الگو:تفسیر: تفاوت میان نسخه‌ها
←جستارهای وابسته
برچسب: برگردانده‌شده |
برچسب‌ها: برگردانده‌شده پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۲۹: | ||
با توجه به این [[روایات]] که نظیر آنها در ابواب [[علم ائمه]]{{عم}} فراوان است، معلوم می‌شود که تفسیر در عصر رسالت نیز تدوین شده است و تقسیم تفسیر به مرحلۀ قبل از تدوین و بعد از تدوین صحیح نیست.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۴۱-۴۴.</ref> | با توجه به این [[روایات]] که نظیر آنها در ابواب [[علم ائمه]]{{عم}} فراوان است، معلوم می‌شود که تفسیر در عصر رسالت نیز تدوین شده است و تقسیم تفسیر به مرحلۀ قبل از تدوین و بعد از تدوین صحیح نیست.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۴۱-۴۴.</ref> | ||
== [[آثار تفسیری]] [[عصر رسالت]] == | |||
گرچه از [[روایات]] استفاده می‌شود تفسیرهایی که [[پیامبر]]{{صل}} در عصر رسالت بیان می‌کرده‌اند، [[امام علی]]{{ع}} می‌نوشته‌اند ولی نوشته‌های آن [[حضرت]] به دست ما نرسیده است و از روایات استفاده می‌شود که آن نوشته‌ها در ضمن [[صحیفه]] یا [[مصحف امام علی]]{{ع}} در نزد [[امامان معصوم]] محفوظ مانده و اکنون در نزد [[امام]] [[زمان حضرت مهدی]]{{ع}} است؛ بنابراین، کتابی [[تفسیری]] از عصر رسالت در دسترس ما نیست و آنچه هست، روایاتی است که در لابه‌لای [[کتاب‌های تفسیری]] و [[روایی]] [[شیعه]] و [[سنّی]] از [[پیامبر خدا]]{{صل}} نقل شده که البته صدور همۀ آنها از آن حضرت نیز معلوم نیست. [[سیوطی]] بخشی از [[روایات تفسیری]] منسوب به آن حضرت را که به آن دست یافته، در آخر کتاب [[اتقان]] آورده است<ref>ر.ک: سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن، ج۲، ص۱۲۳۷-۱۲۸۸.</ref>. مجموع آن روایات ۲۱۱ [[روایت]] در [[تفسیر]] ۷۶ [[سوره]] [[قرآن]] است. برای ۳۶ سوره قرآن هیچ [[روایت تفسیری]] نقل نکرده و از آن ۷۶ سوره، برای برخی [[سوره‌ها]] مانند [[سوره بقره]] که ۲۸۶ [[آیه]] دارد، ۲۴ روایت تفسیری آورده است و برای [[سوره حمد]] ۲ روایت و برای بسیاری از سوره‌ها مانند [[سوره نحل]]، [[سوره انبیا]]، [[سوره توبه]]، [[سوره فرقان]]، [[سوره قصص]]، [[سوره عنکبوت]]، [[سوره لقمان]]، [[سوره غافر]]، [[سوره فصلت]]، [[سوره شوری]]، [[سوره احقاف]]، [[سوره فتح]]، [[سوره حجرات]]، [[سوره قاف]]، [[سوره ذاریات]]، [[سوره طور]]، [[سوره ممتحنه]]، [[سوره طلاق]]، [[سوره معارج]]، [[سوره مزمل]]، [[سوره نبأ]]، [[سوره بلد]]، [[سوره شمس]]، [[سوره انشراح]]، [[سوره زلزال]]، [[سوره عادیات]]، [[سوره همزه]]، [[سوره ماعون]]، [[سوره کوثر]]، [[سوره نصر]]، [[سوره اخلاص]] و [[سوره ناس]] تنها یک روایت آورده است. | |||
ولی باید توجه داشت که نسبت این روایات با روایات تفسیری عصر رسالت، ممکن است عموم من وجه باشد؛ نه این روایات تمام روایات تفسیری عصر رسالت است و نه قاطعانه می‌توان گفت همۀ این روایات، روایات تفسیری عصر رسالت می‌باشد و ازاین‌رو، برای دست یافتن به روایات تفسیری عصر رسالت، هم تتبّع در کتب تفسیری و روایی لازم است تا روایاتی که از سیوطی فوت شده است، به‌دست آید، به‌خصوص که [[سیوطی]] تنها روایاتی را که در کتب [[اهل تسنن]] بوده، جمع‌آوری و به [[روایات شیعه]] توجهی نکرده است، و هم باید سند [[روایات]] و [[مخالفت]] نداشتن معنا و مفاد آنها با [[قرآن کریم]] و [[سنت]] [[قطعی]] [[پیامبر]]{{صل}} بررسی شود تا روایات [[واقعی]] [[عصر رسالت]] از [[روایات تفسیری]] ساختگی آشکار شود.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۴۴-۴۵.</ref> | |||
== ویژگی [[تفسیر]] در عصر رسالت == | |||
یکی از ویژگی‌های عصر رسالت که در [[تفسیر قرآن]] مؤثر بوده است، حضور [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در بین [[امت]] و امکان [[پرسش]] معنای [[آیات قرآن]] از آن [[حضرت]] است. این ویژگی موجب شده که در عصر رسالت، [[اجتهاد]] در تفسیر یا نباشد و یا بسیار کمرنگ باشد؛ زیرا از آنجا که [[آگاه]] شدن به‌معنای [[آیات]] از راه [[پرسش از پیامبر]]{{صل}} یا از کسانی که آن را از آن حضرت شنیده‌اند، آسان‌تر و اطمینان‌بخش‌تر می‌باشد، رویکرد [[مردم]] به اجتهاد در معنای آیات کم بوده یا اصلا نبوده است؛ ازاین‌رو، در [[آثار تفسیری]] عصر رسالت [[تفسیر اجتهادی]] بسیار اندک دیده می‌شود و بیشتر آثار تفسیری آن عصر به صورت [[نقل روایت]] از پیامبر{{صل}} یا [[اصحاب]] آن حضرت است. از ویژگی‌های دیگر تفسیر در آن عصر که از آثار تفسیری آن عصر نمایان می‌باشد، این است که غالباً در [[تفسیر آیات]] به توضیح معنای لغوی کلمات و بیان اجمالی معنای آیات اکتفا می‌شده و بیشتر تفسیرهای آن عصر به شکل [[حدیث]] است و [[اختلاف]] در تفسیر آیات و [[تأیید]] [[مذاهب]] به وسیلۀ آیات، در آن عصر وجود نداشته که می‌توان همۀ این ویژگی‌ها را از آثار حضور پیامبر اکرم{{صل}} در میان امت دانست.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۴۶.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||