وهابیت: تفاوت میان نسخه‌ها

وهابیت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۴۷

۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۲ مهٔ ۲۰۲۲

جز

جایگزینی متن - 'آل سعود' به 'آل‌سعود'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 #پیش از [[محمد بن عبدالوهاب]]: وهابیت به معنای [[مخالفت]] با [[عقاید]] عامۀ [[مسلمانان]] که گاه به فعالیت‌های تکفیری هم منجر می‌‌شد، در [[تاریخ اسلام]] ریشه‌ای طولانی دارد؛ چنانکه [[خوارج]] را باید اولین گروه در این دسته برشمرد که به بهانۀ [[ارتکاب گناه]] کبیره، [[اتهام کفر]] و به همین [[دلیل]] [[حکم]] [[قتل]] [[مسلمانان]] را صادر می‌‌کردند. در مرحلۀ بعد در دوران [[خلفای عباسی]] این [[تفکر]]، خود را نشان می‌‌دهد. در این دوره شخصی به نام ابومحمد بربهاری در [[قرن چهارم]] [[هجری]] [[مسلمانان]] را از [[زیارت]] [[قبور]] منع کرده بود؛ ولی عقیدۀ او از طرف خلیفۀ [[عباسی]] به شدت [[سرکوب]] گردید. همچنین [[عبدالله]] بن [[محمد]] عکبری [[حنبلی]] در همین قرن [[فتوا]] به [[حرمت]] [[سفر]] برای [[زیارت]] [[پیغمبر]]{{صل}} و [[حرمت]] درخواست [[شفاعت]] از او را صادر کرد.
 # وهابیت در دوران [[ابن تیمیه]]: در دوران معاصر و به صورت رسمی، اولین پدیدآورندۀ این اصول [[انحرافی]] در [[قرن هشتم]]، [[احمد بن عبدالحلیم]] معروف به ابن‌تیمیه است که در سال ۶۶۱ ق در [[شهر]] حران، یکی از شهرهای [[شام]] یا [[عراق]] متولد شد. او از علمای [[حنبلی]] و از مؤسسان اولیۀ این [[فرقه]] به حساب می‌‌آید که به صورت [[آشکار]] [[عقاید]] [[سلفی]] و ظاهرگرایی را مطرح نمود؛ حتی او گفته بود در ۶۰ مسئلۀ [[دینی]] برخلاف [[اجماع]] و فتوای علمای [[اسلام]] [[رأی]] داده است<ref>ر.ک. جماعة من العلماء التوفیق الربانی فی الرد علی ابن‌تیمیة الحرانی، ص۳۲.</ref>. فقهای بزرگ زمان [[ابن تیمیه]]، اقوال وی را مردود و محکوم دانستند و بسیاری از [[علمای دینی]] در [[بلاد اسلامی]] با او [[مخالفت]] کردند<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۶۳- ۳۵؛ وهابیت از دیدگاه مذاهب اهل سنت، ۵۷- ۴۳.</ref>؛ بدین روی، [[عقاید]] [[ابن تیمیه]] تا ق ۱۲ [[هجری]] رونق نیافت<ref>ر.ک. وهابیان‌، ۷۸ و ۷۹.</ref>. در نهایت، علمای [[اهل سنت]] او را [[محاکمه]] و به زندان انداختند و  به خاطر عدم ابراز [[ندامت]] از نظریاتش در [[حبس]] بود تا اینکه در سال ۷۲۸ ق در زندان درگذشت. پس از او شاگردش [[محمد بن ابابکر]] معروف به ابن‌قیم جوزی متوفای ۷۵۰ ق مسیر استادش را ادامه داد و آثار او را جمع‌آوری و منتشر کرد و خود نیز آثاری دراین‌باره نوشت<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۳۳۵.</ref>.
-# وهابیت در دوران [[محمد]] ابن [[عبد]] الوهاب: در [[قرن دوازدهم]] بود که [[محمد]] بن‌ عبدالوهاب نجدی به احیای نظریه‌های [[ابن تیمیه]] پرداخت<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۶۶.</ref>. [[محمد]] بن عبدالوهاب بن [[سلیمان]] تمیمی متولد سال ۱۱۱۵ ق و متوفای ۱۲۰۶ ق است که تا به امروز [[ناملایمات]] مختلفی را در عالم [[اسلام]] به جا گذاشته است<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۳۳۴.</ref>. عبدالوهاب در آغاز هواخواهی نیافت؛ به همین جهت، در سال ۱۱۶۰ ق. به [[شهر]] دِرعیه از شهرهای مشهور نجد رفت. [[امیر]] آن دیار، [[محمد بن مسعود]] ـ جد [[آل]] سعود ـ بود که [[عقاید]] عبدالوهاب را برای تقویت [[حکومت]] خویش مناسب دید. در آن زمان با توجه به درگیری‌های داخلی در [[عربستان]]، ابن‌سعود نسبت به [[حکومت]] مرکزی ریاض دست به [[شورش]] زد<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۳۳۶.</ref>. [[محمد بن مسعود]] با [[محمد بن عبدالوهاب]] قرار گذاشت تا نیروی [[حکومتی]] خویش را برای [[تبلیغ]] و [[ترویج]] [[مذهب]] او به کار اندازد؛ به شرط آنکه [[محمد]] بن عبدالوهاب نیز از گذر [[جایگاه]] [[دینی]] خویش، [[حکومت]] را [[تأیید]] و تقویت کند<ref>ر.ک. وهابیان‌، ۷۸ و ۷۹.</ref>. از آن پس، این دو تن به شهرهای بسیاری [[لشکر]] کشیدند و هر کس را با [[عقاید]] خویش ناسازگار یافتند، [[کافر]] خواندند و کشتند. بدین‌سان، روز به روز [[قدرت]] [[آل]] سعود روی به فزونی گذاشت و در سایۀ آن، [[آیین]] وهابی نیز گسترش یافت. چون امپراتوری [[عثمانی]] به دست کشورهای استعمارگر تجزیه شد، [[عربستان]] به [[آل]] سعود واگذار گشت؛ زیرا آنان بسیار [[قدرت]] یافته بودند و باورهایشان با اهداف استعمارگران ناسازگار نبود. از آن پس تاکنون وهابیت [[مذهب]] رسمی [[کشور]] [[عربستان]] است و [[وهابیان]] می‌کوشند تا [[مذهب]] خویش را در دیگر [[کشورهای اسلامی]] [[ترویج]] دهند<ref>ر.ک. آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، ۱۴۴.</ref>.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۶۶.</ref>
+# وهابیت در دوران [[محمد]] ابن [[عبد]] الوهاب: در [[قرن دوازدهم]] بود که [[محمد]] بن‌ عبدالوهاب نجدی به احیای نظریه‌های [[ابن تیمیه]] پرداخت<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۶۶.</ref>. [[محمد]] بن عبدالوهاب بن [[سلیمان]] تمیمی متولد سال ۱۱۱۵ ق و متوفای ۱۲۰۶ ق است که تا به امروز [[ناملایمات]] مختلفی را در عالم [[اسلام]] به جا گذاشته است<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۳۳۴.</ref>. عبدالوهاب در آغاز هواخواهی نیافت؛ به همین جهت، در سال ۱۱۶۰ ق. به [[شهر]] دِرعیه از شهرهای مشهور نجد رفت. [[امیر]] آن دیار، [[محمد بن مسعود]] ـ جد [[آل‌سعود]] ـ بود که [[عقاید]] عبدالوهاب را برای تقویت [[حکومت]] خویش مناسب دید. در آن زمان با توجه به درگیری‌های داخلی در [[عربستان]]، ابن‌سعود نسبت به [[حکومت]] مرکزی ریاض دست به [[شورش]] زد<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۳۳۶.</ref>. [[محمد بن مسعود]] با [[محمد بن عبدالوهاب]] قرار گذاشت تا نیروی [[حکومتی]] خویش را برای [[تبلیغ]] و [[ترویج]] [[مذهب]] او به کار اندازد؛ به شرط آنکه [[محمد]] بن عبدالوهاب نیز از گذر [[جایگاه]] [[دینی]] خویش، [[حکومت]] را [[تأیید]] و تقویت کند<ref>ر.ک. وهابیان‌، ۷۸ و ۷۹.</ref>. از آن پس، این دو تن به شهرهای بسیاری [[لشکر]] کشیدند و هر کس را با [[عقاید]] خویش ناسازگار یافتند، [[کافر]] خواندند و کشتند. بدین‌سان، روز به روز [[قدرت]] [[آل‌سعود]] روی به فزونی گذاشت و در سایۀ آن، [[آیین]] وهابی نیز گسترش یافت. چون امپراتوری [[عثمانی]] به دست کشورهای استعمارگر تجزیه شد، [[عربستان]] به [[آل‌سعود]] واگذار گشت؛ زیرا آنان بسیار [[قدرت]] یافته بودند و باورهایشان با اهداف استعمارگران ناسازگار نبود. از آن پس تاکنون وهابیت [[مذهب]] رسمی [[کشور]] [[عربستان]] است و [[وهابیان]] می‌کوشند تا [[مذهب]] خویش را در دیگر [[کشورهای اسلامی]] [[ترویج]] دهند<ref>ر.ک. آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، ۱۴۴.</ref>.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۶۶.</ref>
 ==برخی از آثار [[محمد ابن عبد الوهاب]]==
 *برخی از آثار مکتوب [[محمد]] بن عبدالوهاب که در راستای بیان [[عقاید]] خویش تدوین کرد، عبارتند از: التوحید که مربوط به [[عقاید]] است؛ [[کشف]] الشبهات که به [[دفاع]] از [[عقاید]] خویش در مقابل علمای [[اهل سنت]] مربوط می‌‌شود؛ مسائل الجاهلیه که به [[تطبیق]] [[عقاید]] زمان خود با [[عقاید]] [[عرب]] [[جاهلیت]] می‌‌پردازد و...<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۳۳۷.</ref>.