اجرای دین: تفاوت میان نسخهها
←رهبری سیاسی امامان در آینه روایات
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (- {{ولایت}} <div style= +{{ولایت}} <div style=)) |
|||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
==[[رهبری سیاسی امامان]] در آینه [[روایات]]== | ==[[رهبری سیاسی امامان]] در آینه [[روایات]]== | ||
روایاتی پرشمار در متون معتبر | روایاتی پرشمار در متون معتبر روایی [[شیعه]] وجود دارند که یکی از [[شئون امام]] را [[رهبری سیاسی]] ایشان میدانند؛ بهگونهای که در صدور این [[روایات]] از [[معصوم]] تردیدی نیست. ازاینرو به [[بررسی سندی]] تکتک این [[روایات]] نیازی نیست. [[روایات]] یادشده را میتوان در دو دسته کلی به بحث گذاشت: | ||
*'''[[رهبری سیاسی امام علی]]{{ع}} در متون [[روایی]]:''' روایاتی که از [[رهبری سیاسی امام]] على{{ع}} [[سخن]] به میان میآورند، از دیرباز مورد توجه متكلمان و محققان [[شیعه]] بوده، و ایشان این [[روایات]] را جمعآوری و بررسی کردهاند. از جمله آنها [[احادیث]] [[یومالدار]]، [[منزلت]]، غدير و [[ولایت]] است. بیتردید این [[احادیث]]، به ویژه حديث پرشور [[غدیر]]، برگ زرینی در [[حیات]] پرافتخار [[شیعه]] و اميرالمؤمنین{{ع}} به شمار میآید. [[عالمان]] [[شیعی]] درباره [[حدیث غدیر]]، چه از جهت سندی<ref>گفتنی است برخی اندیشمندان اهل سنت از جاده انصاف خارج شده، حدیث غدیر را خبر واحد دانستهاند (محمد بن عمر فخر رازی، الاربعين فی اصول الدين، ج۲، ص۲۹۸؛ سیف الدین آمدی، ابکار الافکار، ج۵، ص۱۸۱؛ سعدالدین تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۷۴؛ میرسیدشریف جرجانی، شرح المواقف، ج۸، ص۳۶۱). با وجود این، توجه به نظریات دیگر اندیشمندان اهل سنت نیز دراینباره ضروری است؛ چنانکه ذهبی پس از نقل حدیث غدیر مینویسد: هذا حديث حسن عال جدا ومتنه فمتواتر (محمد بن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۸، ص۳۳۴). ابن حجر عسقلانی مینویسد: فأخرجه من حديث سبعين صحابياً أو اكثر (احمد بن علی بن حجر عسقلانی، تهذيب التهذیب، ج۷، ص۲۹۷). ابن حجر هیتمی نیز مینویسد: انه حديث صحيح لا مرية فيه. وقد اخرجه جماعة کالترمذی والنسائی واحمد وطرقه كثيرة جداً... وكثير من اسانیدها صحاح وحسان. ولا التفات لمن قدح فی صحته ولا لمن ردّه بان علياً كان باليمن لثبوت رجوعه منها وادراكه الحج مع النبی{{صل}}... (احمد بن حجر هیتمی المکی، الصواعق المحرقه، ص۴۲ و ۱۲۲). جالب آنکه فخر رازی نیز در کتاب تفسیری خود بیان میکند که روایت غدیر و تهنیت عمر به على{{ع}} را بسیاری نقل کردهاند (محمد بن عمر فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۱۲، ص۴۰۱).</ref> و چه از حیث دلالی، تلاشی سترگ، [[بلیغ]] و درخور داشتهاند که نگارنده را از تکرار آن مباحث بازمیدارد.<ref>نکتهای که در تثبیت نظریه شیعه درباره حدیث غدیر میتواند کمک شایانی کند و به حسب تتبع نگارنده کمتر مورد توجه قرار گرفته است، بازخوانی تاریخی این حدیث در عصر خلفاست. بدین بیان که امیرالمؤمنین{{ع}} و نیز اصحاب ایشان در مواضع فراوانی از این حدیث برای اثبات ولایت امیرالمؤمنین{{ع}} بهره بردهاند، که سخنان حضرت زهرا{{س}} در خطبه فدکیه یکی از آن نمونههاست. با وجود این، به لحاظ تاریخی - به حسب تتبع نگارنده – هیچیک از ایرادهای اهل سنت مبنی بر اینکه «مولی» به معنای محبوب است، از سوی خلفا یا دیگر صحابه گزارش نشده است، بلکه به نظر میرسد چنین تلاشهای نافرجامی در ادوار بعدی برای تصحیح فعل صحابه صورت گرفته است (برای نمونه، ر.ک: عبدالجبار معتزلی، تثبیت دلائل النبوة، ج۱، ص۲۱۹؛ محمد بن عمر فخر رازی، الاربعين فی اصول الدين، ج۲، ص۲۹۸؛ مسعود بن عمر تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۷۴).</ref><ref>ر. ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص۲۵۵ تا ۲۸۰.</ref> | *'''[[رهبری سیاسی امام علی]]{{ع}} در متون [[روایی]]:''' روایاتی که از [[رهبری سیاسی امام]] على{{ع}} [[سخن]] به میان میآورند، از دیرباز مورد توجه متكلمان و محققان [[شیعه]] بوده، و ایشان این [[روایات]] را جمعآوری و بررسی کردهاند. از جمله آنها [[احادیث]] [[یومالدار]]، [[منزلت]]، غدير و [[ولایت]] است. بیتردید این [[احادیث]]، به ویژه حديث پرشور [[غدیر]]، برگ زرینی در [[حیات]] پرافتخار [[شیعه]] و اميرالمؤمنین{{ع}} به شمار میآید. [[عالمان]] [[شیعی]] درباره [[حدیث غدیر]]، چه از جهت سندی<ref>گفتنی است برخی اندیشمندان اهل سنت از جاده انصاف خارج شده، حدیث غدیر را خبر واحد دانستهاند (محمد بن عمر فخر رازی، الاربعين فی اصول الدين، ج۲، ص۲۹۸؛ سیف الدین آمدی، ابکار الافکار، ج۵، ص۱۸۱؛ سعدالدین تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۷۴؛ میرسیدشریف جرجانی، شرح المواقف، ج۸، ص۳۶۱). با وجود این، توجه به نظریات دیگر اندیشمندان اهل سنت نیز دراینباره ضروری است؛ چنانکه ذهبی پس از نقل حدیث غدیر مینویسد: هذا حديث حسن عال جدا ومتنه فمتواتر (محمد بن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۸، ص۳۳۴). ابن حجر عسقلانی مینویسد: فأخرجه من حديث سبعين صحابياً أو اكثر (احمد بن علی بن حجر عسقلانی، تهذيب التهذیب، ج۷، ص۲۹۷). ابن حجر هیتمی نیز مینویسد: انه حديث صحيح لا مرية فيه. وقد اخرجه جماعة کالترمذی والنسائی واحمد وطرقه كثيرة جداً... وكثير من اسانیدها صحاح وحسان. ولا التفات لمن قدح فی صحته ولا لمن ردّه بان علياً كان باليمن لثبوت رجوعه منها وادراكه الحج مع النبی{{صل}}... (احمد بن حجر هیتمی المکی، الصواعق المحرقه، ص۴۲ و ۱۲۲). جالب آنکه فخر رازی نیز در کتاب تفسیری خود بیان میکند که روایت غدیر و تهنیت عمر به على{{ع}} را بسیاری نقل کردهاند (محمد بن عمر فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۱۲، ص۴۰۱).</ref> و چه از حیث دلالی، تلاشی سترگ، [[بلیغ]] و درخور داشتهاند که نگارنده را از تکرار آن مباحث بازمیدارد.<ref>نکتهای که در تثبیت نظریه شیعه درباره حدیث غدیر میتواند کمک شایانی کند و به حسب تتبع نگارنده کمتر مورد توجه قرار گرفته است، بازخوانی تاریخی این حدیث در عصر خلفاست. بدین بیان که امیرالمؤمنین{{ع}} و نیز اصحاب ایشان در مواضع فراوانی از این حدیث برای اثبات ولایت امیرالمؤمنین{{ع}} بهره بردهاند، که سخنان حضرت زهرا{{س}} در خطبه فدکیه یکی از آن نمونههاست. با وجود این، به لحاظ تاریخی - به حسب تتبع نگارنده – هیچیک از ایرادهای اهل سنت مبنی بر اینکه «مولی» به معنای محبوب است، از سوی خلفا یا دیگر صحابه گزارش نشده است، بلکه به نظر میرسد چنین تلاشهای نافرجامی در ادوار بعدی برای تصحیح فعل صحابه صورت گرفته است (برای نمونه، ر.ک: عبدالجبار معتزلی، تثبیت دلائل النبوة، ج۱، ص۲۱۹؛ محمد بن عمر فخر رازی، الاربعين فی اصول الدين، ج۲، ص۲۹۸؛ مسعود بن عمر تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۷۴).</ref><ref>ر. ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص۲۵۵ تا ۲۸۰.</ref> |