پرش به محتوا

ابان احمر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ ژانویهٔ ۲۰۲۲
خط ۱۰۸: خط ۱۰۸:
رجال کشی از «ابن فضال» ابان را ناووسی خوانده که از جهاتی مخدوش است:
رجال کشی از «ابن فضال» ابان را ناووسی خوانده که از جهاتی مخدوش است:
#نسخه‌های [[رجال]] کشی متفاوت‌اند. در بعضی نسخه‌ها {{متن حدیث|كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ القَادِسِیَّةِ}} و در برخی {{متن حدیث|كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ}} و در پاره‌ای {{متن حدیث|كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ}} ضبط گردیده که احتمال سوم به چند دلیل درست است:
#نسخه‌های [[رجال]] کشی متفاوت‌اند. در بعضی نسخه‌ها {{متن حدیث|كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ القَادِسِیَّةِ}} و در برخی {{متن حدیث|كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ}} و در پاره‌ای {{متن حدیث|كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ}} ضبط گردیده که احتمال سوم به چند دلیل درست است:
##[[سیاق]] عبارت کشی با جمله {{متن حدیث|كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ}} تناسب دارد و سازگارتر است، چون عبارت کشی چنین است: {{عربی|"کان أبان من أهل البصرة، و کان مولی بجیلة، و کان یسکن الکوفة، و کان من..."}} و [[قادسیه]] از مناطق [[کوفه]] است<ref>{{عربی|و القادسیة:ة [قریة] قرب الکوفة، علی مرحلة منها، بینها و بین عذیب}}؛ (تاج العروس من جواهر القاموس، ج۸، ص۴۰۸).</ref> و در واقع، ابن فضال می‌خواسته با ذکر جمله {{متن حدیث|وَ كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ}} بر سکونت [[ابان بن عثمان]] در کوفه تأکید کند.
##[[سیاق]] عبارت کشی با جمله {{متن حدیث|كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ}} تناسب دارد و سازگارتر است، چون عبارت کشی چنین است: {{عربی|"كان أبان من أهل البصرة، وكان مولي بجيلة، وكان يسكن الكوفة، وكان من..."}} و [[قادسیه]] از مناطق [[کوفه]] است<ref>{{عربی|و القادسیة: قریة قرب الکوفة، علی مرحلة منها، بینها و بین عذیب}}؛ (تاج العروس من جواهر القاموس، ج۸، ص۴۰۸).</ref> و در واقع، ابن فضال می‌خواسته با ذکر جمله {{متن حدیث|وَ كَانَ مِنَ النَّاوُوسِيَّةِ}} بر سکونت [[ابان بن عثمان]] در کوفه تأکید کند.
##[[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]]، ابان بن عثمان را از [[راویان امام کاظم]]{{ع}} به شمار آوردند که با ناووسی بودنش تنافی دارد.
##[[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]]، ابان بن عثمان را از [[راویان امام کاظم]]{{ع}} به شمار آوردند که با ناووسی بودنش تنافی دارد.
##موضوع رجال نجاشی، فهرست کردن آثار [[علمی]] [[راویان]] امامی است، مگر در جایی که به [[مذهب]] [[راوی]] تصریح کند. بر این اساس، باید به امامی بودن ابان بن عثمان ملتزم گردیم که در رجال نجاشی یاد شده و هیچ به ناووسی بودن وی اشاره‌ای نشده است.
##موضوع رجال نجاشی، فهرست کردن آثار [[علمی]] [[راویان]] امامی است، مگر در جایی که به [[مذهب]] [[راوی]] تصریح کند. بر این اساس، باید به امامی بودن ابان بن عثمان ملتزم گردیم که در رجال نجاشی یاد شده و هیچ به ناووسی بودن وی اشاره‌ای نشده است.
خط ۱۲۱: خط ۱۲۱:


بر این پایه، هیچ دلیل درخور اعتنایی برای ناووسی بودن ابان بن عثمان در دست نیست، چنان که درباره [[فطحی]] یا [[واقفی]]<ref>ر.ک: منتهی المطلب، ج۵، ص۲۰۱.
بر این پایه، هیچ دلیل درخور اعتنایی برای ناووسی بودن ابان بن عثمان در دست نیست، چنان که درباره [[فطحی]] یا [[واقفی]]<ref>ر.ک: منتهی المطلب، ج۵، ص۲۰۱.
ظاهراً مقصود [[علامه حلی]] از واقفی بودن ابان بن عثمان توقف در [[امام صادق]]{{ع}} است؛ نه توقف در [[امام کاظم]]{{ع}} که معنای رایج و اصطلاحی واقفی است.</ref> بودن او که در [[کلام]] علامه حلی دیده می‌شود، دلیلی وجود ندارد<ref>{{عربی|و إن کان فی طریقه أبان بن عثمان و هو فطحی...}}؛ (خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۲۷۷).</ref>.
ظاهراً مقصود [[علامه حلی]] از واقفی بودن ابان بن عثمان توقف در [[امام صادق]]{{ع}} است؛ نه توقف در [[امام کاظم]]{{ع}} که معنای رایج و اصطلاحی واقفی است.</ref> بودن او که در [[کلام]] علامه حلی دیده می‌شود، دلیلی وجود ندارد<ref>{{عربی|وإن كان في طريقه أبان بن عثمان وهو فطحي...}}؛ (خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۲۷۷).</ref>.


[[آیت الله خویی]] می‌نویسد: {{عربی|لم یعلم منشأ ذلک، و قد أخذ ذلک عن العلامة من تأخر عنه، کالشهید الثانی فی الدرایة فی أوائل الباب الأول فی أقسام الحدیث. و من المطمأن به أن هذا سهو من العلامة، فإنه لم یسبقه فی ذلک غیره، و هو فی محکی المنتهی نسب إلیه: أنه واقفی، و فی محکی المختلف: أنه من الناووسیة}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۴۶، ش۳۷.</ref>.
[[آیت الله خویی]] می‌نویسد: {{عربی|لم يعلم منشأ ذلك، وقد أخذ ذلك عن العلامة من تأخر عنه، كالشهيد الثاني في الدراية في أوائل الباب الأول في أقسام الحديث. ومن المطمأن به أن هذا سهو من العلامة، فإنه لم يسبقه في ذلك غيره، وهو في محكي المنتهي نسب إليه: أنه واقفي، وفي محكي المختلف: أنه من الناووسية}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۴۶، ش۳۷.</ref>.


خلاصه، نه تنها دلیل و قرینه‌ای بر [[انحراف اعتقادی]] [[ابان بن عثمان]] وجود ندارد، قرائن یادشده کافی‌اند که به حسن [[عقیده]] و امامی بودن وی [[حکم]] شود.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۴۴-۱۴۷.</ref>
خلاصه، نه تنها دلیل و قرینه‌ای بر [[انحراف اعتقادی]] [[ابان بن عثمان]] وجود ندارد، قرائن یادشده کافی‌اند که به حسن [[عقیده]] و امامی بودن وی [[حکم]] شود.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۴۴-۱۴۷.</ref>
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش