آب در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'داود' به 'داوود'
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع ==') |
جز (جایگزینی متن - 'داود' به 'داوود') |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
مسأله دیگری که در [[احکام فقهی]] آبها مطرح است، مسأله آب حمام است. در این مسأله دو حدیث از [[امام رضا]]{{ع}} نقل شده است. حدیث اول را [[عوالی]] اللئالی از امام رضا{{ع}} نقل کرده است که فرمود: {{متن حدیث|مَاءُ الْحَمَّامِ لَا يَنْخَبِثُ}}<ref>عوالی اللئالی، ج۳، ص۱۲.</ref>. حدیث دیگر از [[فقه]] [[الرضا]]{{ع}} منسوب به آن [[حضرت]] نقل شده است: {{متن حدیث|مَاءُ الْحَمَّامِ سَبِيلُهُ سَبِيلُ الْمَاءِ الْجَارِي إِذَا كَانَتْ لَهُ مَادَّةٌ}}<ref>بحار الأنوار، ج۲۳، ص۷۵.</ref>؛ “آب حمام اگر منبعی دارد در [[حکم]] آب روان است”. اگرچه فتوای مشهور [[فقیهان]] مطابق با دو حدیث فوق است<ref>شرائع الإسلام، ج۱، ص۸.</ref>، لکن هیچ کدام از فقیهان به [[صراحت]] به حدیث اول استناد نکردهاند، اما برخی از فقیهان به حدیث فقه الرضا{{ع}} به عنوان مؤید توجه کردهاند<ref>مستند الشیعة، ج۱، ص۳۲؛ مصباح الفقیه، ج۱، ص۶۱.</ref>. | مسأله دیگری که در [[احکام فقهی]] آبها مطرح است، مسأله آب حمام است. در این مسأله دو حدیث از [[امام رضا]]{{ع}} نقل شده است. حدیث اول را [[عوالی]] اللئالی از امام رضا{{ع}} نقل کرده است که فرمود: {{متن حدیث|مَاءُ الْحَمَّامِ لَا يَنْخَبِثُ}}<ref>عوالی اللئالی، ج۳، ص۱۲.</ref>. حدیث دیگر از [[فقه]] [[الرضا]]{{ع}} منسوب به آن [[حضرت]] نقل شده است: {{متن حدیث|مَاءُ الْحَمَّامِ سَبِيلُهُ سَبِيلُ الْمَاءِ الْجَارِي إِذَا كَانَتْ لَهُ مَادَّةٌ}}<ref>بحار الأنوار، ج۲۳، ص۷۵.</ref>؛ “آب حمام اگر منبعی دارد در [[حکم]] آب روان است”. اگرچه فتوای مشهور [[فقیهان]] مطابق با دو حدیث فوق است<ref>شرائع الإسلام، ج۱، ص۸.</ref>، لکن هیچ کدام از فقیهان به [[صراحت]] به حدیث اول استناد نکردهاند، اما برخی از فقیهان به حدیث فقه الرضا{{ع}} به عنوان مؤید توجه کردهاند<ref>مستند الشیعة، ج۱، ص۳۲؛ مصباح الفقیه، ج۱، ص۶۱.</ref>. | ||
در فقه الرضا{{ع}} چند [[حکم فقهی]] دیگر در مورد آبها ذکر شده است. از جمله آنکه آب جاری با تماس با نجس، متنجس نمیشود، آب [[باران]] و آب راکد در صورتی که به مقدار کر باشند، پاک و پاک کننده هستند و با تماس با نجس، متنجس نمیشوند، مگر آنکه او صاف سهگانه آنها تغییر پیدا کند و آب قلیل با تماس با نجس متنجس میشود<ref>فقه الرضا{{ع}}، ص۹۵.</ref>. فتوای مشهور میان فقیهان درباره آب جاری و آب راکد کر و کمتر از کر، مطابق با احکامی است که در فقه الرضا{{ع}} آمده است<ref>مختلف الشیعة، ج۱، ص۲۱؛ العروة الوثقی، ج۱، ص۳۴.</ref>.<ref>منابع: قرآن کریم؛الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۳۹۰ق؛ إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، محمد بن حسن حلی معروف به فخرالمحققین (۷۷۱ق)، تحقیق: سید حسین موسوی کرمانی - علی پناه اشتهاردی - عبدالرحیم بروجردی، قم، اسماعیلیان، اول، ۱۳۸۷ق؛ بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علی، محمدباقر بن محمدتقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق؛ التحریر والتنویر، محمد طاهر بن محمد معروف به ابن عاشور، تونس، الدار التونسیة، ۱۳۶۳ق؛ تذکرة الفقهاء، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علب لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۴ق، التمهید فی علوم القرآن، محمدهادی بن علی معرفت (۱۴۲۷ق)، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۱ق، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، سیدابوالقاسم بن علی اکبر موسوی خویی (۱۴۱۳ق)، تقریر: علی غروی تبریزی، قم، مؤسسة احیاء آثار امام خویی، ۱۴۳۰ق، التوحید، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سیدهاشم حسینی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، اول، ۱۳۹۸ق؛ تهذیب الأحکام، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق، جامع الأسرار، محمدتقی بن محمدباقر معروف به آقانجفی اصفهانی (۱۳۳۲ق)، چاپ سنگی؛ جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محمدحسن بن باقر نجفی معروف به صاحب جواهر (۱۲۶۶ق)، تحقیق: جمعی از محققان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، هفتم، ۱۴۰۴ق؛ ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، محمد بن جمال الدین عاملی معروف به شهید اول (۷۸۶ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت قال لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۹ق؛ الرسائل التسع، جعفر بن حسن معروف به محقق حلی (۶۷۶ق)، تحقیق: رضا استادی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۴۱۳ق؛ رسائل الشهید الثانی، زین الدین بن علی عاملی معروف به شهید ثانی (۹۶۵ق)، تحقیق: رضا مختاری، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، اول، ۱۴۲۲ق؛ روض الجنان فی شرح إرشاد الأذهان، زین الدین بن علی عاملی معروف به شهید ثانی (۹۶۵ق)، قم، مؤسسة آل البیت علی لإحیاء التراث، بی تا، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جعفر بن حسن معروف به محقق حلی (۶۷۶ق)، تحقیق: عبدالحسین محمد علی بقال، قم، اسماعیلیان، دوم، ۱۴۰۸ق؛ شرح فصوص الحکم، | در فقه الرضا{{ع}} چند [[حکم فقهی]] دیگر در مورد آبها ذکر شده است. از جمله آنکه آب جاری با تماس با نجس، متنجس نمیشود، آب [[باران]] و آب راکد در صورتی که به مقدار کر باشند، پاک و پاک کننده هستند و با تماس با نجس، متنجس نمیشوند، مگر آنکه او صاف سهگانه آنها تغییر پیدا کند و آب قلیل با تماس با نجس متنجس میشود<ref>فقه الرضا{{ع}}، ص۹۵.</ref>. فتوای مشهور میان فقیهان درباره آب جاری و آب راکد کر و کمتر از کر، مطابق با احکامی است که در فقه الرضا{{ع}} آمده است<ref>مختلف الشیعة، ج۱، ص۲۱؛ العروة الوثقی، ج۱، ص۳۴.</ref>.<ref>منابع: قرآن کریم؛الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۳۹۰ق؛ إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، محمد بن حسن حلی معروف به فخرالمحققین (۷۷۱ق)، تحقیق: سید حسین موسوی کرمانی - علی پناه اشتهاردی - عبدالرحیم بروجردی، قم، اسماعیلیان، اول، ۱۳۸۷ق؛ بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علی، محمدباقر بن محمدتقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق؛ التحریر والتنویر، محمد طاهر بن محمد معروف به ابن عاشور، تونس، الدار التونسیة، ۱۳۶۳ق؛ تذکرة الفقهاء، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علب لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۴ق، التمهید فی علوم القرآن، محمدهادی بن علی معرفت (۱۴۲۷ق)، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۱ق، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، سیدابوالقاسم بن علی اکبر موسوی خویی (۱۴۱۳ق)، تقریر: علی غروی تبریزی، قم، مؤسسة احیاء آثار امام خویی، ۱۴۳۰ق، التوحید، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سیدهاشم حسینی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، اول، ۱۳۹۸ق؛ تهذیب الأحکام، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق، جامع الأسرار، محمدتقی بن محمدباقر معروف به آقانجفی اصفهانی (۱۳۳۲ق)، چاپ سنگی؛ جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محمدحسن بن باقر نجفی معروف به صاحب جواهر (۱۲۶۶ق)، تحقیق: جمعی از محققان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، هفتم، ۱۴۰۴ق؛ ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، محمد بن جمال الدین عاملی معروف به شهید اول (۷۸۶ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت قال لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۹ق؛ الرسائل التسع، جعفر بن حسن معروف به محقق حلی (۶۷۶ق)، تحقیق: رضا استادی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۴۱۳ق؛ رسائل الشهید الثانی، زین الدین بن علی عاملی معروف به شهید ثانی (۹۶۵ق)، تحقیق: رضا مختاری، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، اول، ۱۴۲۲ق؛ روض الجنان فی شرح إرشاد الأذهان، زین الدین بن علی عاملی معروف به شهید ثانی (۹۶۵ق)، قم، مؤسسة آل البیت علی لإحیاء التراث، بی تا، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جعفر بن حسن معروف به محقق حلی (۶۷۶ق)، تحقیق: عبدالحسین محمد علی بقال، قم، اسماعیلیان، دوم، ۱۴۰۸ق؛ شرح فصوص الحکم، داوود بن محمود قیصری (۷۵۱ق)، تهران، دار الفنون، ۱۲۶۹ق، صحیفة الإمام الرضاع، تحقیق و تصحیح: محمدمهدی نجف، مشهد، کنگره جهانی حضرت رضا علی، اول، ۱۴۰۶ق؛ طب الإمام الرضا، منسوب به امام رضا (۲۰۳ق)، تحقیق: محسن عقیل، قم، ذوی القربی، دوم، ۱۴۲۶ق، العروة الوثقی، سید محمد کاظم بن عبدالعزیز طباطبایی یزدی (۱۳۳۷ق)، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، اول، ۱۴۲۳ق؛ عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، محمد بن علی معروف به ابن ابی جمهور احسانی (۸۸۰ق)، تحقیق:آقامجتبی عراقی، قم، مؤسسة سید الشهداء، اول، ۱۴۰۴ق؛ عیون أخبار الرضا، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سید مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، اول، ۱۳۷۸ق؛ الفقه، منسوب به امام رضا (۲۰۳ق)، تحقیق: مؤسسة آل البیت علا لإحیاء التراث، مشهد، کنگره جهانی حضرت رضا، اول، ۱۴۰۶ق؛ الکافی، محمد بن یعقوب معروف به کلینی (۳۲۹ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق، کتاب الطهارة، سیدروح الله بن مصطفی مصطفوی خمینی (۱۴۰۹ق)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۹ش؛ کتاب الطهارة، مرتضی بن محمد امین معروف به شیخ انصاری (۱۲۸۱ق)، قم، کنگره بزرگداشت شیخ انصاری، اول، ۱۴۱۵ق؛ کشف الرموز فی شرح المختصر النافع، حسن بن ابی طالب یوسفی معروف به فاضل آبی (۶۹۰ق)، تحقیق: علی پناه اشتهاردی - حسین یزدی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، سوم، ۱۴۱۷ق؛ کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد، سیدعبدالمطلب بن محمد اعرج (۷۵۴ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة النشر الإسلامی، قم، اول، ۱۴۱۶ق؛ مجمع الفائدة و البرهان، احمد بن محمد معروف به مقدس اردبیلی (۹۹۳ق)، تصحیح و تعلیق: مجتبی عراقی - علی پناه اشتهاردی - حسین یزدی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۰۳ق؛ مختلف الشیعة، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة النشر الإسلامی، قم، اول، ۱۴۱۳ق؛ مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، احمد بن محمد مهدی نراقی (۱۲۴۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت له لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۷ق؛ مصباح الفقیه، رضا بن محمدهادی همدانی (۱۳۲۲ق)، قم، مؤسسة الجعفریة لإحیاء التراث، اول، ۱۴۱۶ق، المعتبر فی شرح المختصر، جعفر بن حسن معروف به محقق حلی (۶۷۶ق)، تحقیق زیر نظر: ناصر مکارم شیرازی، قم، مؤسسة سید الشهداء، اول، ۱۴۰۷ق؛ مکارم الأخلاق، حسن بن فضل طبرسی (قرن ۶ق)، قم، منشورات الرضی، چهارم، ۱۴۱۲ق؛ منابع و مسائل آب در ایران، پرویز کردوانی، تهران، دانشگاه تهران، نهم، ۱۳۸۷ش؛ مناقب آل أبی طالب، محمد بن علی مازندرانی معروف به ابن شهر آشوب (۵۸۸ق)، قم، نشر علامه، اول، ۱۳۷۹ق؛ منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق: بخش فقه مجمع پژوهشهای اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، اول، ۱۴۱۲ق؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمد حسین بن محمد طباطبایی (۱۴۰۲ق)، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، پنجم، ۱۴۱۷ق؛ نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق: سیدمهدی رجایی، قم، اسماعیلیان، دوم، ۱۴۱۰ق.</ref>.<ref>[[یعقوب علی برجی|برجی، یعقوب علی]]، [[آب - برجی (مقاله)|مقاله «آب»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]]، ج۱، ص ۴.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == |