کرامت انسان در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها
←جستارهای وابسته
(←منابع) |
|||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
آن [[حضرت]] در بیانی دیگر، [[ضرورت]] [[عزت مؤمنان]] را این گونه یاد آور می‌شود: «هرکس آزادانه [[خواری]] را بپذیرد، از ما نیست»<ref>تحف العقول، ص۵۸.</ref>؛ یعنی عزت و [[سربلندی]] [[دنیا]] و [[آخرت]] فقط در گرو [[اطاعت از خداوند]] است. گفتنی است قیام‌هایی که در طول [[تاریخ]] بر مبنای این [[اندیشه]] شکل گرفتند، به [[پیروزی]] و [[سرافرازی]] [[مسلمانان]] انجامیدند و در مقابل، با افول این [[بینش]]، [[تمدن اسلامی]] دچار [[انحطاط]] [[فکری]] و [[فرهنگی]] شد که این انحطاط بر دیگر جنبه‌ها نیز اثر گذاشت.<ref>[[سید رشید صمیمی|صمیمی، سید رشید]]، [[اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی (کتاب)|اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی]]، ص ۳۶.</ref>. | آن [[حضرت]] در بیانی دیگر، [[ضرورت]] [[عزت مؤمنان]] را این گونه یاد آور می‌شود: «هرکس آزادانه [[خواری]] را بپذیرد، از ما نیست»<ref>تحف العقول، ص۵۸.</ref>؛ یعنی عزت و [[سربلندی]] [[دنیا]] و [[آخرت]] فقط در گرو [[اطاعت از خداوند]] است. گفتنی است قیام‌هایی که در طول [[تاریخ]] بر مبنای این [[اندیشه]] شکل گرفتند، به [[پیروزی]] و [[سرافرازی]] [[مسلمانان]] انجامیدند و در مقابل، با افول این [[بینش]]، [[تمدن اسلامی]] دچار [[انحطاط]] [[فکری]] و [[فرهنگی]] شد که این انحطاط بر دیگر جنبه‌ها نیز اثر گذاشت.<ref>[[سید رشید صمیمی|صمیمی، سید رشید]]، [[اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی (کتاب)|اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی]]، ص ۳۶.</ref>. | ||
==[[کرامت]] و حیثیت، دستاورد [[بعثت]]== | |||
[[پیامبران]] برای [[زنده کردن]] و [[استواری]] بخشیدن پایه‌های [[اخلاق]] برانگیخته شده‌اند. [[پیامبر اسلام]] بانگ بر می‌داشت که من برای کامل کردن [[ارزش‌های اخلاقی]] [[مردمان]] برانگیخته شده‌ام<ref>{{متن حدیث|بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاقِ}}؛ (ر.ک: [[مجلسی]]، محمدباقر، [[بحارالانوار]]، ج۷۱، ص۳۷۳). | |||
این [[حدیث]]، در [[الموطأ]] [[مالک بن انس]](۹۵ - ۱۷۹ق) بدین‌گونه آمده است: {{متن حدیث|بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ حُسْنَ الْأَخْلَاقِ}}؛ «برای تمام کردن [[نیکی]] اخلاق برانگیخته شدم». (الموطأ، جز دوم، {{عربی|ما جاء في حسن الخلق}}).</ref>. [[پیامبر خدا]] در [[قرآن]] به داشتن اخلاق سترگ ستوده شده است<ref>{{متن قرآن|وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ}} «و به راستی تو را خویی است سترگ» سوره قلم، آیه ۴.</ref>؛ وصفی که برای هیچ [[پیامبری]] در [[کتاب‌های آسمانی]] نیامده است. اگر وصفی سترگ‌تر از این می‌بود، [[خداوند]]، بی‌گمان، واپسین [[پیامبر]] [[محبوب]] خویش را بدان می‌ستود و یاد می‌کرد. [[ارزش]] و اهمیت [[اخلاق نیک]] که از کرامت و [[بزرگواری]] سرچشمه می‌گیرد، آشکارا از این [[ستایش خداوند]] از پیامبرش پیدا است. | |||
پیامبران که از نژاده [[پاک]] و پاسداران و نگاهبانان [[شایسته]] و بایسته [[امانت]] خداوندی بودند، «یکی پس از دیگری همه بزرگوار و ارجمند آمدند و به [[پشتیبانی]] [[دین خدا]] برخاستند تا اینکه این روند تکاملی و تشریف بزرگواری از سوی خداوند به پیامبر اسلام [[حضرت]] [[محمد بن عبدالله]] رسید و او را از بهترین [[خاندان]] و گرامی‌ترین [[دودمان]] برکشید؛ از درختی که پیامبران خود را از آن جدا کرد و امینان خویش را برگزید و بیرون آورد. [[فرزندان]] او بهترین فرزندانند و خاندانش، [[نیکوترین]] خاندان، و دودمانش بهترین دودمان. در گرداگرد [[مکه]] روییدند، و در کشتزار بزرگواری بالیدند»<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۹۴، ص۸۷.</ref>. | |||
کسی که به [[پاسداری]] از ارزش‌های اخلاقی برمی‌خیزد، ناگزیر باید به گرامی‌ترین تشریف و [[جامه]] کرامت و [[منزلت]] ویژگی یافته باشد؛ چراکه انجام کاری سنگین و سترگ مانند [[رسالت]]، آن هم برای برپایی و پاسداری کرامت و حیثیت [[انسان‌ها]]، کسی را سزد که نشانه‌های [[رستگاری]] در او هویدا و [[برگزیده]] و برکشیده است<ref>{{متن حدیث|وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ الَمْجُتْبَىَ مِنْ خَلَائِقِهِ وَ الْمُعْتَامُ لِشَرْحِ حَقَائِقِهِ وَ الْمُخْتَصُ بِعَقَائِلِ كَرَامَاتِهِ وَ الْمُصْطَفَى لِكَرَائِمِ رِسَالاتِهِ وَ الْمُوَضَّحَةُ بِهِ أَشْرَاطُ الْهُدَى وَ الْمَجْلُوُّ بِهِ غِرْبِيبُ الْعَمَى}}؛ «و گواهی می‌دهم که محمد{{صل}} بنده او و فرستاده او است برگرفته از میان آفریدگان و گزیده برای شرح دادن حقیقت‌های ایمان، مخصوص به گرامی‌ترین تشریف‌های کرامت، منتخب برای ادای وظیفه بزرگ رسالت، نشانه‌های رستگاری بدو آشکار و مبرهن، دیده تاریک بین خرد به نور او روشن». (نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۱۷۸، ص۱۸۶).</ref>. جایگاه [[پیامبر]] بهترین جایگاه‌ها و زمینه رویشش، شریف‌ترین رویشگاه‌های [[تاریخ]] است و از کان‌های [[ارجمندی]] و [[کرامت]] و مهدهای [[پاکیزگی]] و [[پاکدامنی]] به شمار می‌رود<ref>{{متن حدیث|مُسْتَقَرُّهُ خَيْرُ مُسْتَقَرٍّ وَ مَنْبِتُهُ أَشْرَفُ مَنْبِتٍ فِي مَعَادِنِ الْكَرَامَةِ وَ مَمَاهِدِ السَّلَامَةِ قَدْ صُرِفَتْ نَحْوَهُ أَفْئِدَةُ الْأَبْرَارِ وَ ثُنِيَتْ إِلَيْهِ أَزِمَّةُ الْأَبْصَارِ}}؛ «قرارگاه او بهترین قرارگاه است و خاندان او از شریف‌ترین پایگاه است؛ از کان‌های ارجمندی و کرامت، و مهدهای پاکیزگی و عفت». (نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۹۶، ص۸۸).</ref>.<ref>[[محمد حسین ساکت|ساکت، محمد حسین]]، [[کرامت انسان - ساکت (مقاله)| مقاله «کرامت انسان»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۴، ص ۲۵۳.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||