علم لدنی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←اکتسابی یا موهبتی بودن
برچسب: برگردانده‌شده |
برچسب: برگردانده‌شده |
||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
این [[وابستگی]] [[علمی]]، تنها [[نشانه]] [[توحید افعالی]] نیست؛ از حیث توحید افعالی، [[علوم]] همه [[انسان‌ها]] وابسته به [[خداوند]] است و او [[معلم]] کل است؛ بلکه افزون بر آن، بیانگر آن است که [[علم پیامبران]] موهبتی است، نه اکتسابی. آنان در [[نزول وحی]] دخالتی ندارند. در [[اختیار]] [[پیامبر]] نیست که چه زمانی بر او [[وحی]] شود و چه [[زمان]] نشود؛ بلکه [[دریافت وحی]]، موهبتی خاص است که خداوند برخی [[بندگان]] [[برگزیده]] خود را به آن ممتاز ساخته است. [[شعار]] [[پیامبران]] را می‌توان در این جمله [[قرآن]] خلاصه کرد: {{متن قرآن|إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ}}<ref>«جز از آنچه به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم» سوره انعام، آیه ۵۰.</ref>. | این [[وابستگی]] [[علمی]]، تنها [[نشانه]] [[توحید افعالی]] نیست؛ از حیث توحید افعالی، [[علوم]] همه [[انسان‌ها]] وابسته به [[خداوند]] است و او [[معلم]] کل است؛ بلکه افزون بر آن، بیانگر آن است که [[علم پیامبران]] موهبتی است، نه اکتسابی. آنان در [[نزول وحی]] دخالتی ندارند. در [[اختیار]] [[پیامبر]] نیست که چه زمانی بر او [[وحی]] شود و چه [[زمان]] نشود؛ بلکه [[دریافت وحی]]، موهبتی خاص است که خداوند برخی [[بندگان]] [[برگزیده]] خود را به آن ممتاز ساخته است. [[شعار]] [[پیامبران]] را می‌توان در این جمله [[قرآن]] خلاصه کرد: {{متن قرآن|إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ}}<ref>«جز از آنچه به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم» سوره انعام، آیه ۵۰.</ref>. | ||
[[الهام]]، بر خلاف [[وحی نبوی]]، شیوه‌ای است که اختصاص به [[برگزیدگان خداوند]] ندارد و حتی افراد عادی نیز از برخی مراتب آن بهره مندند؛ اما مراتبی از آن یا برخی از علوم الهامی، ویژه برگزیدگان خداوند است. [[شهود]] نیز همانند الهام، اگرچه شیوه‌ای عام است و افراد دیگر نیز می‌توانند با [[تهذیب نفس]] به شهودهایی دست یابند، اما به نظر می‌رسد که برخی مراتب آن، مانند [[مشاهده]] [[اعمال]] [[مردم]] - چنان که در فصل قبل یاد شد - ویژه برگزیدگان خداوند است. بهره‌مندی از [[رؤیاهای صادقه]] و نیروی [[تعقل]] نیز همین گونه است، که به رغم عمومی بودن اصل شیوه، بهره‌مندی از برخی علوم از طریق این شیوه‌ها، به عنایت‌های ویژه [[الهی]] نیازمند است<ref>به پیوست این فصل مراجعه شود. در پیوست، نمونه‌هایی از علوم موهبتی برگزیدگان خداوند که در قرآن آمده، بررسی شده است.</ref> | [[الهام]]، بر خلاف [[وحی نبوی]]، شیوه‌ای است که اختصاص به [[برگزیدگان خداوند]] ندارد و حتی افراد عادی نیز از برخی مراتب آن بهره مندند؛ اما مراتبی از آن یا برخی از علوم الهامی، ویژه برگزیدگان خداوند است. [[شهود]] نیز همانند الهام، اگرچه شیوه‌ای عام است و افراد دیگر نیز می‌توانند با [[تهذیب نفس]] به شهودهایی دست یابند، اما به نظر می‌رسد که برخی مراتب آن، مانند [[مشاهده]] [[اعمال]] [[مردم]] - چنان که در فصل قبل یاد شد - ویژه برگزیدگان خداوند است. بهره‌مندی از [[رؤیاهای صادقه]] و نیروی [[تعقل]] نیز همین گونه است، که به رغم عمومی بودن اصل شیوه، بهره‌مندی از برخی علوم از طریق این شیوه‌ها، به عنایت‌های ویژه [[الهی]] نیازمند است<ref>به پیوست این فصل مراجعه شود. در پیوست، نمونه‌هایی از علوم موهبتی برگزیدگان خداوند که در قرآن آمده، بررسی شده است.</ref>.<ref>[[سید علی هاشمی (زاده ۱۳۵۲)|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]].</ref> | ||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||