الهام در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[الهام در قرآن]] - [[الهام در علوم قرآنی]] - [[الهام در حدیث]] - [[الهام در کلام اسلامی]] - [[الهام در اخلاق اسلامی]] - [[الهام در معارف دعا و زیارات]] - [[الهام در معارف و سیره سجادی]] - [[الهام در معارف و سیره رضوی]]</div>

اصطلاحی [[کلامی]] و [[عرفانی]]، به معنای القای معنا، [[معرفت]] یا انجام دادن فعلی در [[درون انسان]] از جانب [[خداوند]] یا [[فرشته]]. [[الهام]] از ماده «ل‌ه‌م» است که در شکل ثلاثی مجرد آن به معنای بلعیدن است<ref>جمهرة اللغة، ج۲، ص۹۸۷؛ صحاح اللغة، ج۵، ص۲۰۳۶؛ لسان العرب، ج۱۲، ص۵۵۴.</ref>. به نظر می‌رسد که این واژه ابتدا به بلعیدن و فرو بردن [[غذا]] و [[امور مادی]] اختصاص داشته و به مرور [[زمان]] توسعه معنایی یافته و القای امور غیر مادی در نفس را نیز شامل شده است و صورت ثلاثی مزید آن در باب [[افعال]] به القای امور غیر مادی در نفس اختصاص یافته است. از این‌روست که بیشتر اهل لغت «الهام» را القای در نفس دانسته‌اند<ref>صحاح اللغة، ج۵، ص۲۰۳۷؛ مجمع البحرین، ج۶، ص۱۷۱؛ معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۲۱۷.</ref>. هر چند در اصل معنای لغوی «الهام»، سنخ [[القا]] (ربّانی، مَلَکی یا [[شیطانی]] بودن)، مشخص نشده است، با این همه برخی از اهل لغت معتقدند تنها القایی را می‌توان «الهام» دانست که از جانب [[خدا]] و [[فرشتگان]] باشد<ref>تاج العروس، ج۱۷، ص۶۷۰؛ المفردات، ص۷۴۸.</ref>. البته این مطلب با توجه به کاربرد [[قرآنی]] این کلمه<ref>{{متن قرآن|فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا}} «پس به او نافرمانی و پرهیزگاری را الهام کرد» سوره شمس، آیه ۸.</ref> بیان شده است. برخی برای تفکیک القای شیطانی از القای ربانی - ملکی از تعبیر «[[وسوسه]]» و «[[وسواس]]» استفاده کرده‌اند و از به کار بردن تعبیر «الهام» برای این سنخ القائات [[امتناع]] ورزیده‌اند<ref>شرح التعرف لمذهب التصوف، ج۴، ص۱۷۷۵؛ تفسیر القرآن الکریم، ملاصدرا، ج۵، ص۲۲۹ - ۲۳۰.</ref>. این تفکیک، خاص معنای اصطلاحی است و مطرح کردن آن در حوزه لغت، خلط معنای لغوی و اصطلاحی است. الهام با [[وحی]] از حیث لغوی و اصطلاحی [[ارتباط]] معنایی دارد. این منظور [[معتقد]] است الهام، نوعی وحی است که خاص [[بندگان]] خداوند است و ایشان را از افعال [[ناپسند]] دور می‌دارد و به [[کارهای نیک]] برمی‌انگیز‌اند<ref>لسان العرب، ج۱۲، ص۵۵۵.</ref>. با مقایسه معنای لغوی [[الهام]] و [[وحی]] در می‌یابیم که الهام اخص از وحی است؛ زیرا الهام به معنای القای در نفس است و وحی به معنی مطلق [[القا]]<ref>لسان العرب، ج۱۵، ص۳۷۹.</ref>. البته معنای اصطلاحی این دو واژه با هم شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند.