پرش به محتوا

شأن نزول آیه ولایت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۸: خط ۱۸:
تمام [[مسلمانان]] در اینکه [[آیه]] در [[شأن]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} نازل شده [[اتفاق نظر]] دارند، مگر [[ابن تیمیه]] از علمای [[اهل سنت]] که [[معتقد]] است انتساب [[آیه]] به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، انتساب غلط و از جعلیات [[اسلام]] است. این شخص [[اعتقاد]] [[علامه حلی]] مبنی بر [[اجماع]] [[مسلمین]] نسبت به [[نزول]] [[آیه]] در [[شأن]] [[امام علی]]{{ع}} را ادعای [[کذب]] و [[دروغ]] دانسته و [[معتقد]] است [[اهل حدیث]] بر این [[نظریه]] [[اجماع]] دارند که [[آیه]] به هیچ عنوان در [[حق]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} نازل نشده و حضرت در [[نماز]] هیچ انگشتری را به [[سائل]] [[صدقه]] نداده است. آنان ([[اهل حدیث]]) [[اجماع]] دارند بر اینکه [[قصه]] [[روایت]] شده در [[شأن نزول]] [[آیه]]، یکی از دروغ‌های بافته‌ شده است<ref>{{عربی|قد أجمعوا أنّها نزلت فی علی من أعظم الدعاوی الکاذبة; بل أجمع أهل العلم بالنقل علی أنّها لم تنزل فی علی بخصوصه وأنّ علیا لم یتصدق بخاتمه فی الصلاة وأجمع أهل العلم بالحدیث علی أنّ القصة المرویة فی ذلک من الکذب الموضوع}}؛ منهاج السنه، ج۷، ص۱۲. </ref>.  
تمام [[مسلمانان]] در اینکه [[آیه]] در [[شأن]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} نازل شده [[اتفاق نظر]] دارند، مگر [[ابن تیمیه]] از علمای [[اهل سنت]] که [[معتقد]] است انتساب [[آیه]] به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، انتساب غلط و از جعلیات [[اسلام]] است. این شخص [[اعتقاد]] [[علامه حلی]] مبنی بر [[اجماع]] [[مسلمین]] نسبت به [[نزول]] [[آیه]] در [[شأن]] [[امام علی]]{{ع}} را ادعای [[کذب]] و [[دروغ]] دانسته و [[معتقد]] است [[اهل حدیث]] بر این [[نظریه]] [[اجماع]] دارند که [[آیه]] به هیچ عنوان در [[حق]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} نازل نشده و حضرت در [[نماز]] هیچ انگشتری را به [[سائل]] [[صدقه]] نداده است. آنان ([[اهل حدیث]]) [[اجماع]] دارند بر اینکه [[قصه]] [[روایت]] شده در [[شأن نزول]] [[آیه]]، یکی از دروغ‌های بافته‌ شده است<ref>{{عربی|قد أجمعوا أنّها نزلت فی علی من أعظم الدعاوی الکاذبة; بل أجمع أهل العلم بالنقل علی أنّها لم تنزل فی علی بخصوصه وأنّ علیا لم یتصدق بخاتمه فی الصلاة وأجمع أهل العلم بالحدیث علی أنّ القصة المرویة فی ذلک من الکذب الموضوع}}؛ منهاج السنه، ج۷، ص۱۲. </ref>.  


در پاسخ این [[شبهه]] گفته شده است:  این [[شأن نزول]] را [[محدّثان]] بزرگی از [[اهل سنت]] در اعصار گوناگون، مانند [[حافظ عبدالرزاق صنعانی]]، [[حافظ عبدبن حمید]]، حافظ [[رزین بن معاویه]]، [[حافظ نسائی]] "مؤلف صحیح"، [[حافظ محمد بن جریر طبری]]، [[ابن‌ ابی‌ حاتم]]، [[ابن‌ عساکر]]، [[ابوبکر بن‌ مردویه]]، [[ابوالقاسم طبرانی]]، [[خطیب بغدادی]]، [[هیثمی]]، [[ابن‌ جوزی]]، [[محبّ طبری]]، [[جلال الدین سیوطی]] و [[متّقی هندی]]، این [[روایت]] را در کتاب‌هایشان آورده‌اند<ref>آیة الولایة، ص‌۱۲؛ احقاق الحق، ج‌۲، ص‌۳۹۹ ـ ۴۰۷.</ref>. [[آلوسی]] هم گفته است: بیش‌تر اخباریان برآنند که این [[آیه]] در [[شأن]] [[امام‌ علی]]{{ع}} نازل شده<ref>روح‌المعانی، مج‌۴، ج‌۶‌، ص‌۲۴۴.</ref> و [[شهرت]] این خبر به‌ حدّی بوده که [[حسان‌ بن‌ ثابت]]، شاعر [[رسول خدا]]{{صل}} نیز این منقبت [[امام علی|علی]]{{ع}} را به‌ [[نظم]] آورده است<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۱۴۹-۱۵۱؛ [[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص۴۳۰ – ۴۳۶؛ [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت امام علی (مقاله)|امامت امام علی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۴۹.</ref>.
در پاسخ این [[شبهه]] گفته شده است:  این [[شأن نزول]] را [[محدّثان]] بزرگی از [[اهل سنت]] در اعصار گوناگون، مانند [[حافظ عبدالرزاق صنعانی]]، حافظ [[عبد بن حمید]]، حافظ [[رزین بن معاویه]]، [[حافظ نسائی]] "مؤلف صحیح"، [[حافظ محمد بن جریر طبری]]، [[ابن‌ ابی‌ حاتم]]، [[ابن‌ عساکر]]، [[ابوبکر بن‌ مردویه]]، [[ابوالقاسم طبرانی]]، [[خطیب بغدادی]]، [[هیثمی]]، [[ابن‌ جوزی]]، [[محبّ طبری]]، [[جلال الدین سیوطی]] و [[متّقی هندی]]، این [[روایت]] را در کتاب‌هایشان آورده‌اند<ref>آیة الولایة، ص‌۱۲؛ احقاق الحق، ج‌۲، ص‌۳۹۹ ـ ۴۰۷.</ref>. [[آلوسی]] هم گفته است: بیش‌تر اخباریان برآنند که این [[آیه]] در [[شأن]] [[امام‌ علی]]{{ع}} نازل شده<ref>روح‌المعانی، مج‌۴، ج‌۶‌، ص‌۲۴۴.</ref> و [[شهرت]] این خبر به‌ حدّی بوده که [[حسان‌ بن‌ ثابت]]، شاعر [[رسول خدا]]{{صل}} نیز این منقبت [[امام علی|علی]]{{ع}} را به‌ [[نظم]] آورده است<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۱۴۹-۱۵۱؛ [[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص۴۳۰ – ۴۳۶؛ [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت امام علی (مقاله)|امامت امام علی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۴۹.</ref>.


[[سیوطی]] در "الدرّ المنثور" در ذیل آیه از [[ابن‌عباس]] نقل می‌کند که [[علی]]{{ع}} در رکوع نماز بود که سائلی کمک خواست؛ آن حضرت انگشترش را به او [[صدقه]] داد. پیامبر{{صل}} از او پرسید: چه کسی این [[انگشتر]] را به تو داد؟ [[سائل]] به علی{{ع}} اشاره کرد و گفت: آن مرد که در حال رکوع است. در این هنگام، آیه {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«سرور  شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع  زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> نازل شد. همین معنا در [[کتاب]] [[اسباب‌النزول]] واحدی نقل شده است. [[جارالله زمخشری]] در کتابش می‌گوید: "این آیه درباره علی{{ع}} نازل شده است"<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص ۵۱۲.</ref>.
[[سیوطی]] در "الدرّ المنثور" در ذیل آیه از [[ابن‌عباس]] نقل می‌کند که [[علی]]{{ع}} در رکوع نماز بود که سائلی کمک خواست؛ آن حضرت انگشترش را به او [[صدقه]] داد. پیامبر{{صل}} از او پرسید: چه کسی این [[انگشتر]] را به تو داد؟ [[سائل]] به علی{{ع}} اشاره کرد و گفت: آن مرد که در حال رکوع است. در این هنگام، آیه {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«سرور  شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع  زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> نازل شد. همین معنا در [[کتاب]] [[اسباب‌النزول]] واحدی نقل شده است. [[جارالله زمخشری]] در کتابش می‌گوید: "این آیه درباره علی{{ع}} نازل شده است"<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص ۵۱۲.</ref>.
۱۱۵٬۱۸۲

ویرایش