آیا در وقت ظهور بداء اتفاق می‌افتد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
آیا در وقت ظهور بداء اتفاق می‌افتد؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۵۵
، ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲←پاسخ جامع اجمالی
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
'''آیا در [[وقت ظهور]] [[بداء]] اتفاق می‌افتد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند. | '''آیا در [[وقت ظهور]] [[بداء]] اتفاق می‌افتد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند. | ||
== پاسخ جامع اجمالی == | == پاسخ جامع اجمالی == | ||
=== چیستی [[بداء]] === | === چیستی [[بداء]] === | ||
* یکی از [[اعتقادات]] مهم [[شیعه]]، [[اعتقاد]] به [[بداء]] است. [[بداء]] در لغت به معنای [[ظهور]] و روشن شدن پس از مخفی بودن چیزی است و در اصطلاح به روشن شدن چیزی پس از مخفی بودن از [[مردم]] است؛ بدین‌معنا که [[خداوند متعال]] بنابر مصلحتی مسأله‌ای را از زبان [[پیامبر]] یا ولی‌ای از اولیای خویش به‌گونه‌ای تبیین می‌کند و سپس در [[مقام]] عمل و [[ظهور]] و بروز، غیر آن را به [[مردم]] نشان می‌دهد. در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ}}<ref>«خداوند هر چه را بخواهد (از لوح محفوظ) پاک می‌کند و (یا در آن) می‌نویسد و لوح محفوظ نزد اوست» سوره رعد، آیه ۳۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۶۱. </ref> | * یکی از [[اعتقادات]] مهم [[شیعه]]، [[اعتقاد]] به [[بداء]] است. [[بداء]] در لغت به معنای [[ظهور]] و روشن شدن پس از مخفی بودن چیزی است و در اصطلاح به روشن شدن چیزی پس از مخفی بودن از [[مردم]] است؛ بدین‌معنا که [[خداوند متعال]] بنابر مصلحتی مسأله‌ای را از زبان [[پیامبر]] یا ولی‌ای از اولیای خویش به‌گونه‌ای تبیین می‌کند و سپس در [[مقام]] عمل و [[ظهور]] و بروز، غیر آن را به [[مردم]] نشان می‌دهد. در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ}}<ref>«خداوند هر چه را بخواهد (از لوح محفوظ) پاک می‌کند و (یا در آن) می‌نویسد و لوح محفوظ نزد اوست» سوره رعد، آیه ۳۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۶۱. </ref> | ||
| خط ۳۱: | خط ۲۳: | ||
# تعیین [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}: بسیاری از [[روایات]] ما را از مشخص کردن [[زمان ظهور]] یا تعیین محدودۀ زمانی برای [[ظهور]] [[حضرت]] به شدت [[نهی]] کرده و [[شیعیان]] را امر کرده‌اند هر کسی چنین کرد [[تکذیب]] کنند و [[دروغگو]] بشمارند؛ چراکه این مطلب در زمرۀ [[اسرار الهی]] است و هرکسی آن را نمی‌داند. [[امام]] صادق {{ع}} به [[محمد بن مسلم]] فرمودند: «[[محمد]]! اگر کسی، وقتی از جانب ما برای [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} [[نقل]] کرد، از اینکه او را [[تکذیب]] کنی، نترس! چرا که ما برای احدی [[تعیین وقت]] نمی‌کنیم»<ref>{{متن حدیث|یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَخْبَرَکَ عَنَّا تَوْقِیتاً فَلَا تَهَابُهُ أَنْ تُکَذِّبَهُ فَإِنَّا لَا نُوَقِّتُ وَقْتاً}}؛ الغیبة نعمانی، ص ۱۹۵؛ الغیبة شیخ طوسی، ص۲۶۲.</ref>. در [[روایت]] دیگری وقتی [[فضیل]] از [[امام باقر]] {{ع}} می‌پرسد: آیا این مسئله وقتی مشخص دارد؟ [[حضرت]] سه مرتبه می‌فرمایند: «آنها که وقت تعیین می‌کنند [[دروغ]] می‌گویند»<ref>{{متن حدیث|کَذَبَ الْوَقَّاتُونَ کَذَبَ الْوَقَّاتُونَ کَذَبَ الْوَقَّاتُون}}؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۲؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۰۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶.</ref> یعنی با توجه به این [[روایات]] ممکن است در [[وقت ظهور]] [[بدا]] اتفاق بیافتند کما اینکه امکان عقب افتادن [[فرج]] در اثر خطاها و کوتاهی‌ها و آماده نبودن [[مردم]] هم وجود دارد. [[امام باقر]] {{ع}} به [[ابوحمزه ثمالی]] فرمودند: «همانا [[خدای تبارک و تعالی]] این امر ([[دولت ما]] [[اهل بیت]]) را در سال هفتاد وقت گذاشت، چون [[حسین]] {{ع}} کشته شد، [[خشم]] [[خدای تعالی]] بر اهل [[زمین]] سخت گشت، آن را تا سال صد و چهل به تأخیر انداخت. وقتی ما به شما خبر دادیم، آن خبر را فاش کردید و از روی [[راز]] پوشیده پرده برداشتید. بعد از آن دیگر [[خدا]] برای آن وقتی نزد ما قرار نداد. [[خدا]] هرچه را خواهد محو کند و ثابت گذارد و اصل کتاب نزد اوست»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَدْ کَانَ وَقَّتَ هَذَا الْأَمْرَ فِی السَّبْعِینَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ تَعَالَی عَلَی أَهْلِ الْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَی أَرْبَعِینَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاکُمْ فَأَذَعْتُمُ الْحَدِیثَ فَکَشَفْتُمْ قِنَاعَ السَّتْرِ وَ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِکَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۹۳؛ بحارالانوار، ج ۴، ص ۱۱۴. </ref>.<ref>ر.ک: [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]، ص ۱۸۱ و ۱۸۲؛ [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۸.</ref> | # تعیین [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}: بسیاری از [[روایات]] ما را از مشخص کردن [[زمان ظهور]] یا تعیین محدودۀ زمانی برای [[ظهور]] [[حضرت]] به شدت [[نهی]] کرده و [[شیعیان]] را امر کرده‌اند هر کسی چنین کرد [[تکذیب]] کنند و [[دروغگو]] بشمارند؛ چراکه این مطلب در زمرۀ [[اسرار الهی]] است و هرکسی آن را نمی‌داند. [[امام]] صادق {{ع}} به [[محمد بن مسلم]] فرمودند: «[[محمد]]! اگر کسی، وقتی از جانب ما برای [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} [[نقل]] کرد، از اینکه او را [[تکذیب]] کنی، نترس! چرا که ما برای احدی [[تعیین وقت]] نمی‌کنیم»<ref>{{متن حدیث|یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَخْبَرَکَ عَنَّا تَوْقِیتاً فَلَا تَهَابُهُ أَنْ تُکَذِّبَهُ فَإِنَّا لَا نُوَقِّتُ وَقْتاً}}؛ الغیبة نعمانی، ص ۱۹۵؛ الغیبة شیخ طوسی، ص۲۶۲.</ref>. در [[روایت]] دیگری وقتی [[فضیل]] از [[امام باقر]] {{ع}} می‌پرسد: آیا این مسئله وقتی مشخص دارد؟ [[حضرت]] سه مرتبه می‌فرمایند: «آنها که وقت تعیین می‌کنند [[دروغ]] می‌گویند»<ref>{{متن حدیث|کَذَبَ الْوَقَّاتُونَ کَذَبَ الْوَقَّاتُونَ کَذَبَ الْوَقَّاتُون}}؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۲؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۰۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶.</ref> یعنی با توجه به این [[روایات]] ممکن است در [[وقت ظهور]] [[بدا]] اتفاق بیافتند کما اینکه امکان عقب افتادن [[فرج]] در اثر خطاها و کوتاهی‌ها و آماده نبودن [[مردم]] هم وجود دارد. [[امام باقر]] {{ع}} به [[ابوحمزه ثمالی]] فرمودند: «همانا [[خدای تبارک و تعالی]] این امر ([[دولت ما]] [[اهل بیت]]) را در سال هفتاد وقت گذاشت، چون [[حسین]] {{ع}} کشته شد، [[خشم]] [[خدای تعالی]] بر اهل [[زمین]] سخت گشت، آن را تا سال صد و چهل به تأخیر انداخت. وقتی ما به شما خبر دادیم، آن خبر را فاش کردید و از روی [[راز]] پوشیده پرده برداشتید. بعد از آن دیگر [[خدا]] برای آن وقتی نزد ما قرار نداد. [[خدا]] هرچه را خواهد محو کند و ثابت گذارد و اصل کتاب نزد اوست»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَدْ کَانَ وَقَّتَ هَذَا الْأَمْرَ فِی السَّبْعِینَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ تَعَالَی عَلَی أَهْلِ الْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَی أَرْبَعِینَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاکُمْ فَأَذَعْتُمُ الْحَدِیثَ فَکَشَفْتُمْ قِنَاعَ السَّتْرِ وَ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِکَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۹۳؛ بحارالانوار، ج ۴، ص ۱۱۴. </ref>.<ref>ر.ک: [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]، ص ۱۸۱ و ۱۸۲؛ [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۸.</ref> | ||
* به عبارت دیگر در مورد وقت [[ظهور امام عصر]] {{ع}}، هم ممکن است وقتی [[قبل از ظهور]] برای آن معین بشود، ولی قبل از تحقق آن، وقتش توسط خود [[خداوند]] تغییر پیدا کند و هم می‌شود وقت آن، همزمان با خود [[ظهور]] تقدیر شود؛ در هر دو صورت تقدیر [[زمان ظهور]] یک تقدیر [[جدید]] خواهد بود. یعنی به هر حال می‌توان گفت [[ظهور امام عصر]] {{ع}} یک وقت قطعی و غیر قابل [[بداء]] ندارد، یا اصلاً وقتی برای آن تقدیر نشده و یا اگر هم تقدیر شده، قابل تغییر است البته نه بدان معنا که حتما در [[وقت ظهور]] [[بدا]] صورت می‌‌گیرد بلکه بدین معناست که احتمال [[بدا]] در آن وجود دارد<ref>ر.ک [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۸. </ref>. | * به عبارت دیگر در مورد وقت [[ظهور امام عصر]] {{ع}}، هم ممکن است وقتی [[قبل از ظهور]] برای آن معین بشود، ولی قبل از تحقق آن، وقتش توسط خود [[خداوند]] تغییر پیدا کند و هم می‌شود وقت آن، همزمان با خود [[ظهور]] تقدیر شود؛ در هر دو صورت تقدیر [[زمان ظهور]] یک تقدیر [[جدید]] خواهد بود. یعنی به هر حال می‌توان گفت [[ظهور امام عصر]] {{ع}} یک وقت قطعی و غیر قابل [[بداء]] ندارد، یا اصلاً وقتی برای آن تقدیر نشده و یا اگر هم تقدیر شده، قابل تغییر است البته نه بدان معنا که حتما در [[وقت ظهور]] [[بدا]] صورت می‌‌گیرد بلکه بدین معناست که احتمال [[بدا]] در آن وجود دارد<ref>ر.ک [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۸. </ref>. | ||
== پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه == | == پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه == | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||