مقام باب الله به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

'''۱. باب وصول فیض و رحمت خدا به عباد:''' از [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}} معنای "ماء" را در آیه {{متن قرآن|قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَن يَأْتِيكُم بِمَاء مَّعِينٍ}}<ref>سوره ملک آیه ۳۰.</ref> پرسیدند. در پاسخ فرمودند: "آب شما باب‌های شماست که همان [[ائمه‌]]اند. و آنها باب‌های خدا میان او و خلقش هستند."<ref>قمى، على بن ابراهیم‏، تفسیر القمی، ج‏۲، ص ۳۷۹، [سورة الملک (۶۷): الآیات ۱۰ الى ۳۰</ref> در این تفسیر "ماء" در معنای مجازی به کار رفته است؛ یعنی همانطور که خدا آب را نازل می‌کند تا وسیله حیات باشد؛ و بدون آن راه حیات بسته می‌شود. امامان معصوم {{ع}} را نیز می‌فرستد تا حیات مادی و معنوی خلق نابود نگردد. پس [[ائمه]] {{عم}} باب‌هایی هستند که خدا از طریق آنان وجود و حیات و لوازم آنها را به خلق می‌رساند. از این جهت در احادیث، امام را "ماء" یا "ماء معین" نامیده‌اند.<ref>کلینی، محمد، الکافی، ج ۱، ص ۳۴۰</ref> به همین مناسبت [[اهل بیت]]{{عم}} را باب رحمت پروردگار می‌دانیم. چنانچه پیامبر{{صل}} فرمودند: "ما معدن حکمت و باب رحمت هستیم."<ref>حافظ برسى، رجب‏، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین{{ع}}، ص ۶۱</ref> و در زیارت [[امیر المومنین]] می‌خوانیم: "سلام بر باب‏ رحمت".<ref>ابن المشهدی، المزار الکبیر، ص۱۸۵، الباب (۱۲) التوجه الى مشهد أمیر المؤمنین{{ع}}</ref>

::::::'''۳. باب تقرب و ارتباط بندگان با خدا:''' یکی از شئون [[ائمه]]{{عم}} این است که اگر بنده‌ای بخواهد معرفت و محبت خدا را به‌دست آورد، عوامل رضا و غضب او و دینش را بشناسد، به او ایمان آورده و با اعمالش بتواند به پروردگار تقرب بجوید، تنها راهش [[اهل بیت]]{{عم}} می‌باشند.<ref>مجلسى، محمدتقى‏، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج‏۵، ص۴۱۶، زیارة قبر أمیر المؤمنین ص؛ مازندرانی، محمد صالح، شرح أصول الکافی، ج ۴، ص ۲۲۹ و ۲۳۰</ref> و از این رو نام {{عربی|باب التقرب الی الله}}، {{عربی|باب الاتیان الی الله}}، {{عربی|باب الهدایه}}، {{عربی|باب معرفه الله}}، {{عربی|باب محبه الله}}، {{عربی|باب الایمان}}، {{عربی|باب الجنه}}، {{عربی|باب الدعوه الی الله و الدلاله علیه}}، {{عربی|باب ابتلاء الناس}}، {{عربی|باب احتجاج الله علی الخلق}}، {{عربی|باب الحطه}}، {{عربی|باب التوبه}}، {{عربی|باب اطاعه الله}}، بر آنان سزاوار است. که به مستنداتش در اینجا اشاره می‌کنیم:

:'''۴. باب {{عربی|معرفة الله}}:''' همانگونه که تاریخ گواهی می‌دهد، در احادیث نیز وارد شده است که هر کس از اهل بیت{{عم}} دور گردد خداشناسی، پیامبر شناسی و معادشناسی‌اش نیز به انحراف کشیده خواهد شد. از این رو تأکید شده است که هر کس امامان{{عم}} را بشناسد می‌تواند خدا را بشناسد و تنها راه معرفت الله اینان هستند. روزی [[رسول خدا]]{{صل}} خطاب به [[امام علی|مولی علی]]{{ع}} فرمودند:‏ "یا علی تو و جانشینانت همان اعراف مذکور در قرآن هستید که خدا شناخته نمی‌شود مگر با راه معرفت شما...."<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج۱، ص۴۹۶، ۱۶ باب فی الأئمة أنهم الذین ... یعرفون أهل الجنة و النار</ref> از این رو [[امام صادق]]{{ع}} آنگاه که مقام {{عربی|ابواب الله}} بودن اوصیاء نبی را طرح می‌نمایند، می‌فرمایند: "اوصیاء درهای خدایند که از آن به محضر خدا می‌توان وارد شد و اگر آنها نبودند خدا شناخته نمی‌شد..."<ref>کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص ۱۹۳، باب أن الأئمة{{ع}} خلفاء الله عز و جل فی أرضه و أبوابه التی منها یؤتى</ref>

:::::::'''۶. باب {{عربی|الایمان}}:''' [[امام باقر]] و [[امام کاظم]]{{عم}} نیز در یک سخنی نورانی، علی{{ع}} را باب ایمان معرفی نمودند که اگر کسی از آن در وارد شود مؤمن است و اگر از آن خارج گردد کافر می‌باشد.<ref>کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص ۴۳۷، باب فیه نتف و جوامع من الروایة فی الولایة؛ همو، ج‏۲، ص ۳۸۸، باب الکفر</ref>  

:::::::'''۷. باب {{عربی|الجنة}}:''' باب الجنه یعنی راه و دری که از آن طریق می‌توان وارد بهشت الهی شد. بر اساس آیات قرآن، راه ورود و باب بهشت ایمان و عمل صالح است؛ که در آیات فراوانی بدان اشاره شده است. از جمله آیه ۲۵ سوره بقره است که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَبَشِّرِ الَّذِين آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ}}<ref>بشارت بده به کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند که برای آنان بهشتهایی است که نهرها از زیر آن جاری است....</ref> اما متعلق ایمان در این آیات چیست؟ و ایمان به چیز باعث ورود به بهشت می‌گردد؟ از نگاه قرآن ایمان به خدا، [[رسول خدا]] {{صل}}، معاد، کتاب خدا، ملائکه، و نوری که با [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} نازل شده است، واجب می‌باشد. آنچه در اینجا مدّ نظر است این است که مقصود از این نور نازل شده همراه پیامبر{{صل}}، [[ائمه]] اثنا عشر{{عم}} می‌باشند. چنانچه [[امام صادق]]{{ع}} در ذیل آیه {{متن قرآن|وَاتَّبَعُواْ النُّورَ الَّذِيَ أُنزِلَ مَعَهُ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}} فرمودند: "نور در اینجا [[امام علی|حضرت علی]] و سایر [[أئمه]] {{عم}} هستند."<ref>کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص ۱۹۴، ح ۲</ref> پس ایمان به امامان{{عم}} راه ورود به بهشت است و از این جهت آنها باب بهشت‌اند. در این زمینه [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} به این مطلب در مورد [[امام حسین]]{{ع}} به عنوان یکی از [[ائمه]] {{عم}} تصریح فرمودند: "آگاه باشید که حسین‏ بابی‏ از أبواب بهشت است، هر کس با او دشمنی کند خدا بوی بهشت را بر وی حرام می‌نماید."<ref>ابن شاذان، محمد، مائة منقبة من مناقب أمیر المؤمنین و الأئمة، ۲۲، المنقبة الرابعة</ref> و حضرت موسى بن جعفر{{عم}} درباره علی{{ع}} فرمودند: "بدرستى که على{{ع}} درى از درهاى بهشت است هر کس از این در وارد شود مؤمن است، و هر که از آن بیرون رود کافر است..." و در حدیث دیگری [[رسول خدا]] تمام اوصیای خود را باب ورود به بهشت دانستند با این بیان که: {{عربی|یا عَلِی أَنْتَ وَ الْأَوْصِیاءُ مِنْ بَعْدِی أَوْ قَالَ مِنْ بَعْدِک أَعْرَافٌ لَا یعْرَفُ اللَّهُ إِلَّا بِسَبِیلِ مَعْرِفَتِکمْ وَ أَعْرَافٌ لَا یدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَکمْ وَ عَرَفْتُمُوهُ وَ لَا یدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْکرَکمْ وَ أَنْکرْتُمُوهُ}}.<ref>صفار، محمد، بصائرالدرجات، ۱، ۴۹۷</ref>

:'''۹. باب ابتلاء مردم:''' در چندین حدیث سخن از آن به میان آمده که [[اهل بیت]]{{عم}} بابی هستند که مردم با آن آزمایش می‌شوند اگر از این باب با تواضع به بارگاه خدا وارد شوند، نجات می‌یابند وگرنه به هلاکت می‌رسند. در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم: "شما همان درى که (همچون باب حطه‏بنى اسرائیل) مردم در ورود به آن آزمایش می‌شوند. هر کس که بسوى شما آمد نجات یافت، و هر کس که بسوى شما نیامد هلاک شد."

:::::::'''۱۰. باب احتجاج خدا بر خلق:''' یکی از القاب ائمه{{عم}} حجت الله بودن ایشان است.<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج‏۲، ص۹۰۶، ح ۶۱‏؛ کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص ۱۴۵، باب النوادر، ح ۷</ref> از علل این نامگذاری آن است که خداوند در روز قیامت بدان‌ها احتجاج می‌کند، که مگر اینها اوامر و نواهی مرا به شما نرساندند؟! مگر برایتان معجزات و براهین مستحکم نیاوردند؟! پس چرا تسلیم نشده و اطاعت نکردید؟ این است که [[امام صادق]]{{ع}} هنگام طرح مقام {{عربی|ابواب الله}} بودن اوصیاء می‌فرمایند: "اوصیاء درهای خدایند که ... خدا بواسطه ایشان بر خلقش احتجاج می‌کند."<ref>ابن بابویه، الأمالی، النص، ص ۱۱۵، المجلس الرابع و العشرون</ref>

:'''۱۵. باب سلام:''' باب السلام یعنی بابی که از آن وارد شهر تسلیم می‌شوند و با این تسلیم شدن در برابر خدا، از حساب شدید خدا و فزع اکبر روز قیامت به سلامتی گذر کرده و نجات می‌یابند. این بیان را در احادیث متعددی می‌توان یافت که به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم: [[امام علی]] {{ع}} فرمودند: "ما باب حطه هستیم و آن باب السلام است؛ هر کس داخل آن شد سالم ماند و نجات یافت، و هر کس از آن تخلف نمود هلاک شد."<ref>تمیمى آمدى، عبد الواحد، غرر الحکم و درر الکلم، محقق / مصحح: رجائى، سید مهدى‏، ص ۷۲۳</ref> [[امام باقر]]{{ع}} ضمن قسم به خدا، فرمودند: "... هیچ عبدی ما را دوست ندارد و ولایت ما را نمی‌پذیرد تا اینکه خدا قلبش را تطهیر می‌کند. و خدا قلب کسی را تطهیر نمی‌کند تا آنکه تسلیم ما شود و جنگ با ما نداشته باشد. پس وقتی اینگونه شد خدا او را از حساب شدید قیامت سالم نگه داشته و از فزع اکبر روز قیامت ایمن می‌دارد."<ref>کلینی، محمد، الکافی، ج۱، ص ۱۹۴، ح ۱</ref>

== پرسش‌های وابسته ==