جامعه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
تغییرمسیر به امت پیامبر خاتم حذف شد
(تغییرمسیر به امت پیامبر خاتم) |
(تغییرمسیر به امت پیامبر خاتم حذف شد) برچسب: تغییرمسیر حذف شد |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
# | {{امامت}} | ||
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | |||
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[جامعه اسلامی در حدیث]] - [[جامعه اسلامی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]</div> | |||
==[[ضرورت]] بحث از [[جامعه مطلوب]]== | |||
نگاه غایت‌انگارانه [[انسان]] با ریشه‌ای عمیق در [[فطرت]] کمال‌جویانه او، [[تاریخی]] به درازای [[حیات آدمی]] دارد. این خصیصه در دو عرصه خود را نشان داده و می‌دهد. در عرصه [[حیات]] فردی، او را به سوی خلیفة اللهی و تبدیل شدن به [[انسان کامل]] رهنمون شده و در عرصه حیات جمعی، به جامعه مطلوب و آرمانی فراخوانده و یا سوق داده است. طراحی جامعه مطلوب و تعیین شاخص‌ها و علائم آن، ریشه در [[جهان‌بینی]] و مبانی نظری طراحان آن داشته و دارد. درباره سخن از [[جامعه آرمانی]] و طراحی آن، مواضع متعددی در میان متفکران وجود دارد. بعضی آن را بی‌فایده و بعضی مفید دانسته‌اند. طراحی جامعه آرمانی و مطلوب، هر چند در بُعد [[ذهنی]] و نظری، کارکردهای متفاوتی را به دنبال داشته و دارد؛ در بُعد عملی و کاربردی نیز کاربردهای متفاوتی دارد. از جمله آنها می‌توان به معیار بودن آن برای اندازه‌گیری [[جامعه]] موجود با جامعه مطلوب و دوری و نزدیکی آنها نسبت به هم اشاره کرد. اندازه‌گیری‌ها و [[شناخت]] فاصله‌ها می‌تواند منبعی برای ایجاد انگیزه‌های لازم در حرکت به سوی جامعه مطلوب مؤثر باشد. الگوی جامعه ایده‌آل و مطلوب، راهنمای سیاست‌گذاری‌ها، [[راهبردهای کلان]] و برنامه‌ریزی‌ها بوده، به تبع طراحی اهداف، جهت و مسیر آنها را روشن می‌کند. | |||
آثار و نتایج طراحی جامعه آرمانی، باعث شده تا متفکران متعددی علاوه بر مباحث نظری در زمینه ضرورت پرداختن به جامعه مطلوب، [[مدینه فاضله]] و یا اتوپیا<ref>Utopia.</ref>، به ارائه مدل‌هایی از جامعه مطلوب [[اقدام]] نمایند. در [[تاریخ]] نظریه‌پردازان این موضوع، شاید بتوان [[افلاطون]]<ref>Flotin.</ref> را اولین آنها نامید که آراء خود را در اثر معروفش با عنوان «[[جمهوری]]» قلمی کرده است. او در این اثر خود به کلیاتی درباره مدینه فاضله پرداخته و مدلی از آن ارائه می‌کند. مهم‌ترین موضوع مورد نظر در مدینه فاضله افلاطونی، [[حکمت]] و [[دانش]] است و بر مدار حکمت و دانش، [[نظام اجتماعی]] ایده‌آل را طبقه‌بندی می‌کند. با این مبنا، [[حکما]] و [[فلاسفه]] که بیشترین سهم را از [[دانش]] و [[حکمت]] دارا هستند، به‌عنوان [[رهبران]] و [[حاکمان]] [[جامعه]] تعیین می‌شوند. پس از آن سایر طبقات به [[میزان]] بهره‌مندی‌شان از حکمت، در [[سلسله]] مراتب [[اجتماعی]] قرار می‌گیرند. | |||
سن اگوستین، کشیش [[مسیحی]] [[قرن چهارم]] میلادی، با طراحی نظری «[[شهر خدا]]» ی خود، [[صلح]] و [[دوستی]] را معیار [[نظام اجتماعی]] مطلوب خود دانسته و جامعه را بر اساس آن قطب‌بندی می‌کند. | |||
حکیمان [[مسلمان]] نظیر ابونصر [[فارابی]]، اخوان الصفا و [[خواجه نصیرالدین طوسی]] نیز انواع [[جوامع]] [[فاضله]] و غیرفاضله را از هم متمایز نموده و اوصاف و شرایط هر کدام را بیان نموده‌اند. البته برخی معتقدند این حکیمان اساس نظر خود را صلاحیت افراد قرار داده و اصالت فردی اندیشیده‌اند. اینان تمام توجه خود را به این نکته معطوف کرده‌اند که زمام امور [[اجتماع]] را چه افرادی باید در دست بگیرند، آن افراد باید دارای چه [[فضائل]] [[علمی]] و عملی بوده باشند؛ اما اینکه [[تشکیلات]] و [[نظامات اجتماعی]] باید چگونه باشد و آن افراد «ایده‌آل» در چه نظاماتی زمام امور را در دست بگیرند چندان مورد توجه این حکما واقع نشده است<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۲۱، ص۴۸۶.</ref>. | |||
[[شخصیت]] متعالی [[امام خمینی]] از بارزترین چهره‌های [[تاریخ]] [[بشریت]] است. شخصیتی که نه تنها به ترسیم و تبیین [[جامعه مطلوب]]، ایده‌آل و فاضله پرداخت، بلکه برای تحقق آن [[قیام]] نموده و نهضتی [[عظیم]] برپا نمود. [[توفیق]] عظیم [[حضرت امام خمینی]] در [[رهبری]] یک [[انقلاب]] بزرگ و [[براندازی]] یک [[نظام]] [[قدرتمند]] و سپس [[ریاست]] و [[هدایت]] یک نظام اجتماعی و [[سیاسی]] نوین پس از [[پیروزی]] این انقلاب، [[ضرورت]] تبیین و تدوین جامعه مطلوب از دیدگاه ایشان را مضاعف می‌نماید تا پاسخ این سؤال نیز روشن و [[مبین]] گردد که جامعه ایده‌آل، مطلوب و فاضله مورد نظر ایشان چه جامعه‌ای است. | |||
ما تلاش می‌کنیم تا پس از بررسی جایگاه جامعه مطلوب در منظومه [[فکری]] [[حضرت]] [[امام]]، مبانی، اهداف، شاخصه‌ها و ویژگی‌ها، امکان تحقق [[راهبردها]] و موانع رسیدن به [[جامعه مطلوب]] را از دیدگاه ایشان تبیین و ترسیم کنیم.<ref>[[فاضل حسامی|حسامی، فاضل]]، [[جامعه اسلامی (مقاله)| مقاله «جامعه اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۲۵۹.</ref> | |||
==چیستی جامعه مطلوب== | |||
از آنجا که بنیان [[اندیشه]] [[معرفتی]] [[امام خمینی]]، [[جهان‌بینی توحیدی]] است، جامعه مطلوب از منظر امام خمینی جامعه‌ای است که شالوده‌هایش بر مبانی و [[معارف توحیدی]] [[استوار]] باشد. چنین جامعه‌ای را که [[جامعه]] [[سعادتمند]] دانسته، مطلوب و خواسته تمام [[انبیاء]]، آرزوی [[عقل]] و [[فطرت انسانی]] و [[حکم]] منبع [[نقلی]] [[دین]]، یعنی [[قرآن کریم]] و [[روایات اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}}، می‌داند<ref>ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه.</ref>. به تعبیر وی، همه انبیاء و [[اولیاء الهی]]{{عم}} درصدد بوده‌اند که تک تک [[انسان‌ها]]، همه [[جوامع بشری]] و هم اجتماعات کوچک‌تری که در [[نظام اجتماعی]] کلان‌تر قرار می‌گیرند به [[سعادت]] برسند و خود در این باره کوشش‌های زیادی نموده‌اند<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۲۳۶.</ref>. ایشان با استناد به [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط}}<ref>ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند. سوره حدید، آیه ۲۵.</ref> مهم‌ترین [[وظیفه]] و [[هدف بعثت]] انبیاء{{عم}} را برقرار کردن یک [[نظام]] عادلانه [[اجتماعی]] از طریق [[اجرای قوانین]] و [[احکام]] می‌داند، که با [[بیان احکام]] و [[نشر تعالیم]] و [[عقاید]] [[الهی]] ملازمه دارد<ref>امام خمینی، ولایت فقیه، ص۷۰.</ref>.<ref>[[فاضل حسامی|حسامی، فاضل]]، [[جامعه اسلامی (مقاله)| مقاله «جامعه اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۲۶۲.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
#[[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[فاضل حسامی|حسامی، فاضل]]، [[جامعه اسلامی (مقاله)| مقاله «جامعه اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:جامعه اسلامی]] | |||
[[رده:مدخل]] | |||