امامت امام هادی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
[[دهمین امام]] | امام هادی{{ع}} [[دهمین امام]] [[شیعیان]] در نیمه [[ذی حجه]] سال ۲۱۲ در اطراف [[مدینه]] در محلی به نام صریا دیده به [[جهان]] گشود<ref>طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ص۳۲۷؛ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۸۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۷.</ref> و در ۴۱ سالگی<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۸.</ref> در [[ماه رجب]] سال ۲۵۴ در [[سامرا]] به دست [[معتز بالله]]، [[خلیفه عباسی]] و با سَم به [[شهادت]] رسید<ref>سبط ابن جوزی، یوسف شمس الدین، تذکرة الخواص، ص۳۶۳؛ مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب، ج۴، ص۸۶؛ ابن شهرآشوب، سید بن محمد، مناقب آل ابوطالب، ج۲، ص۴۴۲.</ref>. نام مادر آن حضرت [[سمانه مغربیه]] و طبق [[نقل]] [[کلینی]]<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۷.</ref> [[سوسن]] بوده است. [[القاب]] آن حضرت: الناصح، المتوکل، النقی، [[المرتضی]] است<ref>کشف الغمة، ج۳، ص۱۶۹.</ref> و معروف‌ترین کنیه آن حضرت [[ابوالحسن ثالث]]<ref>حضرت موسی بن جعفر ابوالحسن اول و امام رضا ابوالحسن ثانی است.</ref> است. | ||
امام هادی{{ع}} در سال ۲۲۰ پس از [[شهادت]] پدر بزرگوارش در ۸ سالگی به [[امامت]] رسید و مدت [[امامت]] آن بزرگوار ۳۳ سال بوده است<ref>اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۳، ص۱۶۹.</ref>.<ref>[[رحمت‌الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت‌الله]]، [[امامت امام هادی (مقاله)|امامت امام هادی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۴۷۰؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۸۵-۸۷.</ref> | |||
==[[ | ==[[دلایل امامت]]== | ||
[[ | [[دلایل امامت]] [[امام هادی]]{{ع}} علاوه بر [[دلایل]] و نصوصی که بر [[امامت]] [[ائمه دوازده‌گانه]] [[شیعه]] وجود دارد از قرار ذیل است: | ||
#مهم‌ترین [[دلیل]] [[امامت]] [[امام هادی]]{{ع}} تصریح و [[وصیت]] پدر بزرگوارش [[امام جواد]]{{ع}} به [[امامت]] ایشان است. [[کلینی]]<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۲۴.</ref> و [[مفید]]<ref>مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۹۸.</ref> روایاتی را که در آنها از سوی [[امام جواد]]{{ع}} تصریح به [[امامت]] [[امام هادی]]{{ع}} شده آورده‌اند. | |||
##در یکی از این [[روایات]] از قول [[اسماعیل بن مهران]] آمده است که گفت: چون [[امام جواد]] خواست برای نخستین بار از [[مدینه]] به [[بغداد]] رود هنگام بیرون رفتنش به او عرض کردم فدایت شوم از این راهی که می‌روی بر تو نگرانم، پس از شما امر [[امامت]] به که منتقل می‌شود؟ حضرت با روی خندان به جانب من برگشته فرمود: آنچه تو [[گمان]] می‌کنی امسال نیست، وقتی [[معتصم]] (دومین بار) او را طلبید، پیش او رفته عرض کردم: پس از شما امر [[امامت]] با کیست؟ حضرت فرمود: پس از من [[امامت]] با پسرم [[علی]] است: {{متن حدیث|الأمر من بعدی إلی ابنی علی}}<ref>مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۸۶؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۳، ص۱۶۹.</ref>. | |||
##[[صقر بن ابی دلف]] از [[حضرت جواد]]{{ع}} شنید که می‌فرمود: "[[امام]] بعد از من پسرم [[علی]] است [[دستور]] او دستور من و سخنش سخن من است [[فرمانبرداری]] از او فرمانبرداری از من است و [[امامت]] پس از او در فرزندش [[حسن]] خواهد بود. و بعد از حسن فرزندش [[قیام]] کننده به [[حق]] و مورد [[انتظار]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْإِمَامَ بَعْدِي عَلِيٌّ اِبْنِي، أَمْرُهُ أَمْرِي، وَ قَوْلُهُ قَوْلِي، وَ طَاعَتُهُ طَاعَتِي وَ الْإِمَامَةُ بَعْدَهُ فِي اِبْنِهِ الْحَسَنِ أَمْرُهُ أَمْرُ أَبِيهِ، وَ قَوْلُهُ قَوْلُ أَبِيهِ، وَ طَاعَتُهُ طَاعَةُ أَبِيهِ، ثُمَّ سَكَتَ، فَقُلْتُ لَهُ: يَا اِبْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَنِ اَلْإِمَامُ بَعْدَ الْحَسَنِ فَبَكَى بُكَاءً شَدِيداً ثُمَّ قَالَ: إِنَّ مِنْ بَعْدِ الْحَسَنِ اِبْنُهُ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ الْمُنْتَظَرُ}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸؛ کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص ۲۸۳.</ref>.<ref>[[رحمت‌الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت‌الله]]، [[امامت امام هادی (مقاله)|امامت امام هادی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۴۷۰؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۸۵-۸۷.</ref> | |||
#[[نصوص]] خاص از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} بر [[امامت]] [[امام هادی]] در [[حدیثی]] که از [[سلمان]]، [[صحابه]] بزرگ [[پیامبر]]{{صل}} [[نقل]] شده، به طور صریح و روشن به [[امامت]] آن حضرت اشاره شده است<ref>قمی، ابوالقاسم علی بن محمد، کفایة الأثر، ص۴۲؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۱، ص۲۴۳.</ref>. | |||
#انحصار [[وراثت]] و [[جانشینی]] برای [[امام هادی]]<ref>مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۸۵.</ref>: زیرا [[امام جواد]]{{ع}} دو پسر به نام‌های [[علی الهادی]] و [[موسی]] ([[موسی مبرقع]]) داشته است. از آنجا که [[موسی]] هیچ گاه ادعای [[امامت]] نکرد و کسانی را که به [[امامت]] ایشان مایل بودند از خود طرد کرد<ref>اشعری، سعد بن عبدالله، المقالات والفرق، ص۹۹.</ref>، بنابراین [[امامت]] منحصر به [[امام هادی]] می‌گردد. | |||
#[[معجزات]] و خوارق عادات [[دلیل]] دیگر است، که از ایشان [[نقل]] شده است. [[شیخ مفید]] و [[ابن شهرآشوب]] [[روایات]] متعددی از طرق مختلف در این مورد ذکر کرده‌اند<ref>مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۸۹- ۲۹۵؛ ابن شهرآشوب، سید بن محمد، مناقب آل ابوطالب، ج۴، ص۲۰۳- ۲۱۲.</ref>.<ref>[[رحمت‌الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت‌الله]]، [[امامت امام هادی (مقاله)|امامت امام هادی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۴۷۱.</ref> | |||
==[[امام هادی]]{{ع}} از نگاه دیگران== | ==[[امام هادی]]{{ع}} از نگاه دیگران== | ||
اعتراف به [[برتری]] و تفوق [[امام عسکری]]{{ع}} را حتی در سخنان [[اهل سنت]] به خوبی می‌توان یافت برای مثال به چند مورد اشاره می‌شود: | اعتراف به [[برتری]] و تفوق [[امام عسکری]]{{ع}} را حتی در سخنان [[اهل سنت]] به خوبی می‌توان یافت برای مثال به چند مورد اشاره می‌شود: | ||
#[[شمس]] الدین ذهبی (م ۷۴۸) در سیر اعلام النبلاء می‌نویسد: {{عربی|"اَلْمُلَقَّبُ بِالْهَادِي شَرِيفٌ جَلِيلٌ"}}<ref>سیر أعلام النبلاء، ج ۱۳، ص ۱۲۱.</ref> و در العبر فی خبر من غبر می‌نویسد: {{عربی|"أَبُو الْحَسنِ عَليّ بن الجَوادِ مُحَمَّدِ بْنِ الرَّضِيِّ عَلِيّ بْن الكاظِم موسي بْنِ الصَّادِقِ جَعْفَرٍ الْعلوِيّ الْحُسَيْنِيّ الْمَعْرُوفُ بِالْهَادِي تُوُفِّيَ بسامرَّا وَلَهُ أَرْبَعُونَ سَنَةً وَ كَانَ فَقِيهاً وَ إِمَاماً مُتَعَبِّداً"}}<ref>العبر فی خبر من غیر، ج ۲، ص ۱۲.</ref>. | #[[شمس]] الدین ذهبی (م ۷۴۸) در سیر اعلام النبلاء می‌نویسد: {{عربی|"اَلْمُلَقَّبُ بِالْهَادِي شَرِيفٌ جَلِيلٌ"}}<ref>سیر أعلام النبلاء، ج ۱۳، ص ۱۲۱.</ref> و در العبر فی خبر من غبر می‌نویسد: {{عربی|"أَبُو الْحَسنِ عَليّ بن الجَوادِ مُحَمَّدِ بْنِ الرَّضِيِّ عَلِيّ بْن الكاظِم موسي بْنِ الصَّادِقِ جَعْفَرٍ الْعلوِيّ الْحُسَيْنِيّ الْمَعْرُوفُ بِالْهَادِي تُوُفِّيَ بسامرَّا وَلَهُ أَرْبَعُونَ سَنَةً وَ كَانَ فَقِيهاً وَ إِمَاماً مُتَعَبِّداً"}}<ref>العبر فی خبر من غیر، ج ۲، ص ۱۲.</ref>. | ||
#[[ابن صباغ مالکی]] (م ۸۵۵) در الفصول المهمه می‌نویسد: {{عربی|"فَضْلُ أَبِي الْحَسَنِ عَلِيّ بْنِ مُحمَّد الهادي قد يُضرَبُ عَلَی الْمَجَرَّةَ قِبَابَهُ وَ مَدَّ عَلَی نُجُومِ السَّماءِ أَطنابَهُ فَما تَعُدُّ مَنْقَبَةً إِلاَّ وَ إِلَيْهِ نُحيلُها"}}<ref>الفصول المهمة ابن صباغ المالکی، ج ۲، ص ۱۰۷۳. گنبد فضل ابوالحسن علی بن محمد هادی بر کهکشان‌ها سرزده و شعاع فضائلش تا ستارگان آسمان امتداد یافته و هیچ منقبت و فضیلتی نیست مگر اینکه افتخار آمیزترین آنها برای اوست.</ref>. [[ابن حجر]] هیتمی مکی (م ۹۷۳) در صواعق می‌نویسد: {{عربی|"سُمِّيَ بِذلِكَ لِأنَّهُ لَمَّا وَجَّهَ لاشْخَاصهِ مِنَ المَدِينَةِ النَّبَوِيَّةِ الي سرّ مَنْ رَای وَ أسكنهُ بِهَا و كَانَتْ تُسَمِّي الْعَسْكَرَ فَعَرِفَ بِالْعَسْكَرِيِّ وَ كَانَ وَارِثُ أَبِيهِ عِلْماً وَ سَخَاءً"}}<ref>الصواعق المحرقه، ج ۲، ص ۵۹۸.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۸۵-۸۷.</ref> | #[[ابن صباغ مالکی]] (م ۸۵۵) در الفصول المهمه می‌نویسد: {{عربی|"فَضْلُ أَبِي الْحَسَنِ عَلِيّ بْنِ مُحمَّد الهادي قد يُضرَبُ عَلَی الْمَجَرَّةَ قِبَابَهُ وَ مَدَّ عَلَی نُجُومِ السَّماءِ أَطنابَهُ فَما تَعُدُّ مَنْقَبَةً إِلاَّ وَ إِلَيْهِ نُحيلُها"}}<ref>الفصول المهمة ابن صباغ المالکی، ج ۲، ص ۱۰۷۳. گنبد فضل ابوالحسن علی بن محمد هادی بر کهکشان‌ها سرزده و شعاع فضائلش تا ستارگان آسمان امتداد یافته و هیچ منقبت و فضیلتی نیست مگر اینکه افتخار آمیزترین آنها برای اوست.</ref>. [[ابن حجر]] هیتمی مکی (م ۹۷۳) در صواعق می‌نویسد: {{عربی|"سُمِّيَ بِذلِكَ لِأنَّهُ لَمَّا وَجَّهَ لاشْخَاصهِ مِنَ المَدِينَةِ النَّبَوِيَّةِ الي سرّ مَنْ رَای وَ أسكنهُ بِهَا و كَانَتْ تُسَمِّي الْعَسْكَرَ فَعَرِفَ بِالْعَسْكَرِيِّ وَ كَانَ وَارِثُ أَبِيهِ عِلْماً وَ سَخَاءً"}}<ref>الصواعق المحرقه، ج ۲، ص ۵۹۸.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۸۵-۸۷.</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۴: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[رحمت‌الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت‌الله]]، [[امامت امام هادی (مقاله)|امامت امام هادی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی''']] | |||
# [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']] | # [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||