امامت امام باقر: تفاوت میان نسخه‌ها

برای اثبات امامت [[امام باقر]] {{ع}} [[نصوص]] فراوانی از [[رسول خدا]] {{صل}} و [[امیرالمومنین]] {{ع}} و [[امام حسن]] {{ع}} و [[امام حسین]] {{ع}} رسیده است<ref>ر.ک: الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۱۶۰ و اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج ۴، ص ۹۱.</ref> در اینجا برخی از [[نصوص]] ذکر می‌شود:

#[[زید بن علی بن الحسین]] {{عم}} می‌گوید: نزد پدرم [[علی بن الحسین]] {{عم}} بودم که [[جابر بن عبدالله انصاری]] [[صحابی رسول خدا]] {{صل}} وارد شد و با پدرم مشغول [[گفتگو]] بود که برادرم [[محمد]] از یکی از حجره‌ها بیرون آمد. [[جابر]] بعد که او را [[شناخت]] سر و دست او را بوسه زد و [[سلام]] [[رسول خدا]] {{صل}} را به او رسانید، آنگاه رو به پدرم کرد و گفت: روزی [[رسول خدا]] {{صل}} به من فرمود: ای [[جابر]] وقتی که خدمت فرزندم [[باقر]] رسیدی [[سلام]] مرا به او برسان، او شبیه‌ترین [[مردم]] به من است [[دانش]] او [[دانش]] من و [[فرمان]] او [[فرمان]] من است آنگاه فرمود: {{متن حدیث|سَبْعَةٌ مِنْ وُلْدِهِ أُمَنَاءُ مَعْصُومُونَ أَئِمَّةٌ أَبْرَارٌ وَ السَّابِعُ مَهْدِيُّهُمْ الَّذِي يَمْلَأُ الدُّنْيَا قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً}}؛ هفت نفر از [[فرزندان]] او امینان [[معصوم]] و [[پیشوایان]] نیکوکارند و هفتمین آنان [[مهدی]] آنان است همو که [[دنیا]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند آن‌گونه که از [[ظلم و ستم]] پر شده بود. بعد [[رسول خدا]] {{صل}} [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> را [[تلاوت]] کرد<ref>کفایة الأثر، ص ۳۰۲.</ref>.

#هنگامی که [[حضرت زین العابدین]] {{ع}} در بستر بیماری و مرض فوت افتاده بود یکی از یارانش عرضه می‌دارد: اگر پیش [[آمدی]] کرد که هیچ کس را از آن گریزی نیست باید بعد از شما به که پناه بریم؟ فرمود: {{متن حدیث|إِلَى ابْنِی هَذَا وَ أَشَارَ إِلَى مُحَمَّدٍ ابْنِهِ إِنَّهُ وَصِیِّی وَ وَارِثِی وَ عَیْبَةُ عِلْمِی وَ مَعْدِنُ الْعِلْمِ وَ بَاقِرُ الْعِلْمِ}}؛ این پسرم ـ اشاره به [[محمد]] کرد ـ او [[وصی]] و [[وارث]] و [[حافظ]] [[علم]] من است و معدن [[دانش]] است و [[باقر]] العلم است. از آن حضرت معنای [[باقر]] العلم را پرسید فرمود: {{متن حدیث|سَوْفَ یَخْتَلِفُ إِلَیْهِ خُلَّاصُ شِیعَتِی وَ یَبْقُرُ الْعِلْمَ عَلَیْهِمْ بَقْراً}}؛ به زودی ارادتمندان [[پاک]] من نزد او می‌روند و او برای ایشان به واقع [[دانش]] را می‌شکافد. سؤال شد: یا ابن رسول الله چرا [[وصیت]] به [[فرزند]] بزرگترت نکردی؟ فرمود: {{متن حدیث|لَيْسَتِ الْإِمَامَةُ بِالصِّغَرِ وَ الْكِبَرِ هَكَذَا عَهِدَ إِلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} وَ هَكَذَا وَجَدْنَا مَكْتُوباً فِي اللَّوْحِ وَ الصَّحِيفَةِ}}؛ [[امامت]] به کوچکی و بزرگی نیست چنین [[رسول خدا]] به ما دستور داده و در [[لوح]] و [[صحیفه]] نام او نوشته شده است. سؤال شد: بعد از ایشان نام چند نفر [[وصی]] و [[امام]] را [[پیغمبر]] ذکر کرده؟ فرمود: {{متن حدیث|وَجَدْنَا فِي الصَّحِيفَةِ وَ اللَّوْحِ اثْنَيْ عَشَرَ أَسَامِيَ مَكْتُوبَةً بِإِمَامَتِهِمْ وَ أَسَامِي آبَائِهِمْ وَ أُمَّهَاتِهِمْ ثُمَّ قَالَ يَخْرُجُ مِنْ صُلْبِ مُحَمَّدٍ ابْنِي سَبْعَةٌ مِنَ الْأَوْصِيَاءِ فِيهِمُ الْمَهْدِيُّ}}<ref>کفایة الأثر، ص ۲۴۲.</ref>. در [[صحیفه]] و [[لوح]] نام [[دوازده نفر]] با اسم پدر و مادرشان ذکر شده. سپس فرمود از نژاد این پسرم [[محمد]] هفت نفر [[امام]] خواهند بود که [[مهدی]] جزء همین هفت نفر است.

#[[ابو خالد کابلی]] می‌گوید: از [[امام سجاد]] {{ع}} پرسیدم [[تعداد امامان]] بعد از شما چند نفر است؟ فرمود: هشت نفر. پرسیدم چگونه؟ فرمود: {{متن حدیث|لِأَنَّ الْأَئِمَّةَ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} اثْنَا عَشَرَ، عَدَدَ الْأَسْبَاطِ، ثَلَاثَةٌ مِنَ الْمَاضِینَ وَ أَنَا الرَّابِعُ وَ ثَمَانٌ مِنْ وُلْدِی أَئِمَّةٌ أَبْرَارٌ}}<ref>کفایة الأثر، ص ۲۳۶.</ref>. زیرا [[امامان]] بعد از [[رسول خدا]] {{صل}} ۱۲ نفرند به تعداد به تعداد [[اسباط]] [[بنی اسرائیل]]. سه نفرشان از گذشتگان هستند و من هم نفر چهارم و ۸ نفر دیگر از [[فرزندان]] من از [[پیشوایان]] و [[امامان]] بر حقند.

#عُثَمان بن خَالِد از پدرش [[نقل]] می‌کند: {{عربی|"مَرِضَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلَامُ مَرَضَهُ الَّذِي تُوُفِّيَ فِيهِ، فَجَمَعَ أَوْلَادَهُ: مُحَمَّداً وَ الْحَسَنَ، وَ عَبْدَ اللَّهِ، وَ عُمَرَ، وَ زَيْداً، وَ الْحُسَيْنَ، وَ أَوْصَى إِلَى ابْنِهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ وَ كَنَّاهُ بِالْبَاقِرِ، وَ جَعَلَ أَمْرَهُمْ إِلَيْهِ"}}<ref>کفایة الأثر، ص ۲۴۰.</ref>.

#[[امام سجاد]] {{ع}} در بیان مصادیق [[اولی الامر]] و کسانی که [[خداوند عزوجل]] [[پیروی]] و [[تبعیت]] از آنان را بعد از [[رسول خدا]] {{صل}} بر [[امت]] [[واجب]] و لازم نموده اسامی [[امامان]] را از [[امیرالمومنین]] تا خودشان را ذکر کرده مدتی [[سکوت]] می‌کنند [[راوی]] می‌گوید پرسیدم: {{عربی|"فَقُلْتُ لَهُ يَا سَيِّدِي رُوِيَ لَنَا عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو عَنْ حُجَّةِ اللَّهِ‏ عَلَى عِبَادِهِ فَمَنِ الْحُجَّةُ وَ الْإِمَامُ بَعْدَكَ فَقَالَ ابْنِي مُحَمَّدٌ وَ اسْمُهُ فِي التَّوْرَاةِ بَاقِرٌ يَبْقُرُ الْعِلْمَ بَقْراً هُوَ الْحُجَّةُ وَ الْإِمَامُ بَعْدِي"}}<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۹.</ref>.

==استناد به [[نصوص امامت]]==

در [[سخنان امام]] [[باقر]] {{ع}} برای [[اثبات امامت]] [[اهل بیت]] {{عم}} و تعیین مصادیق [[جانشینان پیامبر]] {{صل}} به [[نصوص امامت]] استناد شده است به یک مورد اشاره می‌شود: جابر بن یزید الجعفی گوید: به [[امام باقر]] {{ع}} عرض شد: چرا [[مردم]] [[احتجاج]] به [[پیامبر]] و [[امام]] دارند؟ [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: برای بقاء و [[نظم]] و [[اصلاح]] عالم، [[خداوند]] [[عذاب]] را از [[مردم]] (که به واسطه اعمال بدشان مستوجب شده‌اند) دفع و رفع می‌نماید تا زمانی که [[پیغمبر]] و [[امام]] در بین ایشان باشند. آنان که در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ}}<ref>«و خداوند بر آن نیست تا تو در میان آنان هستی آنان را عذاب کند» سوره انفال، آیه ۳۳.</ref>، [[خداوند]] [[عذاب]] نخواهد کرد [[مردم]] را در حالی که تو ای [[پیغمبر]] در بین ایشان هستی. و [[رسول]] [[خدا]] {{ع}} فرموده: {{متن حدیث|النُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ ذَهَبَ أَهْلُ السَّمَاءِ وَ أَهْلُ بَیْتِی أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ فَإِذَا ذَهَبَ أَهْلُ بَیْتِی ذَهَبَ أَهْلُ الْأَرْضِ ما یکرهون}}؛ [[ستارگان]] امانند برای اهل [[آسمان]] و [[اهل بیت]] من امانند برای اهل [[زمین]]، و اگر [[ستارگان]] از [[آسمان]] فرو ریزند می‌رسد به اهل [[آسمان]] آنچه را که [[دوست]] ندارند (شاید [[هلاکت]] و نابود شدن باشد) هم چنین اگر [[اهل بیت]] من از میان [[مردم]] بروند خواهد رسید به اهل [[زمین]] آنچه را که [[مکروه]] می‌دارند و آن [[مرگ]] است. آنگاه [[امام]] {{ع}} مصادیق [[امامان]] را مشخص نموده و می‌فرماید: {{متن حدیث|يَعْنِي بِأَهْلِ بَيْتِهِ الْأَئِمَّةَ الَّذِينَ قَرَنَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ طَاعَتَهُمْ بِطَاعَتِهِ فَقَالَ: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}} وَ هُمُ الْمَعْصُومُونَ الْمُطَهَّرُونَ الَّذِينَ لَا يُذْنِبُونَ وَ لَا يَعْصُونَ وَ هُمُ الْمُؤَيَّدُونَ الْمُوَفَّقُونَ الْمُسَدَّدُونَ بِهِمْ يَرْزُقُ اللَّهُ عِبَادَهُ وَ بِهِمْ تُعْمَرُ بِلَادُهُ وَ بِهِمْ يُنْزِلُ الْقَطْرَ مِنَ السَّمَاءِ وَ بِهِمْ يُخْرِجُ بَرَكَاتِ الْأَرْضِ وَ بِهِمْ يُمْهِلُ أَهْلَ الْمَعَاصِي وَ لَا يُعَجِّلُ عَلَيْهِمْ بِالْعُقُوبَةِ وَ الْعَذَابِ لَا يُفَارِقُهُمْ رُوحُ الْقُدُسِ وَ لَا يُفَارِقُونَهُ وَ لَا يُفَارِقُونَ الْقُرْآنَ وَ لَا يُفَارِقُهُمْ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>علل الشرائع، باب ۱۰۳، العلة التی من أجلها یحتاج إلی النبی و الإمام ع، ج ۱، ص ۱۲۳. و اهل بیت آن حضرت (دوازده نفر) ائمه می‌باشند که خداوند اطاعت آنهان را با اطاعت خود و رسول خود برابر و مقرون فرموده چنان که می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}} سوره نساء، آیه ۵۹، ای کسانی که ایمان (بخدا و رسول و قیامت) آورده‌اید فرمان خدا و رسول و فرمانداران (از طرف خدا و رسول) را اطاعت کنید، و ایشان معصوم و پاک هستند (از هر رجس و پلیدی و اعمال زشت) و مرتکب هیچ گونه گناهی نشده و نمی‌شوند و نافرمانی خدا را نمی‌کنند بلکه مؤید من عند الله و براه و طریق صواب و صلاح می‌باشند، و بسبب ایشان خداوند بندگان خود را روزی می‌دهد و شهرهایشان را آباد می‌گرداند، و بواسطه آنها باران از آسمان می‌بارد و (گیاه و محصولات که توأمست با) برکات از زمین خارج می‌شود، و بواسطه وجود ایشان است که بگناهکاران مهلت داده شده و تعجیل در عذاب و عقوبت ایشان نمی‌شود (تا شاید بیدار و هوشیار شوند و توبه نمایند). و روح قدسی از ایشان دقیقه و آنی جدا نمی‌گردد، و ایشان از قرآن جدا نیستند و قرآن هم از ایشان جدا نیست، صلوات الله علیهم اجمعین.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۴۳-۴۶.</ref>