تألیفات درباره مهدویت با چه روش‌هایی بوده است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:15207.jpg|100px|راست|بندانگشتی|[[علی اصغر رضوانی]]]]

* '''روش روایی:''' زیرا جزئیات قضیه [[مهدویت]] از مصادیق بارز ایمان به غیب به حساب می‌آید. این روش به نوبه خود از خصوصیاتی برخوردار است: برخی تنها احادیثی را درباره [[مهدویت]] نقل کرده‌اند که تفسیر آیات [[قرآن]] به حساب می‌آمده و [[روایات]] تفسیری بوده‌اند. برخی نیز عموم احادیث [[مهدویت]] را در کتاب خود جمع آوری کرده‌اند. روش دوم نزد [[شیعه]] و [[اهل سنت]] هر کدام به نوبه خود به شیوه‌ای خاص تدوین شده است. نزد علمای [[شیعه]] امامیه تألیف موضوعی درباره [[مهدویت]] سه گونه بوده است:

# استناد به احادیثی که از طرق [[شیعه]] نقل شده است. همانند کتاب کفایه المهتدی فی معرفه المهدی {{ع}} و بحارالأنوار.

# تقویت و تأیید [[روایات]] [[شیعه]] به [[روایات]]ی که از طرق [[اهل سنت]] نقل شده است. همانند تألیف علی بن عیسی اربلی در کشف الغمه و سید بن طاووس در الطرائف و شیخ حرّ عاملی در اثبات الهداه.

# استناد به [[روایات]] [[اهل سنت]] برای قبولاندن موضوع [[مهدویت]] به آنان بدون توجه به [[روایات]] شیعی، همانند کتاب المهدی از سید صدرالدین صدر، و کتاب المهدی الموعود المنتظر از نجم الدین عسکری.

# اکتفا به احادیث از طرق خود، همانند کتاب اخبار المهدی از عباد بن یعقوب رواجنی (م ۲۵۰ﻫ) و کتاب جمع الاحادیث الوارده فی المهدی از حافظ ابی بکر بن ابی خیثمه احمد بن زهیر نسائی (م ۲۷۹ﻫ).

# نقل از مصادر [[شیعه]] و [[اهل بیت]] {{عم}}، همانند کتاب الملاحم از نعیم بن حماد (م ۲۲۸ﻫ) و کتاب عقد الدرر فی اخبار المنتظر از یوسف بن یحیی شافعی و کتاب البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان از متقی هندی.

# اثبات عقیده امامیه در مسأله [[مهدویت]] با استناد به [[روایات]] [[اهل بیت]] {{عم}}، همانند کتاب ینابیع الموده از قندوزی، و کتاب فرائد السمطین از جوینی شافعی.

* '''روش برهانی و کلامی:''' در این روش مؤلّف درصدد عرضه کردن مباحث [[مهدویت]] به صورت استدلالی و برهانی است. این روش درصدد تثبیت ایمان به [[مهدویت]] و دفع شبهات در این موضوع است. کتاب‌های متعددی که [[شیخ مفید]] در این زمینه تألیف کرده همگی از این قبیل است. و نیز کتاب المقنع فی الغیبه از سید مرتضی و بحث حول المهدی از [[سید محمد باقر صدر]] را می‌توان از این قبیل به حساب آورد.

* '''روش مقارنی:''' از جمله تألیفاتی که در مورد موضوع [[مهدویت]] شاهد آن بوده و هستیم روش بحث مقارنی بین عقیده [[شیعه]] امامی و دیگر طوایف مسلمین است. این گونه بحث را در لابلای کتاب‌های [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] و [[شیخ طوسی]] به خوبی مشاهده می‌کنیم. و از جمله کتاب‌های مستقل در این زمینه کتاب بیان الاشکال فیما حکی من امر المهدی من الأقوال از ابو عبدالله حمیدان بن یحیی قاسمی حسنی از علمای قرن فتم است. و نیز از کتاب مع المهدی المنتظر فی دراسه منهجیه مقارنه بین الفکر الشیعی و السنی از شیخ مهدی فتلاوی و کتاب المهدی الموعود المنتظر عند علماء اهل السنه و الامامیه از نجم الدین عسکری می‌توان نام برد.

* '''روش تحلیلی تاریخی:''' در این روش مؤلفان درصدد ترسیم قضیه [[مهدویت]] از ابعاد گوناگون تاریخی آن می باشند که می‌توان از بارزترین این نوع تألیف به کتاب‌های شهید سید محمد صدر، تاریخ الغیبه الصغری، تاریخ الغیبه الکبری و تاریخ ما بعد الظهور اشاره کرد.

* '''روش مقارنی بین ادیان:''' برخی دیگر درصدد عرضه موضوع [[مهدویت]] در سطحی وسیع تر برآمده و این موضوع مهم را در محدوده ادیان الهی دینی و شبه دینی مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند، که از آن جمله می‌توان به کتاب بشارات العهدین از دکتر صادقی، و کتاب المسیح الدجال از سعید ایوب اشاره کرد.

* '''روش تحلیل فلسفه تاریخ:''' برخی دیگر از مؤلّفان [[مهدویت]] در این زمینه از زاویه فلسفه تاریخ و یا به تعبیر دیگر از دیدگاه تکامل تاریخ به موضوع [[مهدویت]] نگریسته‌اند، که از آن جمله به کتاب قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ اثر شهید مطهّری رحمه الله می‌توان اشاره کرد»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۱۵۱.</ref>.

[[رده:پرسش]]