پرش به محتوا

ابن جریج: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۸۶۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{امامت}}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابن جریج در علوم قرآنی]]</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابن جریج در قرآن]] - [[ابن جریج در علوم قرآنی]]</div>


==مقدمه==
==مقدمه==
«ابوخالد» یا «ابوالولید» [[عبدالملک بن عبدالعزیز بن جریج]]. اصل وی رومی، و پیش از [[اسلام]] [[نصرانی]] [[مذهب]] بود. در سال ۸۰ هجری متولّد شد و در سال ۱۵۰ هجری [[وفات]] یافت. [[ذهبی]] وی را یکی از قطب‌های نشر [[اسرائیلیات]] دانسته و می‌نویسد: او محور نشر اسرائیلیات در دوره [[تابعان]] است و هرگاه [[آیات]] مرتبط به [[نصارا]] را دنبال کنیم، می‌بینیم بیشترین روایاتی که [[طبری]] درباره نصارا آورده، در محور [[ابن‌جریج]] دور می‌زند؛<ref>التفسیر والمفسرون، ذهبی، ج ۱، ص۱۹۸. </ref> امّا این نظریّه پنداری بی‌جا و مبتنی بر [[حدس]] است که شاهدی بر صحّت آن وجود ندارد، بلکه [[شاهد]] نادرستی این مدعا، افسانه‌هایی است که درباره [[مائده]] (سفره) آسمانی نازل بر [[حضرت عیسی]]{{ع}} و [[حواریّون]] در [[جامع البیان]] و [[الدرالمنثور]] آمده است که فقط دست وهب بن منبّه و کعب‌الاحبار در آنها دیده می‌شود و از ابن جریج خبری نیست؛ نیز صدها روایت [[اسرائیلی]] که ابوشهبه در کتاب الاسرائیلیات والموضوعات گرد آورده <ref>الاسرائیلیات، ص۱۵۹ ـ ۳۰۵. </ref> و در آن دسته‌ای افرادی چون [[عبدالله بن سلام]] و [[تمیم داری]] و کعب و وهب و قرظی و [[ابوهریره]] به‌طور فراگیر دیده می‌شود، و [[ابن‌جریج]] فقط در یک مورد (هنگام [[نجات]] [[بنی‌اسرائیل]] از [[وادی تیه]]) از ابن‌عبّاس نقل می‌کند<ref>الاسرائیلیات، ص۲۰۶ ـ ۲۰۷. </ref>.<ref>[[محمد هادی معرفت|معرفت، محمد هادی]]، [[اسرائیلیات (مقاله)|مقاله «اسرائیلیات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۳]]، ج۳.</ref>.<ref>[[محمد هادی معرفت|معرفت، محمد هادی]]، [[اسرائیلیات (مقاله)|مقاله «اسرائیلیات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۳]]، ج۳.</ref>
[[ابوولید عبدالملک بن عبدالعزیز بن جریج مکّی اموی قرشی رومی]]، معروف به [[ابن جُرَیج]] [[محدث]]، [[فقیه][[حافظ]]، [[قاری]] و [[مفسر]] مکی بود. در سال ۸۰ هـ در سال سیل [[مکه]] عام جحاف،<ref>الطبقات الکبری ۵/۴۹۲.</ref> در [[شهر مکه]] به [[دنیا]] آمد و همان جا [[رشد]] کرد.<ref>معجم المؤلفین ۶/۱۸۳.</ref> گویند که جد وی جریج، در اصل برده‌ای رومی از آنِ [[ام حبیب]] دختر جُبیر و [[همسر]] [[عبدالعزیز بن عبدالله بن خالد بن اسید اموی]] بود و از این رو، او را به عبدالعزیز نسبت داده‌اند.<ref>تاریخ بغداد ۱۰/۴۰۰ و ۴۰۱.</ref>
 
[[ابن جریج]] [[دانش]] خویش را از بزرگانی چون [[عطاء بن ابی رباح]]، [[عمرو بن دینار]]، [[زهری]]،<ref>تاریخ بغداد ۱۰/۴۰۰.</ref> [[مجاهد]] و [[امام صادق]]{{ع}} فرا گرفت<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۳۲۶.</ref> و به گفته خویش مدت هیجده یا بیست سال ملازم عطاء بود و پس از آن هفت سال در حلقه درس [[عمرو بن دینار]] دانش آموخته است.<ref>تاریخ بغداد ۶/۴۰۲ و ۴۰۳.</ref> به گفته [[احمد حنبل]]، او انبان [[علم]] بود.<ref>تاریخ الاسلام ۹/۲۱۱.</ref> ایشان خود از [[تابعین]] است، ولی [[صحابه]] خردسال [[رسول خدا]]{{صل}} را [[درک]] کرده است.<ref>معجم المفسرین ۱/۲۵۸.</ref>
 
ابن جریج برای نشر دانش خود نخست به [[یمن]] [[مسافرت]] کرد و در [[زمان]] [[حکومت]] [[سفیان بن معاویه]] به [[بصره]] رفت<ref>الطبقات الکبری ۵/۴۹۲.</ref> و سپس به [[بغداد]] نزد [[منصور دوانیقی]] شتافت و کتاب تألیفی خود را که حاوی [[احادیث]] [[ابن عباس]] بود، به منصور عرضه داشت و مدعی شد که هیچ کسی چون او آنها را جمع نکرده است، اما منصور [[صله]] و انعامی به وی نداد.<ref>تاریخ بغداد ۱۰/۴۰۰.</ref>
 
ابن جریج [[شاگردان]] بسیاری [[تربیت]] کرد که برجسته‌ترین آنها کسانی چون [[أوزاعی]]، [[سفیان ثوری]]، [[سفیان بن عیینه]]، [[حماد بن سلمه]]، وکیع و بسیاری دیگر بوده‌اند.<ref>تهذیب الکمال ۱۸/۳۴۴ و ۳۴۶.</ref> گویند که وی یکی از پنج محدث بزرگ مکه و از جمله شش تدوین کننده نخست [[حدیث]] بود.<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۳۲۶ و ۳۲۷.</ref>
 
[[ابن خلکان]] می‌‌نویسد که ایشان نخستین کسی بود که در [[اسلام]] به تدوین کتاب پرداخته است.<ref>وفیات الاعیان ۳/۱۶۴.</ref> [[عطاء]] سفارش می‌‌کرد که پس از او پرسش‌های خود را از [[ابن جریج]] بپرسند.<ref>المنتظم ۸/۱۲۴.</ref> [[ابن سعد]] به نقل از [[واقدی]]، او را [[ثقه]] و کثیرالحدیث دانسته است.<ref>الطبقات الکبری ۵/۴۹۲.</ref> بعضی او را در عین ثقه بودن، مُدلّس دانسته‌اند،<ref>الثقات ۷/۹۴.</ref> شاید از آن جهت که او [[متعه]] را جایز می‌‌دانسته یا وی را به آن متهم کرده باشند. گویند که وی شصت یا نود [[زن]] را متعه کرده است.<ref>تاریخ الاسلام ۹/۲۱۱.</ref> وی از آموخته‌های خود آثاری با عنوان «السنن»، «مناسک الحج» و [[تفسیر]] القرآن پدید آورد.<ref>معجم المؤلفین ۶/۱۸۴.</ref> [[تاریخ]] درگذشت او به [[اختلاف]] نقل شده،<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۳۳۴ وفیات الاعیان ۳/۱۶۴.</ref> اما ابن سعد آن را در دهه اول [[ذی حجه]] [[سال]] ۱۵۰ در ۷۶ سالگی دانسته است<ref>الطبقات الکبری ۵/۴۹۲.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۴۹۹-۵۰۰.</ref>
 
 


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:000054.jpg|22px]] [[محمد هادی معرفت|معرفت، محمد هادی]]، [[اسرائیلیات (مقاله)|مقاله «اسرائیلیات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۳''']]
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش