پرش به محتوا

تفسیر قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱۱: خط ۱۱:
#موضوعی و آن به این صورت است که آیات متعددی که دربارۀ یک موضوع در سراسر قرآن وجود دارد، جمع‌آوری و در ارتباط‍ باهم ملاحظه و تفسیر شود و از مجموع آنها نظر قرآن دربارۀ آن موضوع و ابعاد آن به دست آید.
#موضوعی و آن به این صورت است که آیات متعددی که دربارۀ یک موضوع در سراسر قرآن وجود دارد، جمع‌آوری و در ارتباط‍ باهم ملاحظه و تفسیر شود و از مجموع آنها نظر قرآن دربارۀ آن موضوع و ابعاد آن به دست آید.


با نگاهی به [[آثار تفسیری]] [[عصر حضور]] پی می‌بریم صورت رایج در آن عصر [[تفسیر ترتیبی]] بوده و بیشتر [[کتاب‌های تفسیری]] تألیف شده در آن عصر ترتیبی می‌باشد. در عصر [[محمد بن سائب کلبی]] تحولی در تفسیر رخ داد و آن تألیف تفسیر موضوعی بود؛ زیرا گفته‌اند وی [[تفسیری]] را با عنوان تفسیر [[الای الذی نزل فی اقوام باعیانهم (کتاب)|الای الذی نزل فی اقوام باعیانهم]] تألیف کرده است<ref>داوودی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۱۴۴، رقم ۴۹۱.</ref>.
با نگاهی به [[آثار تفسیری عصر حضور]] پی می‌بریم صورت رایج در آن عصر [[تفسیر ترتیبی]] بوده و بیشتر [[کتاب‌های تفسیری]] تألیف شده در آن عصر ترتیبی می‌باشد. در عصر [[محمد بن سائب کلبی]] تحولی در تفسیر رخ داد و آن تألیف تفسیر موضوعی بود؛ زیرا گفته‌اند وی [[تفسیری]] را با عنوان تفسیر [[الای الذی نزل فی اقوام باعیانهم (کتاب)|الای الذی نزل فی اقوام باعیانهم]] تألیف کرده است<ref>داوودی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۱۴۴، رقم ۴۹۱.</ref>.


گرچه از آن تفسیر و خصوصیات آن اطلاعی در دست نیست، ولی عنوان گویای آن است که آیات مربوط‍ به هر قومی را گرد آورده و آنها را در ارتباط‍ با یکدیگر تفسیر و از مجموع آنها نظر قرآن را دربارۀ آن [[قوم]] و ویژگی‌هایشان به‌دست آورده و بیان کرده است. همچنین خبر داده‌اند که وی [[احکام]] القرآنی به [[روایت]] از [[ابن عباس]] داشته است<ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۴۱؛ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۱، ص۴۰، رقم ۱۹۲، ص۳۰۰ رقم ۱۵۶۹ آقا بزرگ تهرانی پس از ذکر این کتاب فرموده است: او (محمد بن سائب) نخستین کسی است که احکام القرآن تألیف کرده است نه محمد بن ادریس شافعی متوفای ۲۰۴ آن‌گونه که سیوطی گفته، و حاج خلیفة در کشف الظنون (ج ۱، ص۲۰)، به آن تصریح کرده است.</ref> که از آن نیز می‌توان به‌عنوان [[تفسیر موضوعی]] دیگری که در عصر وی تألیف شده، یاد کرد؛ زیرا هرچند گفته‌اند مطالب آن را از [[ابن عباس]] [[روایت]] کرده است، ولی چون کتاب را به کلبی نسبت داده و از آن وی معرفی کرده‌اند، معلوم می‌شود تألیف آن به دست وی انجام گرفته و چون همه یا بخش زیادی از [[روایات]] و مطالب آن را از ابن عباس نقل کرده، گفته‌اند آن را از ابن عباس روایت کرده است.
گرچه از آن تفسیر و خصوصیات آن اطلاعی در دست نیست، ولی عنوان گویای آن است که آیات مربوط‍ به هر قومی را گرد آورده و آنها را در ارتباط‍ با یکدیگر تفسیر و از مجموع آنها نظر قرآن را دربارۀ آن [[قوم]] و ویژگی‌هایشان به‌دست آورده و بیان کرده است. همچنین خبر داده‌اند که وی [[احکام]] القرآنی به [[روایت]] از [[ابن عباس]] داشته است<ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۴۱؛ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۱، ص۴۰، رقم ۱۹۲، ص۳۰۰ رقم ۱۵۶۹ آقا بزرگ تهرانی پس از ذکر این کتاب فرموده است: او (محمد بن سائب) نخستین کسی است که احکام القرآن تألیف کرده است نه محمد بن ادریس شافعی متوفای ۲۰۴ آن‌گونه که سیوطی گفته، و حاج خلیفة در کشف الظنون (ج ۱، ص۲۰)، به آن تصریح کرده است.</ref> که از آن نیز می‌توان به‌عنوان [[تفسیر موضوعی]] دیگری که در عصر وی تألیف شده، یاد کرد؛ زیرا هرچند گفته‌اند مطالب آن را از [[ابن عباس]] [[روایت]] کرده است، ولی چون کتاب را به کلبی نسبت داده و از آن وی معرفی کرده‌اند، معلوم می‌شود تألیف آن به دست وی انجام گرفته و چون همه یا بخش زیادی از [[روایات]] و مطالب آن را از ابن عباس نقل کرده، گفته‌اند آن را از ابن عباس روایت کرده است.
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش