ظلمستیزی در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
== الزامات و مصادیق [[ظلمستیزی از منظر امام سجاد]]{{ع}} == | == الزامات و مصادیق [[ظلمستیزی از منظر امام سجاد]]{{ع}} == | ||
===[[شناسایی حق]] === | ===[[شناسایی حق]] === | ||
==== [[معناشناسی حق]] ==== | |||
==== گونهشناسی [[حقوق اجتماعی]] در آموزههای [[امام سجاد]]{{ع}} ==== | |||
# [[حق رهبر سیاسی]] | |||
# [[حق رهبر علمی]] | |||
# [[حق مالک]] | |||
# [[حقوق زیردستان]] | |||
# [[حق جاهل بر عالم]] | |||
# [[حق همسران]] | |||
# [[حق والدین]] | |||
# [[حق فرزند]] | |||
# [[حق همنشین]] | |||
# [[حق همسایه]] | |||
# [[حق شاکی]] | |||
# [[حق نادان بد رفتار]] | |||
===سببشناسی وقوع [[ظلم]]=== | ===سببشناسی وقوع [[ظلم]]=== | ||
# [[غفلت]] | |||
# [[کاستیهای انسانی]] | |||
# [[خودبزرگبینی]] | |||
# [[جهل و نادانی]] | |||
# [[دنیاطلبی]] | |||
# [[تمکن مالی]] | |||
# [[کوچکپنداری گناهان]] | |||
# [[حسدورزی]] | |||
===[[ویژگیهای ظالمان]]=== | ===[[ویژگیهای ظالمان]]=== | ||
# [[ریاکاری و نفاق]] | |||
# [[طغیانگری]] | |||
# [[حسد]] | |||
# [[کینه]] | |||
# [[ناسپاسی]] | |||
# [[حیلهگری]] | |||
# [[افشاگری عیوب دیگران]] | |||
# [[سرزنشگری]] | |||
# سیاه شدن چهره [[ظالم]] در [[قیامت]] | |||
=== [[گونههای مواجهه با ظالمان]]=== | === [[گونههای مواجهه با ظالمان]]=== | ||
# مواجهه سلبی | |||
## [[انتقاد از مردم کوفه]] | |||
## [[انتقاد از حاکم کوفه]] ([[عبیدالله بن زیاد]]): [[اهل بیت]] [[حسینی]]{{عم}} اگر چه [[اسیر]] شدند، اما هیچگاه [[ذلیل]] نشدند. آنان با [[عزت]] [[ایمانی]] و [[شهامت]] [[علوی]]، از [[خون]] [[شهیدان]] به خوبی [[پاسداری]] کردند و به رغم [[خفقان]] [[حاکم]] بر [[جامعه]]، دفاعیه [[الهی]] و دشمنشکن خود را، حتی در درون کاخهای [[ستمگران]]، قرائت نمودند. زمانی که [[امام]] [[زین العابدین]]{{ع}} وارد [[کوفه]] شد، خطبهای [[بلیغ]] ایراد کرد، به گونهای که [[پشیمانی]] سراپای وجود [[کوفیان]] را فراگرفت<ref>طبرسی، احتجاج، ص۱۵۷؛ نقل از بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۱۳.</ref>. آنگاه که در کاخ، عبیدالله زیاد، رویاروی او قرار گرفت با [[منطق]] رسا بطلان سخنان او را آشکار ساخت. عبیدالله در آغاز نام [[امام]] را پرسید. گفته شد که او "[[علی بن الحسین]]" است. عبیدالله گفت: مگر [[خدا]] [[علی بن الحسین]] را نکشت؟ برخلاف [[انتظار]] و توقع او [[امام]] [[زین العابدین]]{{ع}} فرمود: او [[برادر]] من بود که [[مردم]] او را کشتند. پس از اینکه عبیدالله گفت: بلکه [[خدا]] او را کشت، [[حضرت]] این [[آیه]] را قرائت کرد: {{متن قرآن|اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا}}<ref>«خداوند، جانها را هنگام مرگشان و آن (جان) را که نمرده است هنگام خوابیدن آن میگیرد» سوره زمر، آیه ۴۲.</ref>. به این موضوع اشاره کرد که همه امور از [[قدرت الهی]] سرچشمه میگیرد. اما تو و [[سپاهیان]] [[یزید]] به [[گناه]] و [[ظلم]] او را به [[شهادت]] رساندید. عبیدالله با شنیدن این جواب [[خشمگین]] شد و [[تصمیم]] به کشتن [[امام]] گرفت؛ [[حضرت زینب]]{{س}} به [[دفاع]] برخاست. و آنگاه که [[امام]] [[زین العابدین]]{{ع}} از عمهاش خواست تا آرام بگیرد، رو به عبیدالله زیاد کرد و فرمود: مرا به کشتن [[تهدید]] میکنی، {{متن حدیث|أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْقَتْلَ لَنَا عَادَةٌ وَ كَرَامَتَنَا الشَّهَادَةُ}}، مگر نمیدانی کشته شدن در [[راه خدا]] [[سیره]] و [[شعار]] ما و [[شهادت]] مایه [[کرامت]] و ارجمندی ما است؟<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۱۸.</ref>.<ref>[[عباس کوثری|کوثری، عباس]]، [[پرتوی از مبارزات امام سجاد (مقاله)|پرتوی از مبارزات امام سجاد]]</ref> | |||
## [[انتقاد از مردم]] [[شام]] | |||
## [[انتقاد از حاکم]] [[شام]] و [[خلیفه]] وقت ([[یزید بن معاویه]]) | |||
## [[انتقاد]] از اندیشههای ظلمپرور | |||
## [[مبارزه علیه جبرگرایی]] | |||
## [[مبارزه علیه صوفیگری]] | |||
# مواجهه ایجابی | |||
## [[حفظ و گسترش نهضت عاشورا]] | |||
## [[تربیت نیرو]] ([[کادرسازی]]) | |||
## [[مواجهه نیکو]] | |||
=== [[راهبرد خنثیسازی فساد]]=== | === [[راهبرد خنثیسازی فساد]]=== | ||
# [[مبارزه با تعصب]] و [[نژادپرستی]] | |||
# [[مبارزه علیه فقر]] | |||
==مؤلفههای [[ظلمستیزی از منظر امام سجاد]]{{ع}}== | ==مؤلفههای [[ظلمستیزی از منظر امام سجاد]]{{ع}}== | ||
===مؤلفههای فردی در [[ظلمستیزی]] === | ===مؤلفههای فردی در [[ظلمستیزی]] === | ||
# [[خداجویی]] | |||
# [[غفلتزدایی]] | |||
# [[پناه بردن به خدا]] | |||
# [[یاریطلبیدن از خدا]]: "خدایا! بر [[محمد و آل او]][[ درود]] فرست و در مقابل کسی که بر من [[ستم]] روا دارد، دستی (برای جلوگیری از [[ستم]]) و در مقابل کسی که با من [[ستیزه]] جوید، زبانی (برای روشن ساختن [[حق]]) و بر آنکه با من [[دشمنی]] کند،[[ پیروزی]] [[عنایت]] فرما و در مقابل آنکه درباره من [[حیله]] پیشه کند، [[راه]] چاره و در برابر آنکه بر من [[آزار]] رساند، [[توانایی]] عطا کن و بر آنکه به من [[ناسزا]] گوید یا از من [[عیبجویی]] کند، [[قدرت]] [[تکذیب]] و در برابر آن کس که مرا [[تهدید]] کند،[[ امنیت]] [[عنایت]] فرما"<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۲۰ (مکارم الاخلاق).</ref>.<ref>[[عباس کوثری|کوثری، عباس]]، [[پرتوی از مبارزات امام سجاد (مقاله)|پرتوی از مبارزات امام سجاد]]</ref> | |||
# [[اندیشهورزی]] | |||
# [[توکل]] | |||
# [[توبه]] و [[اعتذار]] | |||
# [[عینیتبخشی به آموزهها]] | |||
===مؤلفههای [[اجتماعی]] در [[ظلمستیزی]]=== | ===مؤلفههای [[اجتماعی]] در [[ظلمستیزی]]=== | ||
خط ۸۸: | خط ۹۰: | ||
# اینک از تمام منصبهای خویش [[کنارهگیری]] کن تا به [[پاکان]] و [[صالحان]] پیشین ملحق شوی. | # اینک از تمام منصبهای خویش [[کنارهگیری]] کن تا به [[پاکان]] و [[صالحان]] پیشین ملحق شوی. | ||
# نزدیکترین [[وزیران]] و قویترین یارانشان به قدری که تو [[فساد]] آنها را در چشم [[مردم]] [[صلاح]] جلوه دادی، نتوانستهاند به آنان کمک کنند<ref>تحف العقول، «سخنان امام زین العابدین{{ع}}».</ref><ref>[[عباس کوثری|کوثری، عباس]]، [[پرتوی از مبارزات امام سجاد (مقاله)|پرتوی از مبارزات امام سجاد]]</ref>. | # نزدیکترین [[وزیران]] و قویترین یارانشان به قدری که تو [[فساد]] آنها را در چشم [[مردم]] [[صلاح]] جلوه دادی، نتوانستهاند به آنان کمک کنند<ref>تحف العقول، «سخنان امام زین العابدین{{ع}}».</ref><ref>[[عباس کوثری|کوثری، عباس]]، [[پرتوی از مبارزات امام سجاد (مقاله)|پرتوی از مبارزات امام سجاد]]</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
* [[عدالتخواهی]] | * [[عدالتخواهی]] | ||
* [[عزتطلبی]] | * [[عزتطلبی]] | ||
{{پایان | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
== منابع == | == منابع == |