عبدالملک بن قریب اصمعی بصری: تفاوت میان نسخه‌ها

{{امامت}}

<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>

<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[عبدالملک بن قریب اصمعی بصری در تاریخ اسلامی]]</div>

==مقدمه==

[[ابوسعید عبدالملک بن قریب بن عبدالملک بن علی اصمعی باهلی بصری]]، معروف به [[ابن هشام]] در سال ۱۲۲ یا ۱۲۳ هـ در [[بصره]] زاده شد.<ref>وفیات الاعیان ۳/۱۷۵.</ref> گفته‌اند که جد وی [[علی بن اصمع]] به جهت سرقتی که در سَفَوان، محلی نزدیک بصره مرتکب شد، به دستور علی{{ع}} [[مجازات]] و انگشتانش [[بریده]] شد.<ref>وفیات الاعیان ۱۷۴ و ۱۷۵.</ref> این جریان در [[ناصبی]] شدن ([[افراط]] در [[دشمنی]] علی{{ع}}) وی<ref>قاموس الرجال ۷/۹.</ref> تأثیر گذاشت. ابوسعید ادیب، لغت دان، نحوی، [[آگاه]] به [[تاریخ]] و غرایب، بذله گو و [[اهل]] بحث و [[مناظره]] بود.<ref>تاریخ بغداد ۱۰/۴۱۰ ـ ۴۱۷.</ref> از [[خلیل بن احمد]]، [[ابوعمرو بن علاء]]، [[عمر بن ابی زائده]] و برخی دیگر [[روایت]] کرده و افرادی چون [[محمد بن ادریس شافعی]]، [[ابوحاتم رازی]]، [[ابوحاتم سجستانی]]، [[یحیی بن مَعِین]]، [[عمر بن شبّه]] و گروهی دیگر از او روایت کرده‌اند.

او آثار و کتاب‌های فراوانی دارد که چنین است: الاجناس اصول الکلام خلق الانسان الابل الاخبیة و البیوت الاشتقاق فعل و افعل الامثال الاوقات الخراج الدلو السرج و اللجام و البری و العقال الشاة غریب الحدیث القلب و الابدال اسماء الخمر الاضداد خلق الفرس الاثواب الاراجیز الاصوات الالفاظ الانواء جزیرة العرب النوادر الخیل الرحل السلاح الصفات غریب الحدیث و الکلام الوحشی الفرق المذکر و المونث المصادر ما اتفق لفظه و اختلف معناه ما تکلم به العرب فکثر فی افواه الناس اللغات ما اختلف لفظه و اتفق معناه القصائد الست معانی الشعر المقصور و الممدود میاه العرب النخله نوادر الاعراب الهمزه المیسر و القداح الوحوش النبات و الشجر<ref>الفهرست (الندیم) ۶۱.</ref> الماء مناة العرب ما اختلف مبناه و اتفق معناه نوادر الاعراض الاضداد العرف<ref>اسماء الکتب ۲۰۹.</ref> النحل و العسل الفتوح الابواب النسب<ref>هدیة العارفین ۱/۶۲۴.</ref> الدارات<ref>معجم مصنفی الکتب العربیه ۳۱۵.</ref> الاصمعیات شرح دیوان ذی الرمه الملوک تاریخ العرب قبل الاسلام<ref>المستدرک علی معجم المؤلفین ۸۷۵.</ref> و الشاء.<ref>ایضاح المکنون ۲/۳۰۴.</ref>

اصمعی بنابر مشهور در حدود نود سالگی در سال ۲۱۵ یا ۲۱۶ هـ در [[بصره]] یا [[مرو]] درگذشت <ref>وفیات الاعیان ۳/۱۷۵.</ref> و [[فضل بن ابی اسحاق]] بر وی [[نماز]] گزارد.<ref>الفهرست (الندیم) ۶۱.</ref> بعد از درگذشت اصمعی، ابوقلابه شاعر [[شیعی]] [[مذهب]] در [[نکوهش]] وی اشعاری سرود<ref> معجم الادباء ۷/۱۱۶ و ۱۱۷.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۴۹۵.</ref>