منجی در آیین بودا کیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '. ::::::' به '. '
جز (جایگزینی متن - 'مهدویت]]. {{پایان}} {{پایان}} == پانویس == {{پانویس}}' به 'مهدویت]]. {{پایان منبع جامع}} == پانویس == {{پانویس}}') |
جز (جایگزینی متن - '. ::::::' به '. ') |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است: | حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
«[[اندیشه]] [[موعود]] خواهی [[آیین بودا]] با مفهوم میتریه همراه است. میتریه واژه‌ای از زبان سنسکریت است که از ریشه میتره به معنای [[مهربانی]] و دوست‌داشتنی است، ولی در زبان پالی، میته گویند. در الهیات [[بودایی]] او را بودای پنجم<ref>لنکستر، لوئیس، میتریه موعود بودایی و فصلنامه هفت آسمان، ش ۲۱، ص ۲۲۲.</ref> و آخرین [[بودا]] از بودایان زمینی می‌دانند که هنوز نیامده است، اما روزی خواهد آمد تا همان را [[نجات]] دهد. او را در نمادنگاری [[بودایی]] به هیبت مردی در وضعیت نشسته آماده برخاستن نمایش می‌دهند تا نمادی باشد از [[آمادگی]] برای [[قیام]]<ref>ولفانگ شومان، هانس، آیین بودا، ترجمه{{ع}} – پاشایی، ص ۱۲۱.</ref>. برخی او را بودای هفتم نامیدند. | «[[اندیشه]] [[موعود]] خواهی [[آیین بودا]] با مفهوم میتریه همراه است. میتریه واژه‌ای از زبان سنسکریت است که از ریشه میتره به معنای [[مهربانی]] و دوست‌داشتنی است، ولی در زبان پالی، میته گویند. در الهیات [[بودایی]] او را بودای پنجم<ref>لنکستر، لوئیس، میتریه موعود بودایی و فصلنامه هفت آسمان، ش ۲۱، ص ۲۲۲.</ref> و آخرین [[بودا]] از بودایان زمینی می‌دانند که هنوز نیامده است، اما روزی خواهد آمد تا همان را [[نجات]] دهد. او را در نمادنگاری [[بودایی]] به هیبت مردی در وضعیت نشسته آماده برخاستن نمایش می‌دهند تا نمادی باشد از [[آمادگی]] برای [[قیام]]<ref>ولفانگ شومان، هانس، آیین بودا، ترجمه{{ع}} – پاشایی، ص ۱۲۱.</ref>. برخی او را بودای هفتم نامیدند. | ||
از سوی دیگر در متنی از مهایانه است که میتریه پایگاه بس رفیع دارد. از [[زندگی]] گذشته او ذکری رفه و معلوم شده که او زمانی [[پادشاه]] و زمانی بعدتر شاه خدایان بوده و سرانجام برای [[بودا]] شدن در [[آسمان]] توشیته استقرار یافته است<ref>لنکستر لوئیس، (میتریه موعود بودایی)، صص ۱۳۸ – ۱۳۷.</ref> و اکنون در [[آسمان]] توشیته دوباره متوجه می‌کنند تا در معیت او به [[زمین]] بازگردند<ref>لنگستر، لوئیس، میتریه، موعود بودایی، ترجمه علی رضا شجاعی، هفت آسمان، شماره ۲۱، شال ششم، ۱۳۸۳، ص ۲۱۳ – ۲۱۲.</ref>. | |||
'''[[جهان]] در [[عصر ظهور]] میتریه''': در این [[جهان]]، ساکنان بی‌شمار [[زمین]] هیچ جنایتی نمی‌کنند و عمل [[بدی]] از ایشان سرنمی‌زند و از خوبی کردن مسرورند. [[مردم]] بدون [[ضعف]] و نقیصه خواهند بود. آنان [[قوی]]، بزرگ و شادمانند، در حالی‌که [[بیماری]] بسیار کمی در میان آنها وجود خواهد داشت. آنها از [[رنج]] خارها آزاد خواهند بود و با برگ‌های سبز خود را خواهند پوشاند. آنها بدون هیچ زحمتی برنج را برای خود فراهم می‌آورند و در این [[جهان]] است که میتریه دهرمه (دهرم – درم) – به معنای [[دین]] [[حقیقی]]- را اعلام خواهد کرد<ref>بحث منجی در آیین هندو و بودا برگرفته از منجی در ادیان، ص ۲۱۳ به بعد.</ref>»<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۱۴۲، ۱۴۳.</ref>. | '''[[جهان]] در [[عصر ظهور]] میتریه''': در این [[جهان]]، ساکنان بی‌شمار [[زمین]] هیچ جنایتی نمی‌کنند و عمل [[بدی]] از ایشان سرنمی‌زند و از خوبی کردن مسرورند. [[مردم]] بدون [[ضعف]] و نقیصه خواهند بود. آنان [[قوی]]، بزرگ و شادمانند، در حالی‌که [[بیماری]] بسیار کمی در میان آنها وجود خواهد داشت. آنها از [[رنج]] خارها آزاد خواهند بود و با برگ‌های سبز خود را خواهند پوشاند. آنها بدون هیچ زحمتی برنج را برای خود فراهم می‌آورند و در این [[جهان]] است که میتریه دهرمه (دهرم – درم) – به معنای [[دین]] [[حقیقی]]- را اعلام خواهد کرد<ref>بحث منجی در آیین هندو و بودا برگرفته از منجی در ادیان، ص ۲۱۳ به بعد.</ref>»<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۱۴۲، ۱۴۳.</ref>. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۳: | ||
#[[حقیقت]] [[علت]] [[رنج]]: سبب [[رنج]] [[آدمی]]، [[شوق]] و علاقه جسم خاکی و هواهای [[دنیوی]] است؛ | #[[حقیقت]] [[علت]] [[رنج]]: سبب [[رنج]] [[آدمی]]، [[شوق]] و علاقه جسم خاکی و هواهای [[دنیوی]] است؛ | ||
#[[حقیقت]] پایان [[رنج]]: وقتی میل و [[هوس]] از بین برود، همه [[رنج‌ها]] پایان می‌پذیرد؛ | #[[حقیقت]] پایان [[رنج]]: وقتی میل و [[هوس]] از بین برود، همه [[رنج‌ها]] پایان می‌پذیرد؛ | ||
#[[حقیقت]] راه رهایی از [[رنج]]: راهِ رهایی از این [[رنج]] در هشت چیز خلاصه می‌شود: [[بینش]] درست، [[اندیشه]] درست، گفتار درست، [[کردار]] درست، معاش درست، تلاش درست، حضور ذهن و [[آگاهی]] درست، تمرکز حواس و یک دلی درست. | #[[حقیقت]] راه رهایی از [[رنج]]: راهِ رهایی از این [[رنج]] در هشت چیز خلاصه می‌شود: [[بینش]] درست، [[اندیشه]] درست، گفتار درست، [[کردار]] درست، معاش درست، تلاش درست، حضور ذهن و [[آگاهی]] درست، تمرکز حواس و یک دلی درست. | ||
بعد از [[مرگ]] [[بودا]] و در حالی که تنها راه انتقال آموزه‌های او، [[سنت]] شفاهی بود، در اثر [[تفاسیر]] مختلف گفته‌های او، فرقه‌های گوناگون [[بودایی]] پدید آمد. دو [[فرقه]] مهم که در [[آیین بودا]] وجود دارد، عبارت‌اند از: هینه یانه و مهایانه. [[مکتب]] هینه یانه به معنای چرخ یا ارابه کوچک (لقبی که توسط مهایانه و به منظور [[تحقیر]] به آنها داده شد و بعدها به همین نام مشهور شدند)، در [[حقیقت]] خود را [[حافظ]] [[سنت]] اصیل [[بودایی]] می‌دانست. در این [[مکتب]]، [[رستگاری]] برای همگان میسر نیست؛ چون پیمودن این راه، توانایی‌های خاص خود را می‌خواهد. | |||
مهایانه، به معنای چرخ یا ارابه بزرگ، در و اکنش به [[مکتب]] هینه یانه شکل گرفت، که با بازنگری در اصول [[آیین بودا]] و تحولی که در مفهوم بودی ستوه انجام گرفت، دامنه دست‌یابی به [[رستگاری]] را وسیع تر و گسترده‌تر دانست، و همین امر، موجب گسترش این [[مکتب]] شد. | مهایانه، به معنای چرخ یا ارابه بزرگ، در و اکنش به [[مکتب]] هینه یانه شکل گرفت، که با بازنگری در اصول [[آیین بودا]] و تحولی که در مفهوم بودی ستوه انجام گرفت، دامنه دست‌یابی به [[رستگاری]] را وسیع تر و گسترده‌تر دانست، و همین امر، موجب گسترش این [[مکتب]] شد. | ||
برای روشن شدن مفهوم [[موعود]] و [[منجی]] در [[بودیسم]]، لازم است با دو مفهوم [[بودا]] و بودی ستوه بهتر آشنا شویم. [[بودا]] و بودی ستوه، در واقع عنوان‌هایی هستند برای موجوداتی [[علوی]]، که در [[رستگاری]] [[انسان]] مؤثرند. [[بودا]]، به [[نجات]] دهندگانی گفته می‌شود که در زمان گذشته به [[دنیا]] آمده‌اند و ابتدا صورت بشری داشته‌اند، سپس به مرتبه [[اشراق]] رسیده و پس از این که [[انسان‌ها]] را به راه درست [[زندگی]] رهنمون شده‌اند، به [[مقام]] نیروانا (فنای مطلق) رسیده‌اند. سدارته گوتمه ([[بودا]]) از این نوع است. در [[اعتقاد]] بوداییان، [[بودا]] یک نوع اصل است که در زمان‌های مختلف، خود را توسط شخصیت‌های مختلف متجلی می‌کند. | برای روشن شدن مفهوم [[موعود]] و [[منجی]] در [[بودیسم]]، لازم است با دو مفهوم [[بودا]] و بودی ستوه بهتر آشنا شویم. [[بودا]] و بودی ستوه، در واقع عنوان‌هایی هستند برای موجوداتی [[علوی]]، که در [[رستگاری]] [[انسان]] مؤثرند. [[بودا]]، به [[نجات]] دهندگانی گفته می‌شود که در زمان گذشته به [[دنیا]] آمده‌اند و ابتدا صورت بشری داشته‌اند، سپس به مرتبه [[اشراق]] رسیده و پس از این که [[انسان‌ها]] را به راه درست [[زندگی]] رهنمون شده‌اند، به [[مقام]] نیروانا (فنای مطلق) رسیده‌اند. سدارته گوتمه ([[بودا]]) از این نوع است. در [[اعتقاد]] بوداییان، [[بودا]] یک نوع اصل است که در زمان‌های مختلف، خود را توسط شخصیت‌های مختلف متجلی می‌کند. | ||
اما بودی ستوه‌ها، در [[حقیقت]] بوداهای بالقوه هستند که حیات جسمی فعلی ندارند. هر فردِ [[بودایی]]، قبل از رسیدن به [[مقام]] [[بودایی]]، یک بودی ستوه است، مثلاً سدارته پیش از [[بیداری]]، یک بودی ستوه بود. مفهوم بودی ستوه، اگر چه در متن تفکرات اصیل [[بودایی]] وجود داشت، ولی بیشتر توسط مهایانه مورد توجه و پردازش قرار گرفت. در [[مکتب]] هینه یانه، تنها دو [[بودا]] از این قبیل ذکر شده است که یکی همان گوتمه (سدارته؛ [[بودا]]) است و دیگری میتریه که یک بودی ستوه است و بودائیت او در حال کمون است. | |||
اما در مهایانه توجه بیشتری به این موجودات [[علوی]] شده است. در این [[مکتب]]، سدارته ([[بودا]]) چهارمین [[بودا]] از بودایان زمینی است که به [[دنیا]] آمده است و پنجمین [[بودا]] که خواهد آمد و اکنون بودی ستوه است، همان میتریه است. | |||
میتریه؛ [[منجی موعود]] [[بودایی]]: همان طور که گفته شد، مفهوم [[منجی]] و [[موعود]] در [[بودا]] را می‌توان در همین مفهوم میتریه - که به رغم [[اختلافات]] موجود، در هر دو [[مکتب]] عمده [[بودایی]] مشترک است - به و ضوح دید. میتریه، بودی ستوه‌ای است که در [[آینده]] می‌آید، و هم اکنون در حال کمون است. او [[منتظر]] است که زمان بروز و [[ظهور]] او در روی [[زمین]] آماده شود؛ در آن وقت، مرتبه [[شهود]] و [[اشراق]] را حاصل می‌کند، خلایق را در عصر خویش، همانند گوتمه، به سرمنزل [[سعادت]] [[رهبری]] می‌نماید، و به همگان مژده رهایی داده آنها را از چرخه برگشت به دنیای سراسر [[رنج]] [[نجات]] می‌دهد. مفهوم میتریه در [[بودیسم]] - و خصوصاً در [[مکتب]] مهایانه - مورد [[احترام]] و بزرگی خاصی است، و از او تمثال‌ها و پیکرهایی ساخته شده، و او را در نهایت [[مجد]] و بزرگی، به هیئت مردی نشسته که آماده برخاستن است، نشان داده‌اند. | |||
اگرچه در مورد جزئیات اتفاقات و [[زندگی]] میتریه به هنگام [[زندگی]] در این [[دنیا]]، معلومات یکسان و زیادی در متون [[مقدس]] [[بودایی]] وجود ندارد، ولی [[اعتقاد]] به آمدن او در [[بودیسم]]، یک اصل انکارناپذیر است. | |||
در کانون پالی، نام میتریه در بخش چکه و تی سیهه ناده برده شده است و در آثار [[بودایی]] غیرپالی نیز چند اثر به میتریه اختصاص یافته است. | |||
در مهاونسه، چنین اتفاقاتی را در مورد زمان آمدن میتریه می‌خوانیم: پس از آن که شاکیه مونی به [[پری]] نیروانه رسید، [[جهان]] پای به سراشیبی [[اجتماعی]] و کیهان شناختی نهاد. پنج هزار سال پس از آخرین [[بودا]]، آفتابِ آموزه‌های [[بودایی]] افول می‌کند و [[طول عمر]] [[آدمیان]] به ده سال فرو می‌کاهد. در این زمان، چرخه و ارونه و [[زندگی]] متحول می‌شود؛ به طوری که متوسط [[عمر]] [[مردم]] به هشتاد سال می‌رسد. با این عمرهای طولانی و زمینه مناسب برای [[تعالیم]] [[بودا]]، یک [[راهنما]] خواهد آمد. او برای [[مردم]] [[رفاه]] و بهروزی می‌آورد و آموزه‌های [[بودا]] را [[ترویج]] می‌کند. آن گاه که چنین فضای [[بهشت]] گونه‌ای فراهم شد، میتریه از [[آسمان]] [[نزول]] می‌کند و [[بودایی]] خویش را به کمال می‌رساند. | |||
جهت آشنایی بیش تر می‌توانید به این منابع مراجعه نمایید: ۱. [[آیین بودا]]، تألیف هانس و لفانگ شومان، ترجمه ع. پاشایی؛ ۲. مقاله [[موعود در ادیان]]، تألیف سیدحسن [[حسینی]] [[آصف]]؛ ۳. مقاله گونه شناسی [[منجی موعود]] در [[آیین بودا]]، تألیف [[ابو القاسم]] [[جعفری]]، نشریه [[انتظار]] [[موعود]]، شماره ۵»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۷۶.</ref>. | |||
}} | }} | ||