پرش به محتوا

اعجاز علمی قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:


==برخی نمونه‌های [[علمی]] مطرح شده در [[قرآن]]==
==برخی نمونه‌های [[علمی]] مطرح شده در [[قرآن]]==
# [[قانون]] [[جاذبه]]: [[قرآن مجید]] بیش از هزار سال قبل از [[کشف]] [[قانون]] [[جاذبه]] توسط نیوتون، این واقعیت را بیان کرده بود: {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا}}<ref>خدا آن کس است که آسمآنها (کرات آسمانی) را با ستون‌های نامرئی برافراشت؛ سوره رعد آیه۲.</ref>. در [[حدیثی]] که ذیل همین [[آیه]] از [[امام رضا|امام علی بن موسی الرضا]]{{ع}} [[نقل]] شده چنین می‌خوانیم: "آیا [[خدا]] نمی‌گوید بدون ستونی که آن را [[مشاهده]] کنید؟ [[راوی]] می‌گوید: عرض کردم، آری، فرمود: بنابراین ستونی وجود دارد اما شما آن را نمی‌بینید"<ref>{{متن حدیث| أَ لَيْسَ‏ يَقُولُ‏ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها قُلْتُ بَلَى فَقَالَ فَثَمَّ عَمَدٌ وَ لَكِنْ لَا تَرَوْنَهَا‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۳۲۸.</ref>. آیا تعبیری روشن‌تر و ساده‌تر در افق [[ادبیات]] [[عربی]] برای بیان نیروی [[جاذبه]] در سطح توده [[مردم]] از "ستون نامرئی" پیدا می‌شود؟.
# '''[[قانون]] جاذبه:''' [[قرآن مجید]] بیش از هزار سال قبل از [[کشف]] [[قانون]] [[جاذبه]] توسط نیوتون، این واقعیت را بیان کرده بود: {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا}}<ref>خدا آن کس است که آسمآنها (کرات آسمانی) را با ستون‌های نامرئی برافراشت؛ سوره رعد آیه۲.</ref>. در [[حدیثی]] که ذیل همین [[آیه]] از [[امام رضا|امام علی بن موسی الرضا]]{{ع}} [[نقل]] شده چنین می‌خوانیم: "آیا [[خدا]] نمی‌گوید بدون ستونی که آن را [[مشاهده]] کنید؟ [[راوی]] می‌گوید: عرض کردم، آری، فرمود: بنابراین ستونی وجود دارد اما شما آن را نمی‌بینید"<ref>{{متن حدیث| أَ لَيْسَ‏ يَقُولُ‏ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها قُلْتُ بَلَى فَقَالَ فَثَمَّ عَمَدٌ وَ لَكِنْ لَا تَرَوْنَهَا‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۳۲۸.</ref>. آیا تعبیری روشن‌تر و ساده‌تر در افق [[ادبیات]] [[عربی]] برای بیان نیروی [[جاذبه]] در سطح توده [[مردم]] از "ستون نامرئی" پیدا می‌شود؟.
# [[کشف]] حرکت [[زمین]] به دور خود و [[خورشید]]: معروف است اولین کسی که حرکت [[زمین]] را به دور خود [[کشف]] کرد، گالیله ایتالیایی بود که تقریباً چهار قرن قبل می‌زیست و تا پیش از آن [[دانشمندان]] [[جهان]] نسبت به هیئت بطلمیوس و فرضیه آن [[وفادار]] بودند که می‌گفت: [[زمین]] مرکز [[جهان]] است و تمام کرات دیگر به دور آن می‌چرخند. ولی هنگامی‌که به [[آیات قرآن]] مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم در [[قرآن]]، حرکت [[زمین]] به‌روشنی آمده است: {{متن قرآن|وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ}}<ref> کوه‌ها را می‌بینی و چنین می‌پنداری که آنها ساکن و جآمدند در حالی که همچون ابر در حرکت می‌باشند، این آفرینش خداوندی است که هر چیزی را از روی اسلوب صحیح ساخته، او به اعمالی که شما انجام می‌دهید آگاه است؛ سوره نمل آیه۸۸.</ref>. [[آیه]] فوق با صراحت از حرکت کوه‌ها سخن می‌گوید در حالی که ما همه آنها را ساکن می‌پنداریم و [[تشبیه]] حرکت آن به حرت ابرها، هم اشاره به سرعت است و هم [[نرمش]] و [[آرامش]] و بی سروصدا بودن و اگر می‌بینیم به جای حرکت [[زمین]] تعبیر به حرکت کوه‌ها می‌کند برای این است که [[عظمت]] مطلب آشکار شود؛ زیرا مسلم است کوه‌ها بدون زمین‌های اطراف خود حرکتی ندارند و حرکت آنها عین حرکت [[زمین]] است. اکنون [[فکر]] کنید در عصر و زمانی که تمام محافل [[علمی]] [[جهان]] و [[مردم]] عادی نظریه سکون [[زمین]] و حرکت [[خورشید]] و تمامی کواکب [[آسمان]] را به دور آن به رسمیت شناخته بودند، خبر دادن از حرکت [[زمین]] با این صراحت یک [[معجزه]] [[علمی]] محسوب نمی‌شود؟ آن‌هم از [[ناحیه]] کسی که مطلقاً درسی نخوانده، و اصولاً از محیطی برخاسته که در آنجا [[نظام]] [[آموزشی]] وجود نداشته و از نظر [[علم]] و [[فرهنگ]] از عقب افتاده‌ترین محیط‌ها محسوب می‌شده است. شایان توجه است که [[تطبیق]] برخی [[آیات قرآن کریم]] با پاره‌ای از دستاوردهای [[علوم]] بشری به معنای [[تأیید]] همه نظریه‌های [[علمی]] نیست؛ زیرا این نظریه‌ها ممکن است در فرآیند [[رشد]] [[علمی]] دستخوش [[تغییر]] یا [[تکامل]] شوند. بنابراین به [[دلیل]] عدم [[کفایت]] نظریه‌های [[علوم]] بشری، نمی‌توان به تبیین [[آیات قرآن]] بر اساس این نظریه‌ها پرداخت. بایسته است [[دانشمندان]] [[مسلمان]] با [[پژوهش]] دقیق در مضامین [[قرآن کریم]]، به‌صورت مستقل در [[کشف]] دانش‌های نهفته در این [[کتاب آسمانی]] تلاش کنند<ref>[[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ج۱، ص۲۱۱ - ۲۲۰.</ref>.
# '''[[کشف]] حرکت [[زمین]] به دور خود و [[خورشید]]:''' معروف است اولین کسی که حرکت [[زمین]] را به دور خود [[کشف]] کرد، گالیله ایتالیایی بود که تقریباً چهار قرن قبل می‌زیست و تا پیش از آن [[دانشمندان]] [[جهان]] نسبت به هیئت بطلمیوس و فرضیه آن [[وفادار]] بودند که می‌گفت: [[زمین]] مرکز [[جهان]] است و تمام کرات دیگر به دور آن می‌چرخند. ولی هنگامی‌که به [[آیات قرآن]] مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم در [[قرآن]]، حرکت [[زمین]] به‌روشنی آمده است: {{متن قرآن|وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ}}<ref> کوه‌ها را می‌بینی و چنین می‌پنداری که آنها ساکن و جآمدند در حالی که همچون ابر در حرکت می‌باشند، این آفرینش خداوندی است که هر چیزی را از روی اسلوب صحیح ساخته، او به اعمالی که شما انجام می‌دهید آگاه است؛ سوره نمل آیه۸۸.</ref>. [[آیه]] فوق با صراحت از حرکت کوه‌ها سخن می‌گوید در حالی که ما همه آنها را ساکن می‌پنداریم و [[تشبیه]] حرکت آن به حرت ابرها، هم اشاره به سرعت است و هم [[نرمش]] و [[آرامش]] و بی سروصدا بودن و اگر می‌بینیم به جای حرکت [[زمین]] تعبیر به حرکت کوه‌ها می‌کند برای این است که [[عظمت]] مطلب آشکار شود؛ زیرا مسلم است کوه‌ها بدون زمین‌های اطراف خود حرکتی ندارند و حرکت آنها عین حرکت [[زمین]] است. اکنون [[فکر]] کنید در عصر و زمانی که تمام محافل [[علمی]] [[جهان]] و [[مردم]] عادی نظریه سکون [[زمین]] و حرکت [[خورشید]] و تمامی کواکب [[آسمان]] را به دور آن به رسمیت شناخته بودند، خبر دادن از حرکت [[زمین]] با این صراحت یک [[معجزه]] [[علمی]] محسوب نمی‌شود؟ آن‌هم از [[ناحیه]] کسی که مطلقاً درسی نخوانده، و اصولاً از محیطی برخاسته که در آنجا [[نظام]] [[آموزشی]] وجود نداشته و از نظر [[علم]] و [[فرهنگ]] از عقب افتاده‌ترین محیط‌ها محسوب می‌شده است. شایان توجه است که [[تطبیق]] برخی [[آیات قرآن کریم]] با پاره‌ای از دستاوردهای [[علوم]] بشری به معنای [[تأیید]] همه نظریه‌های [[علمی]] نیست؛ زیرا این نظریه‌ها ممکن است در فرآیند [[رشد]] [[علمی]] دستخوش [[تغییر]] یا [[تکامل]] شوند. بنابراین به [[دلیل]] عدم [[کفایت]] نظریه‌های [[علوم]] بشری، نمی‌توان به تبیین [[آیات قرآن]] بر اساس این نظریه‌ها پرداخت. بایسته است [[دانشمندان]] [[مسلمان]] با [[پژوهش]] دقیق در مضامین [[قرآن کریم]]، به‌صورت مستقل در [[کشف]] دانش‌های نهفته در این [[کتاب آسمانی]] تلاش کنند<ref>[[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ج۱، ص۲۱۱ - ۲۲۰.</ref>.
#کروی بودن [[زمین]]: {{متن قرآن|وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كَانُواْ يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُواْ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُواْ يَعْرِشُونَ}}<ref> و قومی را که (از سوی فرعونیان) ناتوان شمرده می‌شدند وارث شرق و غرب آن سرزمین کردیم که در آن برکت نهاده بودیم و سخن نیکوی پروردگارت درباره بنی اسرائیل به خاطر شکیبی که ورزیدند راست آمد و آنچه را فرعون و قومش می‌ساختند و آنچه را بر می‌افراختند زیر و زبر کردیم؛ سوره اعراف، آیه۱۳۷.</ref> اگر [[زمین]] مسطح باشد، تنها یک [[مشرق]] و یک [[مغرب]] خواهد داشت و تنها در صورت کروی بودن، هر نقطه از [[زمین]]، نسبت به نقاط غربی، [[مشرق]] است و نسبت به مناطق شرقی آن، [[مغرب]] خواهد بود.
#'''کروی بودن [[زمین]]:''' {{متن قرآن|وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كَانُواْ يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُواْ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُواْ يَعْرِشُونَ}}<ref> و قومی را که (از سوی فرعونیان) ناتوان شمرده می‌شدند وارث شرق و غرب آن سرزمین کردیم که در آن برکت نهاده بودیم و سخن نیکوی پروردگارت درباره بنی اسرائیل به خاطر شکیبی که ورزیدند راست آمد و آنچه را فرعون و قومش می‌ساختند و آنچه را بر می‌افراختند زیر و زبر کردیم؛ سوره اعراف، آیه۱۳۷.</ref> اگر [[زمین]] مسطح باشد، تنها یک [[مشرق]] و یک [[مغرب]] خواهد داشت و تنها در صورت کروی بودن، هر نقطه از [[زمین]]، نسبت به نقاط غربی، [[مشرق]] است و نسبت به مناطق شرقی آن، [[مغرب]] خواهد بود.
#حرکت [[ستارگان]] و سیارگان در مدارهای خود{{متن قرآن|لا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ}}<ref> نه در خور خورشید است که به ماه رسد و نه شب بر روز پیشی می‌گیرد و هر یک در سپهری شناورند؛ سوره یس، آیه:۴۰.</ref>. همچنین [[قرآن]]، اشاراتی به متحرک بودن [[زمین]] دارد. از جمله در [[سوره]] {{متن قرآن|الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ مَهْدًا وَسَلَكَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلا وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَخْرَجْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّن نَّبَاتٍ شَتَّى}}<ref> همان که زمین را برای شما گاهواره‌ای گردانید و در آن برایتان راه‌هایی گشود و از آسمان آبی فرو فرستاد که با آن از گیاهان رنگ‌رنگ گونه‌ها برآوردیم؛ سوره طه، آیه۵۳.</ref>، [[زمین]] به گهواره [[تشبیه]] شده است<ref>ر.ک: [[محمد سعیدی مهر|سعیدی مهر، محمد]]، [[آموزش کلام اسلامی (کتاب)|آموزش کلام اسلامی]]، ج۲، ص ۱۰۸-۱۰۹.</ref>.
#'''حرکت [[ستارگان]] و سیارگان در مدارهای خود:''' {{متن قرآن|لا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ}}<ref> نه در خور خورشید است که به ماه رسد و نه شب بر روز پیشی می‌گیرد و هر یک در سپهری شناورند؛ سوره یس، آیه:۴۰.</ref>. همچنین [[قرآن]]، اشاراتی به متحرک بودن [[زمین]] دارد. از جمله در [[سوره]] {{متن قرآن|الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ مَهْدًا وَسَلَكَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلا وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَخْرَجْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّن نَّبَاتٍ شَتَّى}}<ref> همان که زمین را برای شما گاهواره‌ای گردانید و در آن برایتان راه‌هایی گشود و از آسمان آبی فرو فرستاد که با آن از گیاهان رنگ‌رنگ گونه‌ها برآوردیم؛ سوره طه، آیه۵۳.</ref>، [[زمین]] به گهواره [[تشبیه]] شده است<ref>ر.ک: [[محمد سعیدی مهر|سعیدی مهر، محمد]]، [[آموزش کلام اسلامی (کتاب)|آموزش کلام اسلامی]]، ج۲، ص ۱۰۸-۱۰۹.</ref>.
#تأثیر بادها و لقاح گیاهان{{متن قرآن|وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَسْقَيْنَاكُمُوهُ وَمَا أَنتُمْ لَهُ بِخَازِنِينَ}}<ref> و بادها را بارورکننده فرستادیم آنگاه از آسمان آبی فرو فشاندیم و شما را از آن سیراب کردیم و شما گنجور آن نیستید؛ سوره حجر، آیه۲۲.</ref>
#'''تأثیر بادها و لقاح گیاهان:''' {{متن قرآن|وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَسْقَيْنَاكُمُوهُ وَمَا أَنتُمْ لَهُ بِخَازِنِينَ}}<ref> و بادها را بارورکننده فرستادیم آنگاه از آسمان آبی فرو فشاندیم و شما را از آن سیراب کردیم و شما گنجور آن نیستید؛ سوره حجر، آیه۲۲.</ref>
#زوجیت نباتات و دیگر موجودات{{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارًا وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref>و اوست که زمین را گسترد و در آن کوه‌ها و رودهایی نهاد و از هر میوه در آن جفتی دوگانه برآورد؛ شب را با روز فرا می‌پوشد، بی‌گمان در آن (کار) نشانه‌هایی برای گروهی است که می‌اندیشند؛ سوره رعد، آیه۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ص ۱۹۲.</ref>
#'''زوجیت نباتات و دیگر موجودات:''' {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارًا وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref>و اوست که زمین را گسترد و در آن کوه‌ها و رودهایی نهاد و از هر میوه در آن جفتی دوگانه برآورد؛ شب را با روز فرا می‌پوشد، بی‌گمان در آن (کار) نشانه‌هایی برای گروهی است که می‌اندیشند؛ سوره رعد، آیه۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ص ۱۹۲.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۰۹٬۹۰۳

ویرایش