ویژگی‌های حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

«[[حکومت]] [[امام زمان]] {{ع}} در [[حقیقت]]، [[حکومت]] [[اسلام]] واقعی و [[معارف]] [[ناب]] آن می‌باشد؛ حکومتی که با [[امامت]] و [[رهبری]] [[جانشین]] تمام [[انبیا]] و [[اولیاء]]، تصویر واقعی [[دین]] را در [[جامعه]] به نمایش می‌گذارد و آن را به کمک [[یاران]] [[صالح]] خود، به صورت کامل به [[اجرا]] در می‌‌آورد؛ تا [[انسان‌‌ها]] را در پرتو آن به [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] رهنمون شوند. بدیهی است که چنین [[حکومت]] بی‌سابقه‌‌ای، دارای خصایص و ویژگی‌های منحصر به فردی است که باید مورد [[کشف]] و بررسی قرار گیرد. [[علامه طباطبایی]] نیز در بیانات خود و به خصوص در مباحث تفسیری، به ذکر مؤلفه‌‌ها و ویژگی‌‌های [[حکومت]] آرمانی مهدوی پرداخته است؛ این مؤلفه‌ها را می‌‌توان در موارد ذیل [[تبیین]] نمود.  

*'''تسلط [[صالحان]] در [[زمین]]''': [[علامه]]، ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ...}}<ref>«خداوند به مومنان و کسانی از شما که اعمال شایسته به جا می‌آورند وعده داده که آنها را در زمین جانشین کند». نور: ۵۵.</ref> با استفاده از مباحث تفسیری، نتیجه می‌‌گیرد که مقصود این [[آیه]] تسلط انسان‌های [[شایسته]] بر [[زمین]] است؛ سپس آیاتی را به عنوان [[شاهد]] مطرح می‌کند، از جمله [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ الأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ}}<ref>«همانا زمین از آن خداوند است و آن را میراث هر کس از بندگانش که بخواهد قرار می‌دهد و پایان‌‌کار، از آن پرهیزکاران است». اعراف: ۱۲۸.</ref> و نیز [[آیه]] {{متن قرآن|أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref>«زمین را بندگان شایسته من به ارث می‌‌برند». انبیا: ۱۰۵.</ref> و [[آیه]] {{متن قرآن|فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ * وَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الأَرْضَ مِن بَعْدِهِمْ}}<ref>«پس پروردگار‌‌شان به ایشان وحی فرستاد که به طور قطع ستمکاران را هلاک خواهیم کرد و بعد از ایشان شما را در زمین سکونت خواهیم داد». ابراهیم: ۱۳-۱۴.</ref> و غیره. ایشان پس از ذکر این [[آیات]] به این نتیجه کلی می‌رسد که افرادی دارای [[ایمان]] و عمل [[صالح]]، در دوره [[آخرالزمان]] [[جانشین]] [[اقوام]] [[ظالم]] پیشین می‌شوند، و با [[رهبری]] [[امام زمان]] {{ع}} جامعه‌‌‌ای آرمانی تشکیل می‌دهند؛ جامعه‌‌ای است که در آن [[مومنان]] واقعی، دارای تسلط و اقتدار و [[برتری]] در [[زمین]] باشند و گروه [[ظالم]] و گناهکار هیچ نمودی در آن نداشته باشند<ref>المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۱۵۱.</ref>.

'''نشر [[اسرار]] [[دین]] به وسیله [[امام مهدی]]''' {{ع}} نکته‌ای که در اینجا حائز اهمیت است، این است که در [[حکومت]] [[امام زمان]] {{ع}}، خود آن حضرت [[مسئول]] بیان [[دین]] و [[تبیین معارف]] آن است و نه تنها [[ظواهر]] [[دین]]، بلکه [[اسرار]] و ناگفته‌‌های دینی را نیز برای [[مردم]] روشن می‌کند و آن را با عمق [[معارف]] بلند [[اسلام]] آشنا می‌‌کند؛ چرا که از جمله اموری که طبق [[روایات]] در [[زمان ظهور]] به وسیله [[امام مهدی]] {{ع}} انجام می‌گیرد، [[تبیین]] حقیقت‌‌های نهفته دینی و [[اسرار]] بلند الهی است، که تا آن زمان شرایط بیان آن فراهم نبوده است.

البته ایشان به همین مقدار اکتفا کرده و [[احادیث]] متعددی که در این باره وجود دارد را ذکر نکرده است<ref>از جمله حضرت علی {{ع}} می‌فرماید: {{عربی|فَيُرِيكُمْ كَيْفَ عَدْلُ اَلسِّيرَةِ وَ يُحْيِي مَيِّتَ اَلْكِتَابِ وَ اَلسُّنَّةِ}}؛ او روش عادلانه در حکومت را به شما نشان می‌‌دهد و کتاب خدا و سنت پیامبر {{صل}} را که تا آن روز متروک مانده است، زنده می‌‌کند. نهج البلاغه، خطبه ۱۳۸.</ref>.

بنابراین [[حاکمیت]] در [[دوره ظهور]]، با توجه به بالا رفتن سطح [[فهم]] [[مردم]] و دسترسی به [[امام]] [[معصوم]] که عالم به تمام [[معارف دینی]] می‌‌باشد، این آموزه‌‌های [[معرفت]] زا و به خصوص مباحث [[خداشناسی]] توحیدی را در سطح عمومی نشر و توسعه می‌دهد.  

*«'''[[ساده‌زیستی کارگزاران حکومت]]''': در این زمینه، روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده است که توجه به مفاد آن در ترسیم تصویری از شیوه [[زندگی]] کسی که در [[عصر ظهور]]، [[حکم‌ران]] سراسر [[جهان]] خواهد بود، بسیار سودمند است. آن [[حضرت]] بنا بر این [[روایت]]، خطاب به یارانش می‌فرماید: چه شده است که برای [[خروج قائم]]، شتاب می‌کنید؟ به [[خدا]] [[سوگند]]، او جامه درشت می‌پوشد و [[خوراک]] خشک و ناگوار می‌خورد...<ref>بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۵۴، ح ۱۱۵.</ref>. در [[روایت]] دیگری که مفضَل از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] کرده است، آن [[حضرت]]، تصویری جامع از شیوه [[زندگی]] [[حاکمان]] در عصر [[حکومت اهل بیت]] {{عم}} ترسیم می‌کند: سالی در [[حج]]، هنگام [[طواف]]، [[خدمت]] [[امام]] [[جعفر صادق]] {{ع}} بودم. در [[طواف]]، [[امام]] نگاهی به من کرد و فرمود: چرا این گونه اندوهگینی و چرا رنگت تغییر کرده است؟ گفتم: فدایت شوم! بنی‌عباس و حکومت‌شان را می‌بینم و این [[مال]] و این تسلط و این [[قدرت]] و جبروت را، اگر همه در دست شما بود، ما هم با شما در آن سهیم بودیم. [[امام]] فرمود: ای [[مفضل]]! بدان، اگر [[حکومت]] در دست ما بود، جز [[سیاست]] شب ([[عبادت]]، [[اقامه حدود]] و [[حقوق الهی]] و حراست [[مردم]]) و سیاحت روز (سیر کردن و رسیدگی به مشکلات [[مردم]] و [[جهاد]] و رفع [[ستم]] و...) و خوردن خوراکی‌های [[خشن]] و نامطبوع و پوشیدن جامه‌های درشت؛ یعنی همان روش [[امیرمؤمنان]] چیزی در کار نبود که اگر در کار [[حکومت دینی]] جز این عمل شود، [[پاداش]] آن [[دوزخ]] خواهد بود<ref>همان، ص ۳۵۹، ح ۱۲۷.</ref>.

*'''[[قاطعیت با کارگزاران]] و [[مهرورزی با زیردستان]]''': یکی از ویژگی‌های مهم [[حکومت جهانی امام مهدی]] {{ع}} که در [[روایات]] به آن اشاره شده، سخت‌گیری و [[قاطعیت]] نسبت به [[کارگزاران]] [[حکومت]] و مجریان امور و برخورد شدید با متخلفان است. در روایتی که در این زمینه از [[امام علی]] {{ع}} [[نقل]] شده است، چنین می‌خوانیم: ... [[امام مهدی]] {{ع}}، قاضیان زشت‌کار را کنار می‌گذارد و دست [[مفسدان]] را از سرتان کوتاه می‌کند و حکم‌رانان [[ستم‌پیشه]] را برکنار می‌کند و [[زمین]] را از هر نادرست و خاینی [[پاک]] می‌سازد<ref>بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۱۲۰، ح ۲۳.</ref>.

[[امام علی]] {{ع}} نیز به یکی از [[فرمانداران]] خود چنین سفارش می‌کند: شدت و [[قاطعیت]] را با قدری [[نرمی]] و [[ملاطفت]] بیامیز و هر زمان که [[مهربانی]] و [[مدارا]] کردن شایسته‌تر است، [[مدارا]] کن و آنجا که چاره‌ای جز شدت و [[قاطعیت]] نداری، شدت و [[قاطعیت]] پیشه کن<ref>نهج البلاغه، ترجمه: سید جعفر شهیدی، ص ۳۲۰ , نامه ۴۶.</ref>.  

*'''[[گسترش عدالت]] و [[مساوات]]''': یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های [[حکومت حضرت مهدی]] {{ع}}، [[گسترش عدالت]] در همه [[شئون]] [[زندگی]] [[بشر]] است. بر اساس [[حدیث]] مشهوری که به حد [[تواتر]] از [[شیعه]] و [[اهل سنت]] [[نقل]] شده است. آن [[حضرت]]، "... [[زمین]] را از [[عدل و داد]] لبریز می‌کند، چنان‌که [پیش از آن] از [[ستم]] و [[بیداد]] لبریز شده بود"<ref>ر.ک: کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۵۷، ح ۱.</ref>. [[عدالت مهدوی]] چنان فراگیر و گسترده است که حتی به درون خانه‌ها نیز نفوذ می‌کند و روابط خصوصی افراد [[خانواده]] را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ کاری که از عهده هیج [[نظام حقوقی]] بر نمی‌آید. [[امام صادق]] {{ع}} در این باره می‌فرماید: به [[خدا]] [[سوگند]]، [[قائم]] ما عدالتش را تا آخرین زوایای خانه‌های [[مردم]] وارد می‌کند، همچنان که سرما و گرما وارد خانه‌ها می‌شود<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۶۲، ح ۱۳۱.</ref>. در [[روایت]] دیگری از [[امام باقر]] {{ع}}، شمول دامنه [[عدالت]] آن [[حضرت]] چنین بیان شده است:... هنگامی که [[قائم]] ما به پا خیزد [[اموال]] را برابر تقسیم می‌کند و میان [همه] [[مردم]]، [[نیکوکار]] و [[بدکار]]، به [[عدالت]] [[رفتار]] می‌کند...<ref>همان، ج ۵۱، ص ۲۹، ح ۲.</ref>.