‏»}}<ref>البرهان فی تفسیر القرآن ج ۱ ص ۴۷.</ref> قرآن بر هفت حرف نازل شده و هرحرفی ظاهر و باطنی دارد و همانا نزد علی علم ظاهر و باطن قرآن موجود است. همچنین از [[ام سلمة]]، [[عمر بن خطاب]]، [[عبدالله بن عباس]]، [[ابی سعید خدری]]، [[وهب بصری]]، [[زید بن ثابت]]، مجاهد و… روایات و کلماتی در علم و آگاهی وسیع [[امیرالمؤمنین]] به قرآن ذکر گردیده است.<ref>مقدمه تفسیر حبری ص 153 تا 163.</ref>»<ref>[[محمد تقی شاکر|شاکر]]، [[منابع علم امام در قرآن و روایات (پایان‌نامه)|منابع علم امام در قرآن و روایات]]، ص ۵۰ و ۵۱.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
 
{{جمع شدن|۶. آقای عظیمی (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛}}
[[پرونده:11742.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد صادق عظیمی|عظیمی]]]]
[[پرونده:11742.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد صادق عظیمی|عظیمی]]]]
::::::آقای '''[[محمد صادق عظیمی]]''' در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::آقای '''[[محمد صادق عظیمی]]''' در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
خط ۷۶: خط ۹۸:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۶. آقای مطهری (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛}}
{{جمع شدن|۷. آقای مطهری (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛}}
[[پرونده:11792.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[منصف علی مطهری|مطهری]]]]
[[پرونده:11792.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[منصف علی مطهری|مطهری]]]]
::::::آقای '''[[منصف علی مطهری]]''' در پایان‌نامه ''«[[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایان‌نامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::آقای '''[[منصف علی مطهری]]''' در پایان‌نامه ''«[[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایان‌نامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
خط ۸۲: خط ۱۰۴:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۷. پژوهشگران وبگاه پرسمان؛}}
{{جمع شدن|۸. خانم پارسانسب؛}}
[[پرونده:9030760879.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[گل‌افشان پارسانسب]]]]
::::::خانم '''[[گل‌افشان پارسانسب]]''' در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا (پایان‌نامه)|پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::«یکی از راه‌های کسب علم و معارف [[ائمه]] و [[معصومین]] {{عم}} استفاده از قرآن بود زیرا منشأ و سرچشمه همه احکام و معارف دین اسلام قرآن است. اولین جمع‌کننده قرآن بعد از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[علی بن ابی طالب|حضرت علی بن ابی طالب]] بوده است و احادیثی داریم مبنی بر اینکه جمع‌کننده و حافظ قرآن کریم هم ظاهر آن و هم باطن آن را فقط علی {{ع}} و بقیه ائمه اطهار {{عم}} می‌باشد. [[امام صادق]] {{ع}} فرموده است: هیچ موضوعی نیست که مورد اختلاف مردم باشد مگر اینکه اصل و ریشه‌اش در کتاب خداست لیکن عقل‌های مردم به آن نمی‌رسد. و از [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} روایت کرده‌اند که: قرآن را به سخن آورید ولی قرآن برای شما سخن نمی‌گوید. من می‌توانم از آن خبر دهم علوم گذشته و آینده در آن کتاب آسمانی موجود است. احکام و مسائل مورد احتیاج شما و تفسیر موارد اختلافتان در آن کتاب وجود دارد. اگر از من بپرسید به شما یاد می‌دهم. و نیز از آن حضرت نقل است که فرمود: بخدا سوگند اگر بخواهم می‌توانم هفتاد بار شتر "کاغذ یا کتاب" در "شرح" بای بسم الله الرحمن الرحیم بنویسم. <ref>آملی، تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم، پیشین، ج ۱، ص ۵۶.</ref>
::::::سلمةبن محرز می‌گوید: از [[اما باقر]] {{ع}} شنیدم که می‌فرمود: یکی از علوم ما علم تفسیر قرآن و احکام آن است و علم تغییر زمانه و تازه‌گی‌های آن می‌باشد. اگر خدا خوبی گروهی را خواست آنان را شنوا می‌گرداند ولی کسی که گوش شنوا ندارد و اگر حرف حق به گوشش رسید بطوری از آن اعراض می‌کند که گویا اصلاً نشنیده است آنگاه مختصر سکوتی کرد و فرمود: اگر افراد لایق و ظرف‌های مناسبی پیدا می‌کردیم مطالب علمی را برایشان می‌گفتیم و خدا یار و پناه است.<ref>کلینی، کافی، ج ۱، ص ۲۲۹.</ref> و از [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}} نقل است که فرمود: بخدا سوگند من از اول تا آخر کتاب خدا را می‌دانم بطوری که گویا در کف دستم قرار دارد. اخبار آسمان و زمین و گذشته و آینده در آن کتاب آسمانی موجود است و خداوند می‌فرماید: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‏ء}}﴾}} <ref> سوره نحل، آیه: ۸۹.</ref> <ref>همان، ج ۱، ص ۲۲۹.</ref>»ref>>[[گل‌افشان پارسانسب]]، [[پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا (پایان‌نامه)|پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا]]، ص3۹.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
 
{{جمع شدن|۹. پژوهشگران وبگاه پرسمان؛}}
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
'''پژوهشگران [http://www.porseshkadeh.com/Question/36852/%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%DB%8C%D8%A7-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C وبگاه پرسمان]'''، در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
'''پژوهشگران [http://www.porseshkadeh.com/Question/36852/%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D9%87-%DB%8C%D8%A7-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C وبگاه پرسمان]'''، در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
خط ۸۸: خط ۱۱۷:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۸. پژوهشگران مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات؛}}
{{جمع شدن|۱۰. پژوهشگران مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات؛}}
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
'''پژوهشگران [http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=7670&t=qa وبگاه مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات]'''، در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
'''پژوهشگران [http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=7670&t=qa وبگاه مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات]'''، در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
۷٬۵۴۱

ویرایش