الگو:تفسیر: تفاوت میان نسخه‌ها

الگو:تفسیر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۹

۲ بایت حذف‌شده ، ‏۵ آوریل ۲۰۲۲

←‏برترین دانشجوی تفسیر در عصر رسالت

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش

@@ خط ۷۹: / خط ۷۹: @@
 {{متن حدیث|وَ قَدْ كُنْتُ أَدْخُلُ عَلى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} كُلَّ يَوْمٍ دَخْلَةً وَ كُلَّ لَيْلَةٍ دَخْلَةً، فَيُخْلِينِي فِيهَا، أَدُورُ مَعَهُ حَيْثُ دَارَ، وَ قَدْ عَلِمَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} أَنَّهُ لَمْ يَصْنَعْ ذلِكَ بِأَحَدٍ مِنَ النَّاسِ غَيْرِي، فَرُبَّمَا كَانَ فِي بَيْتِي يَأْتِينِي رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} أَكْثَرُ ذلِكَ فِي بَيْتِي، وَ كُنْتُ إِذَا دَخَلْتُ عَلَيْهِ بَعْضَ مَنَازِلِهِ، أَخْلَانِي وَ أَقَامَ عَنِّي نِسَاءَهُ، فَلَا يَبْقى عِنْدَهُ غَيْرِي، وَ إِذَا أَتَانِي لِلْخَلْوَةِ مَعِي فِي مَنْزِلِي، لَمْ يُقِمْ عَنِّي فَاطِمَةَ وَ لَا أَحَداً مِنْ بَنِيَّ، وَ كُنْتُ إِذَا سَأَلْتُهُ أَجَابَنِي، وَ إِذَا سَكَتُّ عَنْهُ وَ فَنِيَتْ مَسَائِلِي ابْتَدَأَنِي، فَمَا نَزَلَتْ عَلى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} آيَةٌ مِنَ الْقُرْآنِ إِلَّا أَقْرَأَنِيهَا، وَ أَمْلَاهَا عَلَيَّ، فَكَتَبْتُهَا بِخَطِّي، وَ عَلَّمَنِي تَأْوِيلَهَا وَ تَفْسِيرَهَا، وَ نَاسِخَهَا وَ مَنْسُوخَهَا، وَ مُحْكَمَهَا وَ مُتَشَابِهَهَا، وَ خَاصَّهَا وَ عَامَّهَا، وَ دَعَا اللَّهَ أَنْ يُعْطِيَنِي فَهْمَهَا وَ حِفْظَهَا، فَمَا نَسِيتُ آيَةً مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَ لا عِلْماً أَمْلَاهُ عَلَيَّ وَ كَتَبْتُهُ مُنْذُ دَعَا اللَّهَ لِي بِمَا دَعَا، وَ مَا تَرَكَ شَيْئاً عَلَّمَهُ اللَّهُ مِنْ حَلَالٍ وَ لَا حَرَامٍ، وَ لَا أَمْرٍ وَ لَا نَهْيٍ، كَانَ أَوْ يَكُونُ، وَ لَا كِتَابٍ مُنْزَلٍ عَلى أَحَدٍ قَبْلَهُ مِنْ طَاعَةٍ أَوْ مَعْصِيَةٍ إِلَّا عَلَّمَنِيهِ وَ حَفِظْتُهُ، فَلَمْ أَنْسَ حَرْفاً وَاحِداً، ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ عَلى صَدْرِي، وَ دَعَا اللَّهَ لِي أَنْ يَمْلَأَ قَلْبِي عِلْماً وَ فَهْماً وَ حُكْماً وَ نُوراً. فَقُلْتُ: يَا نَبِيَ اللَّهِ، بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي، مُنْذُ دَعَوْتَ اللَّهَ لِي بِمَا دَعَوْتَ لَمْ أَنْسَ شَيْئاً، وَ لَمْ يَفُتْنِي شَيْءٌ لَمْ أَكْتُبْهُ، أَفَتَتَخَوَّفُ عَلَيَّ النِّسْيَانَ فِيمَا بَعْدُ؟ فَقَالَ: لَا، لَسْتُ أَتَخَوَّفُ عَلَيْكَ النِّسْيَانَ وَ الْجَهْلَ}}<ref>کلینی، اصول الکافی، ج۱، ص۱۱۶، «کتاب العلم باب اختلاف الحدیث»، قسمتی از ح۱.</ref>؛
-و من پیوسته هرروز یک‌بار و هرشب یک‌بار بر [[رسول خدا]]{{صل}} وارد می‌شدم. در هربار، با من [[خلوت]] می‌کرد و هرجا می‌گردید با او می‌گردیدم، در هر موضوعی وارد می‌شد، با او بودم. [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} می‌دانند که با هیچ‌کس جز من این‌گونه [[رفتار]] نمی‌کرد. بسا که رسول خدا{{صل}} در خانۀ من به نزدم می‌آمد، بیشتر آن [خلوت] در خانۀ من بود و هرگاه بر آن [[حضرت]] در بعضی از منزل‌هایش وارد می‌شدم، با من خلوت می‌کرد و زنانش را از آنجا بیرون می‌کرد و جز من کسی در نزد او باقی نمی‌ماند و هرگاه برای خلوت کردن با من به [[منزل]] من می‌آمد، [[فاطمه]] و هیچ‌یک از پسرانم را بیرون نمی‌فرستاد. هرگاه از او سؤال می‌کردم، مرا پاسخ می‌داد و هرگاه پرسش‌هایم تمام می‌شد و [[سکوت]] می‌کردم، با من سخن آغاز می‌کرد. هیچ آیه‌ای از [[قرآن]] بر رسول خدا{{صل}} نازل نشد مگر اینکه قرائت آن را به من آموخت و آن را بر من [[املا]] کرد و آن را با خط‍ خود نوشتم و [[تأویل]] و [[تفسیر]]، [[ناسخ و منسوخ]]، [[محکم و متشابه]] و خاص و عام آن را به من [[تعلیم]] داد و از [[خدا]] خواست که توان [[فهم]] و حفظ‍ آن را به من عطا فرماید. از زمانی که آن [[دعا]] را دربارۀ من فرمود، هیچ آیه‌ای از [[کتاب خدا]] و هیچ‌یک از علومی را که بر من املا کرد و نوشتم، فراموش نکردم. هرچه خدا به او تعلیم داد، از [[حلال و حرام]] و [[امر و نهی]] و گذشته و [[آینده]] و هرکتابی که پیش از وی نازل شده از [[طاعت]] و [[معصیت]]، همه را به من تعلیم فرمود و آن را حفظ‍ کردم و حتی یک حرف از آن را فراموش نکردم. سپس دستش را بر سینه‌ام نهاد و از [[خدا]] خواست دلم را از [[علم]] و [[فهم]] و [[حکم]] و [[نور]] پر کند. گفتم: ای [[پیامبر خدا]]، [[پدر]] و مادرم به فدایت! از زمانی که آن‌گونه برایم [[دعا]] فرمودی، چیزی را فراموش نکردم و آنچه را ننوشتم نیز از یاد من نرفت. آیا هنوز بر من [[بیم]] [[فراموشی]] داری‌؟ فرمود: نه، بر تو بیم فراموشی و [[نادانی]] ندارم».
+و من پیوسته هرروز یک‌بار و هرشب یک‌بار بر [[رسول خدا]]{{صل}} وارد می‌شدم. در هربار، با من [[خلوت]] می‌کرد و هرجا می‌گردید با او می‌گردیدم، در هر موضوعی وارد می‌شد، با او بودم. [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} می‌دانند که با هیچ‌کس جز من این‌گونه [[رفتار]] نمی‌کرد. بسا که رسول خدا{{صل}} در خانۀ من به نزدم می‌آمد، بیشتر آن خلوت در خانۀ من بود و هرگاه بر آن [[حضرت]] در بعضی از منزل‌هایش وارد می‌شدم، با من خلوت می‌کرد و زنانش را از آنجا بیرون می‌کرد و جز من کسی در نزد او باقی نمی‌ماند و هرگاه برای خلوت کردن با من به [[منزل]] من می‌آمد، [[فاطمه]] و هیچ‌یک از پسرانم را بیرون نمی‌فرستاد. هرگاه از او سؤال می‌کردم، مرا پاسخ می‌داد و هرگاه پرسش‌هایم تمام می‌شد و [[سکوت]] می‌کردم، با من سخن آغاز می‌کرد. هیچ آیه‌ای از [[قرآن]] بر رسول خدا{{صل}} نازل نشد مگر اینکه قرائت آن را به من آموخت و آن را بر من [[املا]] کرد و آن را با خط‍ خود نوشتم و [[تأویل]] و [[تفسیر]]، [[ناسخ و منسوخ]]، [[محکم و متشابه]] و خاص و عام آن را به من [[تعلیم]] داد و از [[خدا]] خواست که توان [[فهم]] و حفظ‍ آن را به من عطا فرماید. از زمانی که آن [[دعا]] را دربارۀ من فرمود، هیچ آیه‌ای از [[کتاب خدا]] و هیچ‌یک از علومی را که بر من املا کرد و نوشتم، فراموش نکردم. هرچه خدا به او تعلیم داد، از [[حلال و حرام]] و [[امر و نهی]] و گذشته و [[آینده]] و هرکتابی که پیش از وی نازل شده از [[طاعت]] و [[معصیت]]، همه را به من تعلیم فرمود و آن را حفظ‍ کردم و حتی یک حرف از آن را فراموش نکردم. سپس دستش را بر سینه‌ام نهاد و از [[خدا]] خواست دلم را از [[علم]] و [[فهم]] و [[حکم]] و [[نور]] پر کند. گفتم: ای [[پیامبر خدا]]، [[پدر]] و مادرم به فدایت! از زمانی که آن‌گونه برایم [[دعا]] فرمودی، چیزی را فراموش نکردم و آنچه را ننوشتم نیز از یاد من نرفت. آیا هنوز بر من [[بیم]] [[فراموشی]] داری‌؟ فرمود: نه، بر تو بیم فراموشی و [[نادانی]] ندارم».
 این [[روایت]] را [[صدوق]] نیز در [[کتاب خصال]] آورده<ref>ر.ک: صدوق، الخصال، ج۱، ص۲۵۷، «باب الاربعة»، ح۱۳۱.</ref> و هرچند در سند آن [[ابان بن ابی عیاش]] است که شیخ درباره‌اش گفته «تابعیّ [[ضعیف]]»<ref>ر.ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۴۱، رقم ۲۲.</ref>، ولی چه‌بسا از نقل دو [[محدث]] بزرگ [[شیعه]]<ref>که وثاقت و شناخت آنان نسبت به روایات مورد اتفاق است.</ref> در کتاب‌هایی مثل کافی<ref>از ویژگی‌های کتاب کافی این است که اولا در زمان غیبت صغری و نزدیک به عصر حضور امامان معصوم{{عم}} تألیف شده و ثانیاً مؤلف آن صرفاً درصدد جمع‌آوری روایات نبوده است، بلکه سعی کرده روایاتی را بیاورد که در اخذ معارف و احکام دین قابل اعتماد باشد. خود در مقدمه کتاب خطاب به کسی که تألیف چنین کتابی را از او خواسته، چنین می‌گوید: {{متن حدیث|وَ قُلْتَ: إِنَّكَ تُحِبُّ أَنْ يَكُونَ عِندَكَ كِتَابٌ كَافٍ يُجْمَعُ فِيهِ مِنْ جَمِيعِ فُنُونِ عِلْمِ الدِّينِ، مَايَكْتَفِي بِهِ الْمُتَعَلِّمُ، وَ يَرْجِعُ إِلَيْهِ الْمُسْتَرْشِدُ، وَ يَأْخُذُ مِنْهُ مَنْ يُرِيدُ عِلْمَ الدِّينِ وَ الْعَمَلَ بِهِ بِالْآثارِ الصَّحِيحَةِ عَنِ الصَّادِقِينَ{{عم}}... وَ قَدْ يَسَّرَ اللَّهُ- وَ لَه الْحَمْدُ- تَأْلِيفَ مَا سَأَلْتَ، وَ أَرْجُو أَنْ يَكُونَ بِحَيْثُ تَوَخَّيْتَ}}؛ (کلینی، اصول الکافی، ج۱، ص۵۵-۵۶).</ref> و [[خصال]] و نقل قسمت‌هایی از آن در کتاب‌های معتبر نزد [[اهل تسنن]]<ref>مانند تاریخ مدینة دمشق، نوشته ابن عساکر.</ref>، به صدور آن [[اطمینان]] حاصل شود و در هرصورت، در حصول [[تواتر معنوی]] [[روایات]] و یا دست‌کم در [[تأیید]] مدّعا مؤثر است.