آیات الاحکام در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع =='
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> ==' به '</div> ==') |
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع ==') |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
هریک از این ویژگیها میتواند در بحث فقهپژوهی [[قرآنی]] مبنای تقسیم و طبقهبندی برای آیات احکام قرار گیرد و از هر طبقه به صورت مستقل بحث شود؛ چنانکه برخی از محقّقان به این طبقهبندی اشاره کرده و حتّی تقسیمهای دیگری را برای دستهبندی آیات احکام پیشنهاد دادهاند. مؤلّف ادوار [[فقه]] <ref>ادوار فقه، ج ۲، ص ۴ ـ ۶.</ref> در این باره میگوید: [[شایسته]] است برای آیاتی که به [[احکام فقهی]] و [[تکالیف]] عملی [[ارتباط]] دارد، طبقهبندی متناسبی در نظر گرفته شود؛ برای مثال تقسیم آیاتالاحکام به احکامی که [[زمان]] و مکان صدور آنها روشن است و آیاتی که روشن نیست یا تقسیم آن به آیاتی که در پاسخ سؤال نازل گشته و آیاتی که بدون سابقه سؤال و به صورت ابتدایی نازل شده است یا تقسیم آن به آیاتی که [[احکام]] آنها بر وجه امر یا [[نهی]] انشا شده و آیاتی که با اسلوب جمله خبری به [[تشریع حکم]] پرداخته است یا تقسیم آن به آیاتی که به طور صریح حکمی در آنها بیان شده و آیاتی که از راه [[سرزنش]] از چیزی یا [[انذار]] از آن یا [[تهدید]] و توعید بر آن، حکمی از آنها به دست میآید. تقسیمبندی دیگری که وی پیشنهاد کرده، تقسیم [[آیات]] احکام به آیاتی است که احکام کلّی و عام را در بر دارد و میتواند مبنای یک [[قاعده فقهی]] باشد و آیاتی که مشتمل بر احکام خاص است. این طبقهبندیها و تقسیمهای احتمالیِ دیگر میتواند توجّه گستردهتر و همه جانبهای را به آیات احکام در پی داشته باشد و [[آیات فقهی قرآن]] از ابعاد و منظرهای گوناگون مورد توجّه قرار گیرد و دستورهای فردی و [[اجتماعی]] درعرصههای مختلف [[زندگی]] [[بشر]] که امروزه و همگام با [[پیشرفت]] [[علوم]] مورد نیاز او است، از [[آیات قرآن]] [[استنباط]] و برای رسیدن [[بشر]] به [[سعادت حقیقی]]، فرا روی او نهاده شود؛ همچنین بحث درباره جایگاه [[قرآن]] در [[استنباط احکام]] و چگونگی استنباط احکام از قرآن.<ref>[[آیات الاحکام (مقاله)|مقاله «آیات الاحکام»]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص:۳۴۹-۳۵۱.</ref> | هریک از این ویژگیها میتواند در بحث فقهپژوهی [[قرآنی]] مبنای تقسیم و طبقهبندی برای آیات احکام قرار گیرد و از هر طبقه به صورت مستقل بحث شود؛ چنانکه برخی از محقّقان به این طبقهبندی اشاره کرده و حتّی تقسیمهای دیگری را برای دستهبندی آیات احکام پیشنهاد دادهاند. مؤلّف ادوار [[فقه]] <ref>ادوار فقه، ج ۲، ص ۴ ـ ۶.</ref> در این باره میگوید: [[شایسته]] است برای آیاتی که به [[احکام فقهی]] و [[تکالیف]] عملی [[ارتباط]] دارد، طبقهبندی متناسبی در نظر گرفته شود؛ برای مثال تقسیم آیاتالاحکام به احکامی که [[زمان]] و مکان صدور آنها روشن است و آیاتی که روشن نیست یا تقسیم آن به آیاتی که در پاسخ سؤال نازل گشته و آیاتی که بدون سابقه سؤال و به صورت ابتدایی نازل شده است یا تقسیم آن به آیاتی که [[احکام]] آنها بر وجه امر یا [[نهی]] انشا شده و آیاتی که با اسلوب جمله خبری به [[تشریع حکم]] پرداخته است یا تقسیم آن به آیاتی که به طور صریح حکمی در آنها بیان شده و آیاتی که از راه [[سرزنش]] از چیزی یا [[انذار]] از آن یا [[تهدید]] و توعید بر آن، حکمی از آنها به دست میآید. تقسیمبندی دیگری که وی پیشنهاد کرده، تقسیم [[آیات]] احکام به آیاتی است که احکام کلّی و عام را در بر دارد و میتواند مبنای یک [[قاعده فقهی]] باشد و آیاتی که مشتمل بر احکام خاص است. این طبقهبندیها و تقسیمهای احتمالیِ دیگر میتواند توجّه گستردهتر و همه جانبهای را به آیات احکام در پی داشته باشد و [[آیات فقهی قرآن]] از ابعاد و منظرهای گوناگون مورد توجّه قرار گیرد و دستورهای فردی و [[اجتماعی]] درعرصههای مختلف [[زندگی]] [[بشر]] که امروزه و همگام با [[پیشرفت]] [[علوم]] مورد نیاز او است، از [[آیات قرآن]] [[استنباط]] و برای رسیدن [[بشر]] به [[سعادت حقیقی]]، فرا روی او نهاده شود؛ همچنین بحث درباره جایگاه [[قرآن]] در [[استنباط احکام]] و چگونگی استنباط احکام از قرآن.<ref>[[آیات الاحکام (مقاله)|مقاله «آیات الاحکام»]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص:۳۴۹-۳۵۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == |