عدالت اجتماعی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخهها
عدالت اجتماعی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۱
، ۱۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'رحم' به 'رحم'
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == پانویس ==' به '== پانویس ==') |
جز (جایگزینی متن - 'رحم' به 'رحم') |
||
خط ۱۷۴: | خط ۱۷۴: | ||
#'''[[تبلیغات]] اغواکننده''': واقعیت امروز [[دنیا]] این است که [[تبلیغات]] اغواکننده یکی از موانع جدی در [[راه]] [[فهم]] و تحقق [[عدالت]] محسوب میشود و تا زمانیکه چنین [[قدرت]] [[تبلیغاتی]] وجود دارد، [[نظم]] ظالمانه حکمفرماست. امور دستگاههای [[تبلیغاتی]] مراکز استکباری [[دنیا]] و روشنفکران وابسته به آنها، آنچنان در سطح عالم [[تبلیغ]] میکنند که هیچ حرکتی در مقابل [[نظم]] ظالمانه کنونی ممکن نیست. با [[فکر]] [[انقلاب]] و [[آرمانگرایی]] [[مبارزه]] میکنند، میخواهند [[ملتها]] را متقاعد کنند که به همین وضعیت کنونی ظالمانه [[دنیا]] بسازند، در مقابل آن هیچ عکسالعملی نشان ندهند. قبول وضع موجود در [[حقیقت]] ادامه [[حیات]] [[استکبار جهانی]] و [[ستمگران]] عالم است. | #'''[[تبلیغات]] اغواکننده''': واقعیت امروز [[دنیا]] این است که [[تبلیغات]] اغواکننده یکی از موانع جدی در [[راه]] [[فهم]] و تحقق [[عدالت]] محسوب میشود و تا زمانیکه چنین [[قدرت]] [[تبلیغاتی]] وجود دارد، [[نظم]] ظالمانه حکمفرماست. امور دستگاههای [[تبلیغاتی]] مراکز استکباری [[دنیا]] و روشنفکران وابسته به آنها، آنچنان در سطح عالم [[تبلیغ]] میکنند که هیچ حرکتی در مقابل [[نظم]] ظالمانه کنونی ممکن نیست. با [[فکر]] [[انقلاب]] و [[آرمانگرایی]] [[مبارزه]] میکنند، میخواهند [[ملتها]] را متقاعد کنند که به همین وضعیت کنونی ظالمانه [[دنیا]] بسازند، در مقابل آن هیچ عکسالعملی نشان ندهند. قبول وضع موجود در [[حقیقت]] ادامه [[حیات]] [[استکبار جهانی]] و [[ستمگران]] عالم است. | ||
#'''[[قوانین]] غلط''': تصویب [[قوانین]] غلط در مواقع بسیاری زمینهساز شکافهای [[اجتماعی]] و ایجاد فاصله طبقاتی میشود. در [[تفکر]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] این شکاف [[اجتماعی]] از موانع جدی تحقق [[عدالت]] است. لازم است [[نمایندگان]] مجلس از تصویب قوانینی که زمینه ایجاد بیعدالتی و [[ظهور]] شکافهای [[اجتماعی]] را در [[جامعه]] فراهم مینماید خودداری نمایند و با تصویب [[قانون]] ناصواب شکاف بین [[فقیر]] و [[غنی]] را عمیقتر نکنند. [[نمایندگان]] مجلس باید دنبال این باشند که فاصله را کم و این شکاف را پُر کنند. | #'''[[قوانین]] غلط''': تصویب [[قوانین]] غلط در مواقع بسیاری زمینهساز شکافهای [[اجتماعی]] و ایجاد فاصله طبقاتی میشود. در [[تفکر]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] این شکاف [[اجتماعی]] از موانع جدی تحقق [[عدالت]] است. لازم است [[نمایندگان]] مجلس از تصویب قوانینی که زمینه ایجاد بیعدالتی و [[ظهور]] شکافهای [[اجتماعی]] را در [[جامعه]] فراهم مینماید خودداری نمایند و با تصویب [[قانون]] ناصواب شکاف بین [[فقیر]] و [[غنی]] را عمیقتر نکنند. [[نمایندگان]] مجلس باید دنبال این باشند که فاصله را کم و این شکاف را پُر کنند. | ||
#'''[[غفلت]]''': [[حضرت]] [[آیت الله]] العظمی [[خامنهای]] به عنوان [[واعظ]] و [[معلم]] [[اخلاق]] [[جامعه اسلامی]] ضمن بیان این مطلب که [[وظیفه]] مهم أنبیاء [[غفلتزدایی]] از [[جامعه]] است میفرماید [[وظیفه انبیاء]] [[الهی]] ایجاد جامعهای [[الهی]]، جامعهای با [[دل]] [[انسانی]]، جامعهای با [[احساسات]] و [[عواطف]] صحیح و سالم، جامعهای که در آن کسی به کسی و آن [[جامعه]] به [[جوامع]] دیگر [[ظلم]] نکند، هرکاری با [[احساس]] اینکه [[خدا]] میبیند و [[خدا]] [[مؤاخذه]] میکند، با این [[احساس]] انجام بگیرد؛ جامعهای که [[مردم]] آن [[جامعه]] دچار [[غفلت]] نباشند، [[غرق]] در مادّیت نباشند، [[غرق]] در [[خودخواهی]] و [[خودپرستی]] نباشند. کار برای [[خدا]]، کار برای رسیدن به آستان [[لقاء]] [[ربوبیت]]. در چنین جامعهای این [[انسان کامل]] است. این [[جامعه]] کامل است. [[انبیاء]] [[مبعوث]] شدهاند تا چنین جامعهای محقق شود. آن وقت اگر جامعهای که انسانهایش و مردمش درست [[فکر]] و عمل میکنند، دارای | #'''[[غفلت]]''': [[حضرت]] [[آیت الله]] العظمی [[خامنهای]] به عنوان [[واعظ]] و [[معلم]] [[اخلاق]] [[جامعه اسلامی]] ضمن بیان این مطلب که [[وظیفه]] مهم أنبیاء [[غفلتزدایی]] از [[جامعه]] است میفرماید [[وظیفه انبیاء]] [[الهی]] ایجاد جامعهای [[الهی]]، جامعهای با [[دل]] [[انسانی]]، جامعهای با [[احساسات]] و [[عواطف]] صحیح و سالم، جامعهای که در آن کسی به کسی و آن [[جامعه]] به [[جوامع]] دیگر [[ظلم]] نکند، هرکاری با [[احساس]] اینکه [[خدا]] میبیند و [[خدا]] [[مؤاخذه]] میکند، با این [[احساس]] انجام بگیرد؛ جامعهای که [[مردم]] آن [[جامعه]] دچار [[غفلت]] نباشند، [[غرق]] در مادّیت نباشند، [[غرق]] در [[خودخواهی]] و [[خودپرستی]] نباشند. کار برای [[خدا]]، کار برای رسیدن به آستان [[لقاء]] [[ربوبیت]]. در چنین جامعهای این [[انسان کامل]] است. این [[جامعه]] کامل است. [[انبیاء]] [[مبعوث]] شدهاند تا چنین جامعهای محقق شود. آن وقت اگر جامعهای که انسانهایش و مردمش درست [[فکر]] و عمل میکنند، دارای رحم و مروتاند، دارای [[احساس مسئولیت]] در پیش خدای بزرگاند، دارای [[احساس]] معنویتاند، [[غرق]] در مادیات نیستند، وقتی این [[جامعه]] [[قدرت]] پیدا کند و به [[ثروت]] برسد، [[پیشرفت]] و [[رفاه]] مادی پیدا بکند، آن وقت [[پول]]، [[قدرت]]، [[پیشرفت]] و [[رفاه]] مادی، برای [[بشریت]] [[خیر]] میآورد؛ همچنانی که در [[صدر اسلام]]، [[اسلام]] آمد و چراغ [[علم]] را در [[دنیا]] روشن کرد. چراغ [[معنویت]] را در [[دنیا]] روشن کرد. [[عدالت اجتماعی]] را در سطح عظیمی از [[دنیا]] مستقر کرد، [[انسانها]] را در سطح [[دنیا]] [[تربیت]] کرد، به همان اندازهای که [[جوامع]] فاتح [[صدر اسلام]] از [[معنویات]] [[اسلام]] برخوردار بودند، به همان [[میزان]] نیز از مواهب [[دنیوی]] استفاده میکردند. این همه به جهت توجه به [[خداوند]] بود [[غفلت]] از [[خداوند]] [[ظلم و ستم]] و [[تعدی]] را به وجود میآورد. | ||
#'''نادیده گرفتن [[جایگاه]] آرمانی [[عدالت]]''': در [[فلسفه سیاسی]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]، در [[نظام اسلامی]] [[تشکیل حکومت]] [[هدف]] و [[آرمان]] نیست بلکه [[حکومت]] وسیلهای برای تحقق آرمانهاست. بنابراین اگر [[حکومت]] در جهت [[تحقق آرمانها]]، پیش نرفت و [[منحرف]] شد [[حکومت]] ارزشی ندارد سمتگیری و شعارهای [[حاکمیت]] باید بر اساس متن [[قرآن]] و [[احکام اسلام]] باشد تا [[عدالت اجتماعی]] به وجود بیاید تا [[نظم]] متکی بر [[قانون]] و [[مقررات الهی]] همه جا مستقر بشود<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار کارگزاران به مناسبت روز بعثت، ۱۹/۹/۱۳۷۵.</ref>. [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]در توصیه دلسوزانه به [[جوانان]] و بهخصوص دانشجویان تأکید دارند که آرمانگرایی [[جوانان]] و چالش [[مسئولان]] با واقعیتها جریان [[معتدل]] و مطلوبی را پیش خواهد آورد. بنابراین نباید [[جوانان]] همانند [[مسئولان]] گرفتار مصلحتگرایی شوند. اگر [[جوانان]] هم دنبال مصلحتگرایی رفتند و [[گرایش]] مصلحتاندیشانه یعنی صددرصد با واقعیتها وارد محیط [[فکری]] و [[روحی]] دانشجو و [[جوان]] شد، آن وقت بعضی [[آرمانها]] از ریشه [[قطع]] و گم خواهد شد؛ بنابراین نباید [[جوانان]] و دانشجویان [[آرمانگرایی]] را رها کنند؛ توقع از آنها این است که پایههای [[معرفتی]] خود را در سه زمینه [[علم]]، عدالتخواهی و آزاداندیشی بالا برده و با کار تئوریک میتوانند در زمینه [[جنبش]] [[تولید علم]] یا در زمینه عدالتخواهی حرکتهای تأثیرگذاری انجام دهند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار تشکلها و نخبگان دانشجویی، ۱۵/۸/۱۳۸۲.</ref>. از آسیبهای دیگر تحقق [[عدالت اجتماعی]] در [[جامعه]] موضوع فقدان [[قانون]] عادلانه، فقدان مجری [[عادل]] و عدم [[اجرای عدالت]] است. چرا که [[عدالت اجتماعی]] بر سه پایه [[استوار]] است. '''پایه اول''': [[قوانین]] عادلانه است که به نظر [[معتقدان]] به [[اسلام]] این [[قوانین]] عادلانه فقط [[قوانین اسلام]] است؛ زیرا [[اسلام]] [[قوانین]] خود را از [[وحی]] [[خدا]] میگیرد و [[خدا]] که دانای همه [[اسرار]] و رموز عالم است، [[قوانین]] [[جامعه اسلامی]] را منطبق با [[قوانین]] [[فطرت]] و [[طبیعت]] [[جهان]] قرار میدهد و اگر [[قوانین الهی]] [[اجرا]] بشود [[عدل]] به معنای واقعی در [[جامعه]] مستقر خواهد شد. '''پایه دوم''': نیروی اجراکننده این [[قوانین]] است. اگر [[قوانین]] عادلانه باشد اما نیروی اجراکننده [[عادل]] نداشته باشد از [[عدل]] [[اجتماعی]] خبری نخواهد بود. [[بهترین]] [[قوانین]] اگر مجریان شایستهای نداشته باشد همیشه معطل خواهند ماند. همچنانی که قرنهایی گذشت و [[قوانین اسلام]] در جامعههایی که مسلمانها در آن [[زندگی]] میکردند [[اجرا]] نشد. به همین جهت است که از نظر [[اسلام]] مجری [[قوانین]]، یعنی آن مقامی که در رأس [[قوه]] اجرایی قرار میگیرد باید [[انسانی]] [[عادل]] باشد، با [[تقوا]] و [[مراقبت]] کامل بر [[قوانین]] و اجرای آن [[نظارت]] کند. در این دو پایه تقریباً بحثی میان صاحبنظران نیست. یعنی همه طرفداران [[عدل]] [[اجتماعی]] میپذیرند که برای [[اجرای عدالت]] احتیاج به [[قوانین]] عادلانه و به مجریان [[پرهیزگار]] و با [[تقوا]] هست. اما نکته بسیار مهم در مورد '''پایه سوم''' [[اجرای عدالت]] است و آن مردماند. اگر بخواهیم در [[جامعه]] [[عدالت]] به معنای واقعی [[اجرا]] بشود، باید [[مردم]] در صحنه [[اجتماع]] حضور کامل داشته باشند، [[حقوق]] خود را بفهمند و [[اجرای عدالت]] را که تأمین عادلانه آن [[حقوق]] است، بخواهند. به همین جهت [[اسلام]] بر روی [[فهم]] و [[درک]] [[مردم]] تکیه میکند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار کارگزاران و قشرهای مختلف مردم، در روز ولادت حضرت امیر المؤمنین{{ع}}، ۱۷/۱۰/۱۳۷۱.</ref>. | #'''نادیده گرفتن [[جایگاه]] آرمانی [[عدالت]]''': در [[فلسفه سیاسی]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]، در [[نظام اسلامی]] [[تشکیل حکومت]] [[هدف]] و [[آرمان]] نیست بلکه [[حکومت]] وسیلهای برای تحقق آرمانهاست. بنابراین اگر [[حکومت]] در جهت [[تحقق آرمانها]]، پیش نرفت و [[منحرف]] شد [[حکومت]] ارزشی ندارد سمتگیری و شعارهای [[حاکمیت]] باید بر اساس متن [[قرآن]] و [[احکام اسلام]] باشد تا [[عدالت اجتماعی]] به وجود بیاید تا [[نظم]] متکی بر [[قانون]] و [[مقررات الهی]] همه جا مستقر بشود<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار کارگزاران به مناسبت روز بعثت، ۱۹/۹/۱۳۷۵.</ref>. [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]در توصیه دلسوزانه به [[جوانان]] و بهخصوص دانشجویان تأکید دارند که آرمانگرایی [[جوانان]] و چالش [[مسئولان]] با واقعیتها جریان [[معتدل]] و مطلوبی را پیش خواهد آورد. بنابراین نباید [[جوانان]] همانند [[مسئولان]] گرفتار مصلحتگرایی شوند. اگر [[جوانان]] هم دنبال مصلحتگرایی رفتند و [[گرایش]] مصلحتاندیشانه یعنی صددرصد با واقعیتها وارد محیط [[فکری]] و [[روحی]] دانشجو و [[جوان]] شد، آن وقت بعضی [[آرمانها]] از ریشه [[قطع]] و گم خواهد شد؛ بنابراین نباید [[جوانان]] و دانشجویان [[آرمانگرایی]] را رها کنند؛ توقع از آنها این است که پایههای [[معرفتی]] خود را در سه زمینه [[علم]]، عدالتخواهی و آزاداندیشی بالا برده و با کار تئوریک میتوانند در زمینه [[جنبش]] [[تولید علم]] یا در زمینه عدالتخواهی حرکتهای تأثیرگذاری انجام دهند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار تشکلها و نخبگان دانشجویی، ۱۵/۸/۱۳۸۲.</ref>. از آسیبهای دیگر تحقق [[عدالت اجتماعی]] در [[جامعه]] موضوع فقدان [[قانون]] عادلانه، فقدان مجری [[عادل]] و عدم [[اجرای عدالت]] است. چرا که [[عدالت اجتماعی]] بر سه پایه [[استوار]] است. '''پایه اول''': [[قوانین]] عادلانه است که به نظر [[معتقدان]] به [[اسلام]] این [[قوانین]] عادلانه فقط [[قوانین اسلام]] است؛ زیرا [[اسلام]] [[قوانین]] خود را از [[وحی]] [[خدا]] میگیرد و [[خدا]] که دانای همه [[اسرار]] و رموز عالم است، [[قوانین]] [[جامعه اسلامی]] را منطبق با [[قوانین]] [[فطرت]] و [[طبیعت]] [[جهان]] قرار میدهد و اگر [[قوانین الهی]] [[اجرا]] بشود [[عدل]] به معنای واقعی در [[جامعه]] مستقر خواهد شد. '''پایه دوم''': نیروی اجراکننده این [[قوانین]] است. اگر [[قوانین]] عادلانه باشد اما نیروی اجراکننده [[عادل]] نداشته باشد از [[عدل]] [[اجتماعی]] خبری نخواهد بود. [[بهترین]] [[قوانین]] اگر مجریان شایستهای نداشته باشد همیشه معطل خواهند ماند. همچنانی که قرنهایی گذشت و [[قوانین اسلام]] در جامعههایی که مسلمانها در آن [[زندگی]] میکردند [[اجرا]] نشد. به همین جهت است که از نظر [[اسلام]] مجری [[قوانین]]، یعنی آن مقامی که در رأس [[قوه]] اجرایی قرار میگیرد باید [[انسانی]] [[عادل]] باشد، با [[تقوا]] و [[مراقبت]] کامل بر [[قوانین]] و اجرای آن [[نظارت]] کند. در این دو پایه تقریباً بحثی میان صاحبنظران نیست. یعنی همه طرفداران [[عدل]] [[اجتماعی]] میپذیرند که برای [[اجرای عدالت]] احتیاج به [[قوانین]] عادلانه و به مجریان [[پرهیزگار]] و با [[تقوا]] هست. اما نکته بسیار مهم در مورد '''پایه سوم''' [[اجرای عدالت]] است و آن مردماند. اگر بخواهیم در [[جامعه]] [[عدالت]] به معنای واقعی [[اجرا]] بشود، باید [[مردم]] در صحنه [[اجتماع]] حضور کامل داشته باشند، [[حقوق]] خود را بفهمند و [[اجرای عدالت]] را که تأمین عادلانه آن [[حقوق]] است، بخواهند. به همین جهت [[اسلام]] بر روی [[فهم]] و [[درک]] [[مردم]] تکیه میکند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار کارگزاران و قشرهای مختلف مردم، در روز ولادت حضرت امیر المؤمنین{{ع}}، ۱۷/۱۰/۱۳۷۱.</ref>. | ||
#'''[[تقلید]] از [[فرهنگ]] [[غرب]]''': در [[اندیشه]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] دنبالهروی [[فرهنگ]] غربی در همه عرصههای [[حکومتی]] و [[اجتماعی]] مذموم و مترود است. ایشان بارها تأکید کردهاند که لازم است از یافتههای [[علمی]] [[غرب]] استفاده کرد اما نباید مقلد بیچون و چرای آنها بود. بر همین اساس در خصوص مباحث [[اقتصادی]] نیز نظرشان بر این است که علاج این است که ما خودمان را از دنبالهروی [[فرهنگ]] غربی در زمینه مسایل [[اقتصاد]] کاملا خلاص کنیم، [[نجات]] ببخشیم. [[عدالت اجتماعی]] منبعث از [[فرهنگ]] [[غرب]] با ماهیت [[عدالت اجتماعی]] مبتنی بر آموزههای [[اسلام]] همسنخ و همراه نیست و این دو تفاوت ماهوی دارند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در مراسم پرسش و پاسخ در دیدار با سردبیران و نویسندگان نشریات دانشجویی کشور.</ref>. | #'''[[تقلید]] از [[فرهنگ]] [[غرب]]''': در [[اندیشه]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] دنبالهروی [[فرهنگ]] غربی در همه عرصههای [[حکومتی]] و [[اجتماعی]] مذموم و مترود است. ایشان بارها تأکید کردهاند که لازم است از یافتههای [[علمی]] [[غرب]] استفاده کرد اما نباید مقلد بیچون و چرای آنها بود. بر همین اساس در خصوص مباحث [[اقتصادی]] نیز نظرشان بر این است که علاج این است که ما خودمان را از دنبالهروی [[فرهنگ]] غربی در زمینه مسایل [[اقتصاد]] کاملا خلاص کنیم، [[نجات]] ببخشیم. [[عدالت اجتماعی]] منبعث از [[فرهنگ]] [[غرب]] با ماهیت [[عدالت اجتماعی]] مبتنی بر آموزههای [[اسلام]] همسنخ و همراه نیست و این دو تفاوت ماهوی دارند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در مراسم پرسش و پاسخ در دیدار با سردبیران و نویسندگان نشریات دانشجویی کشور.</ref>. |