پرش به محتوا

بحث:شریح بن الحارث در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۶ مهٔ ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'بلاد اسلام' به 'بلاد اسلام'
(صفحه‌ای تازه حاوی «==سرزنش یکی از فرمانداران خود== در میان شارحان نهج البلاغه اختلاف اس...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'بلاد اسلام' به 'بلاد اسلام')
خط ۹: خط ۹:
'''متن نامه:''' من تو را [[شریک]] در [[امانت]] خود ([[حکومت]] و [[زمامداری]]) قرار دادم و تو را صاحب [[اسرار]] خود ساختم. من از میان [[خاندان]] و خویشاوندانم مطمئن‌تر از تو نیافتم به خاطر [[مواسات]]، [[یاری]] و اداء امانتی که در تو سراغ داشتم اما تو همین‌که دیدی [[زمان]] بر پسر عمویت سخت گرفته، و [[دشمن]] در [[نبرد]] محکم ایستاده، [[امانت]] در میان [[مردم]] [[خوار]] و بی‌مقدار شده، و این [[امت]] [[اختیار]] را از دست داده و [[حمایت]] کننده‌ای نمی‌یابد، [[عهد]] و پیمانت را نسبت به پسر عمویت دگرگون ساختی و همراه دیگران مفارقت جستی با کسانی که دست از یاریش کشیدند، هم‌صدا شدی. و با خائنان نسبت به او [[خیانت]] ورزیدی نه پسر عمت را [[یاری]] کردی و نه [[حق]] [[امانت]] را ادا نمودی. گویا تو با [[کوشش]] خود (در راه [[دین]]) [[خدا]] را در نظر نداشتی و گویا تو (در [[ایمان]]) به پروردگارت بر [[حجت]] و دلیل نبودی و گویا تو با این امت برای [[تجاوز]] و [[غصب]] دنیایشان [[حیله]] و [[نیرنگ]] به کار می‌بردی و قصد داشتی آنها را بفریبی و غنائمشان را در اختیار گیری، پس آنگاه که امکان تشدید خیانت به امت را پیدا کردی، تسریع نمودی با [[عجله]] به [[جان]] [[بیت المال]] آنها افتادی و آنچه در [[قدرت]] داشتی از اموالشان که برای [[زنان]] [[بیوه]] و ایتامشان نگهداری می‌شود ربودی! همانند گرگ گرسنه‌ای که گوسفند زخمی و استخوان شکسته‌ای را برباید! سپس آن را به سوی [[حجاز]] با سینه‌ای گشاده دلخوش حمل نمودی! بی‌آنکه در این کار [[احساس]] [[گناه]] کنی.<ref>{{متن حدیث|أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّي كُنْتُ أَشْرَكْتُكَ فِي أَمَانَتِي وَ جَعَلْتُكَ شِعَارِي وَ بِطَانَتِي وَ لَمْ يَكُنْ فِي أَهْلِي رَجُلٌ أَوْثَقَ مِنْكَ فِي نَفْسِي لِمُوَاسَاتِي وَ مُوَازَرَتِي وَ أَدَاءِ اَلْأَمَانَةِ إِلَيَّ فَلَمَّا رَأَيْتَ اَلزَّمَانَ عَلَى اِبْنِ عَمِّكَ قَدْ كَلِبَ وَ اَلْعَدُوَّ قَدْ حَرِبَ وَ أَمَانَةَ اَلنَّاسِ قَدْ خَزِيَتْ وَ هَذِهِ اَلْأُمَّةَ قَدْ فَتَكَتْ وَ شَغَرَتْ قَلَبْتَ لاِبْنِ عَمِّكَ ظَهْرَ اَلْمِجَنِّ فَفَارَقْتَهُ مَعَ اَلْمُفَارِقِينَ وَ خَذَلْتَهُ مَعَ اَلْخَاذِلِينَ وَ خُنْتَهُ مَعَ اَلْخَائِنِينَ فَلاَ اِبْنَ عَمِّكَ آسَيْتَ وَ لاَ اَلْأَمَانَةَ أَدَّيْتَ وَ كَأَنَّكَ لَمْ تَكُنِ اَللَّهَ تُرِيدُ بِجِهَادِكَ وَ كَأَنَّكَ لَمْ تَكُنْ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّكَ وَ كَأَنَّكَ إِنَّمَا كُنْتَ تَكِيدُ هَذِهِ اَلْأُمَّةَ عَنْ دُنْيَاهُمْ وَ تَنْوِي غِرَّتَهُمْ عَنْ فَيْئِهِمْ فَلَمَّا أَمْكَنَتْكَ اَلشِّدَّةُ فِي خِيَانَةِ اَلْأُمَّةِ أَسْرَعْتَ اَلْكَرَّةَ وَ عَاجَلْتَ اَلْوَثْبَةَ فَاخْتَطَفْتَ مَا قَدَرْتَ عَلَيْهِ مِنْ أَمْوَالِهِمُ اَلْمَصُونَةِ لِأَرَامِلِهِمْ وَ أَيْتَامِهِمُ اِخْتِطَافَ اَلذِّئْبِ اَلْأَزَلِّ دَامِيَةَ اَلْمِعْزَى اَلْكَسِيرَةَ فَحَمَلْتَهُ إِلَى اَلْحِجَازِ رَحِيبَ اَلصَّدْرِ بِحَمْلِهِ غَيْرَ مُتَأَثِّمٍ مِنْ أَخْذِهِ}}</ref>
'''متن نامه:''' من تو را [[شریک]] در [[امانت]] خود ([[حکومت]] و [[زمامداری]]) قرار دادم و تو را صاحب [[اسرار]] خود ساختم. من از میان [[خاندان]] و خویشاوندانم مطمئن‌تر از تو نیافتم به خاطر [[مواسات]]، [[یاری]] و اداء امانتی که در تو سراغ داشتم اما تو همین‌که دیدی [[زمان]] بر پسر عمویت سخت گرفته، و [[دشمن]] در [[نبرد]] محکم ایستاده، [[امانت]] در میان [[مردم]] [[خوار]] و بی‌مقدار شده، و این [[امت]] [[اختیار]] را از دست داده و [[حمایت]] کننده‌ای نمی‌یابد، [[عهد]] و پیمانت را نسبت به پسر عمویت دگرگون ساختی و همراه دیگران مفارقت جستی با کسانی که دست از یاریش کشیدند، هم‌صدا شدی. و با خائنان نسبت به او [[خیانت]] ورزیدی نه پسر عمت را [[یاری]] کردی و نه [[حق]] [[امانت]] را ادا نمودی. گویا تو با [[کوشش]] خود (در راه [[دین]]) [[خدا]] را در نظر نداشتی و گویا تو (در [[ایمان]]) به پروردگارت بر [[حجت]] و دلیل نبودی و گویا تو با این امت برای [[تجاوز]] و [[غصب]] دنیایشان [[حیله]] و [[نیرنگ]] به کار می‌بردی و قصد داشتی آنها را بفریبی و غنائمشان را در اختیار گیری، پس آنگاه که امکان تشدید خیانت به امت را پیدا کردی، تسریع نمودی با [[عجله]] به [[جان]] [[بیت المال]] آنها افتادی و آنچه در [[قدرت]] داشتی از اموالشان که برای [[زنان]] [[بیوه]] و ایتامشان نگهداری می‌شود ربودی! همانند گرگ گرسنه‌ای که گوسفند زخمی و استخوان شکسته‌ای را برباید! سپس آن را به سوی [[حجاز]] با سینه‌ای گشاده دلخوش حمل نمودی! بی‌آنکه در این کار [[احساس]] [[گناه]] کنی.<ref>{{متن حدیث|أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّي كُنْتُ أَشْرَكْتُكَ فِي أَمَانَتِي وَ جَعَلْتُكَ شِعَارِي وَ بِطَانَتِي وَ لَمْ يَكُنْ فِي أَهْلِي رَجُلٌ أَوْثَقَ مِنْكَ فِي نَفْسِي لِمُوَاسَاتِي وَ مُوَازَرَتِي وَ أَدَاءِ اَلْأَمَانَةِ إِلَيَّ فَلَمَّا رَأَيْتَ اَلزَّمَانَ عَلَى اِبْنِ عَمِّكَ قَدْ كَلِبَ وَ اَلْعَدُوَّ قَدْ حَرِبَ وَ أَمَانَةَ اَلنَّاسِ قَدْ خَزِيَتْ وَ هَذِهِ اَلْأُمَّةَ قَدْ فَتَكَتْ وَ شَغَرَتْ قَلَبْتَ لاِبْنِ عَمِّكَ ظَهْرَ اَلْمِجَنِّ فَفَارَقْتَهُ مَعَ اَلْمُفَارِقِينَ وَ خَذَلْتَهُ مَعَ اَلْخَاذِلِينَ وَ خُنْتَهُ مَعَ اَلْخَائِنِينَ فَلاَ اِبْنَ عَمِّكَ آسَيْتَ وَ لاَ اَلْأَمَانَةَ أَدَّيْتَ وَ كَأَنَّكَ لَمْ تَكُنِ اَللَّهَ تُرِيدُ بِجِهَادِكَ وَ كَأَنَّكَ لَمْ تَكُنْ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّكَ وَ كَأَنَّكَ إِنَّمَا كُنْتَ تَكِيدُ هَذِهِ اَلْأُمَّةَ عَنْ دُنْيَاهُمْ وَ تَنْوِي غِرَّتَهُمْ عَنْ فَيْئِهِمْ فَلَمَّا أَمْكَنَتْكَ اَلشِّدَّةُ فِي خِيَانَةِ اَلْأُمَّةِ أَسْرَعْتَ اَلْكَرَّةَ وَ عَاجَلْتَ اَلْوَثْبَةَ فَاخْتَطَفْتَ مَا قَدَرْتَ عَلَيْهِ مِنْ أَمْوَالِهِمُ اَلْمَصُونَةِ لِأَرَامِلِهِمْ وَ أَيْتَامِهِمُ اِخْتِطَافَ اَلذِّئْبِ اَلْأَزَلِّ دَامِيَةَ اَلْمِعْزَى اَلْكَسِيرَةَ فَحَمَلْتَهُ إِلَى اَلْحِجَازِ رَحِيبَ اَلصَّدْرِ بِحَمْلِهِ غَيْرَ مُتَأَثِّمٍ مِنْ أَخْذِهِ}}</ref>


دشمنت بی‌پدر باد! گویا [[میراث]] [[پدر]] و مادرت را به سرعت به [[خانه]] خود حمل می‌‌کردی سبحان [[الله]]! آیا به [[معاد]] [[ایمان]] نداری؟ از بررسی دقیق حساب در [[روز قیامت]] نمی‌ترسی؟ ای کسی که در پیش ما از [[خردمندان]] به شمار می‌آمدی! چگونه خوردنی و [[آشامیدنی]] را در دهان فرومی بری در حالی‌که میدانی [[حرام]] می‌خوری و حرام می‌آشامی؟ چگونه با [[اموال]] [[ایتام]] و [[مساکین]] و [[مؤمنان]] و [[مجاهدان]] [[راه خدا]]، [[کنیز]] می‌خری و [[زنان]] را به همسری می‌گیری؟ (در حالی که میدانی) این اموال را [[خداوند]] به آنان اختصاص داده و به وسیله آن مجاهدین بلاد [[اسلام]] را نگهداری و [[حفظ]] می‌نماید! از [[خدا]] بترس و اموال اینها را به خودشان برگردان که اگر این کار نکنی و خداوند به من امکان دهد وظیفه‌ام را در برابر خدا درباره تو انجام خواهم داد و با این شمشیرم که هیچ کسی را با آن نزدم مگر اینکه داخل [[دوزخ]] شد بر تو خواهم زد.
دشمنت بی‌پدر باد! گویا [[میراث]] [[پدر]] و مادرت را به سرعت به [[خانه]] خود حمل می‌‌کردی سبحان [[الله]]! آیا به [[معاد]] [[ایمان]] نداری؟ از بررسی دقیق حساب در [[روز قیامت]] نمی‌ترسی؟ ای کسی که در پیش ما از [[خردمندان]] به شمار می‌آمدی! چگونه خوردنی و [[آشامیدنی]] را در دهان فرومی بری در حالی‌که میدانی [[حرام]] می‌خوری و حرام می‌آشامی؟ چگونه با [[اموال]] [[ایتام]] و [[مساکین]] و [[مؤمنان]] و [[مجاهدان]] [[راه خدا]]، [[کنیز]] می‌خری و [[زنان]] را به همسری می‌گیری؟ (در حالی که میدانی) این اموال را [[خداوند]] به آنان اختصاص داده و به وسیله آن مجاهدین [[بلاد اسلام]] را نگهداری و [[حفظ]] می‌نماید! از [[خدا]] بترس و اموال اینها را به خودشان برگردان که اگر این کار نکنی و خداوند به من امکان دهد وظیفه‌ام را در برابر خدا درباره تو انجام خواهم داد و با این شمشیرم که هیچ کسی را با آن نزدم مگر اینکه داخل [[دوزخ]] شد بر تو خواهم زد.


به خدا [[سوگند]] اگر [[امام حسن|حسن]] و [[حسین]] این کار را کرده بودند، هیچ [[پشتیبانی]] و هواخواهی از ناحیه من دریافت نمی‌کردند و در [[اراده]] من اثر نمی‌گذاردند، تا آنگاه که [[حق]] را از آنها بستانم و ستم‌های ناروائی را که انجام داده‌اند دور سازم به خداوندی که [[پروردگار]] جهانیان است سوگند اگر «فرضا» آنچه تو گرفته ای برای من [[حلال]] بود، خوشایندم نبود که آن را [[میراث]] برای بازماندگانم بگذارم. بنابراین دست نگهدار و [[اندیشه]] نما! [[فکر]] کن به مرحله آخر [[زندگی]] رسیده‌ای، در زیر خاک‌ها پنهان شده ای و «[[نامه]]» اعمالت به تو عرضه شده، در جائی که [[ستم‌گر]] با صدای بلند ندای [[حسرت]] سر می‌دهد و کسی که عمر خود را ضایع ساخته درخواست بازگشت می‌کند «ولی راه فرار و چاره مسدود است»<ref>{{متن حدیث|كَأَنَّكَ لاَ أَبَا لِغَيْرِكَ حَدَرْتَ عَلَى أَهْلِكَ تُرَاثَكَ مِنْ أَبِيكَ وَ أُمِّكَ فَسُبْحَانَ اَللَّهِ أَ مَا تُؤْمِنُ بِالْمَعَادِ أَ وَ مَا تَخَافُ نِقَاشَ اَلْحِسَابِ أَيُّهَا اَلْمَعْدُودُ كَانَ عِنْدَنَا مِنْ ذَوِي اَلْأَلْبَابِ كَيْفَ تُسِيغُ شَرَاباً وَ طَعَاماً وَ أَنْتَ تَعْلَمُ أَنَّكَ تَأْكُلُ حَرَاماً وَ تَشْرَبُ حَرَاماً وَ تَبْتَاعُ اَلْإِمَاءَ وَ تَنْكِحُ اَلنِّسَاءَ مِنْ مَالِ اَلْيَتَامَى وَ اَلْمَسَاكِينِ وَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْمُجَاهِدِينَ اَلَّذِينَ أَفَاءَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ هَذِهِ اَلْأَمْوَالَ وَ أَحْرَزَ بِهِمْ هَذِهِ اَلْبِلاَدَ فَاتَّقِ اَللَّهَ وَ اُرْدُدْ إِلَى هَؤُلاَءِ اَلْقَوْمِ أَمْوَالَهُمْ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ ثُمَّ أَمْكَنَنِيَ اَللَّهُ مِنْكَ لَأُعْذِرَنَّ إِلَى اَللَّهِ فِيكَ وَ لَأَضْرِبَنَّكَ بِسَيْفِيَ اَلَّذِي مَا ضَرَبْتُ بِهِ أَحَداً إِلاَّ دَخَلَ اَلنَّارَ وَ اَللَّهِ لَوْ أَنَّ اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَعَلاَ مِثْلَ اَلَّذِي فَعَلْتَ مَا كَانَتْ لَهُمَا عِنْدِي هَوَادَةٌ وَ لاَ ظَفِرَا مِنِّي بِإِرَادَةٍ حَتَّى آخُذَ اَلْحَقَّ مِنْهُمَا وَ أُزِيحَ اَلْبَاطِلَ مِنْ مَظْلَمَتِهَا وَ أُقْسِمُ بِاللَّهِ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ مَا يَسُرُّنِي أَنَّ مَا أَخَذْتُهُ مِنْ أَمْوَالِهِمْ حَلاَلٌ لِي أَتْرُكُهُ مِيرَاثاً لِمَنْ بَعْدِي فَضَحِّ رُوَيْداً فَكَأَنَّكَ قَدْ بَلَغْتَ اَلْمَدَى وَ دُفِنْتَ تَحْتَ اَلثَّرَى وَ عُرِضَتْ عَلَيْكَ أَعْمَالُكَ بِالْمَحَلِّ اَلَّذِي يُنَادِي اَلظَّالِمُ فِيهِ بِالْحَسْرَةِ وَ يَتَمَنَّى اَلْمُضَيِّعُ اَلرَّجْعَةَ وَ لاٰتَ حِينَ مَنٰاصٍ}}نهج البلاغه، نامه ۴۱.</ref>.<ref> [[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[صحابه از دیدگاه نهج البلاغه (کتاب)|صحابه از دیدگاه نهج البلاغه]]، ص۱۹۵-۱۹۹.</ref>
به خدا [[سوگند]] اگر [[امام حسن|حسن]] و [[حسین]] این کار را کرده بودند، هیچ [[پشتیبانی]] و هواخواهی از ناحیه من دریافت نمی‌کردند و در [[اراده]] من اثر نمی‌گذاردند، تا آنگاه که [[حق]] را از آنها بستانم و ستم‌های ناروائی را که انجام داده‌اند دور سازم به خداوندی که [[پروردگار]] جهانیان است سوگند اگر «فرضا» آنچه تو گرفته ای برای من [[حلال]] بود، خوشایندم نبود که آن را [[میراث]] برای بازماندگانم بگذارم. بنابراین دست نگهدار و [[اندیشه]] نما! [[فکر]] کن به مرحله آخر [[زندگی]] رسیده‌ای، در زیر خاک‌ها پنهان شده ای و «[[نامه]]» اعمالت به تو عرضه شده، در جائی که [[ستم‌گر]] با صدای بلند ندای [[حسرت]] سر می‌دهد و کسی که عمر خود را ضایع ساخته درخواست بازگشت می‌کند «ولی راه فرار و چاره مسدود است»<ref>{{متن حدیث|كَأَنَّكَ لاَ أَبَا لِغَيْرِكَ حَدَرْتَ عَلَى أَهْلِكَ تُرَاثَكَ مِنْ أَبِيكَ وَ أُمِّكَ فَسُبْحَانَ اَللَّهِ أَ مَا تُؤْمِنُ بِالْمَعَادِ أَ وَ مَا تَخَافُ نِقَاشَ اَلْحِسَابِ أَيُّهَا اَلْمَعْدُودُ كَانَ عِنْدَنَا مِنْ ذَوِي اَلْأَلْبَابِ كَيْفَ تُسِيغُ شَرَاباً وَ طَعَاماً وَ أَنْتَ تَعْلَمُ أَنَّكَ تَأْكُلُ حَرَاماً وَ تَشْرَبُ حَرَاماً وَ تَبْتَاعُ اَلْإِمَاءَ وَ تَنْكِحُ اَلنِّسَاءَ مِنْ مَالِ اَلْيَتَامَى وَ اَلْمَسَاكِينِ وَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْمُجَاهِدِينَ اَلَّذِينَ أَفَاءَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ هَذِهِ اَلْأَمْوَالَ وَ أَحْرَزَ بِهِمْ هَذِهِ اَلْبِلاَدَ فَاتَّقِ اَللَّهَ وَ اُرْدُدْ إِلَى هَؤُلاَءِ اَلْقَوْمِ أَمْوَالَهُمْ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ ثُمَّ أَمْكَنَنِيَ اَللَّهُ مِنْكَ لَأُعْذِرَنَّ إِلَى اَللَّهِ فِيكَ وَ لَأَضْرِبَنَّكَ بِسَيْفِيَ اَلَّذِي مَا ضَرَبْتُ بِهِ أَحَداً إِلاَّ دَخَلَ اَلنَّارَ وَ اَللَّهِ لَوْ أَنَّ اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَيْنَ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ فَعَلاَ مِثْلَ اَلَّذِي فَعَلْتَ مَا كَانَتْ لَهُمَا عِنْدِي هَوَادَةٌ وَ لاَ ظَفِرَا مِنِّي بِإِرَادَةٍ حَتَّى آخُذَ اَلْحَقَّ مِنْهُمَا وَ أُزِيحَ اَلْبَاطِلَ مِنْ مَظْلَمَتِهَا وَ أُقْسِمُ بِاللَّهِ رَبِّ اَلْعَالَمِينَ مَا يَسُرُّنِي أَنَّ مَا أَخَذْتُهُ مِنْ أَمْوَالِهِمْ حَلاَلٌ لِي أَتْرُكُهُ مِيرَاثاً لِمَنْ بَعْدِي فَضَحِّ رُوَيْداً فَكَأَنَّكَ قَدْ بَلَغْتَ اَلْمَدَى وَ دُفِنْتَ تَحْتَ اَلثَّرَى وَ عُرِضَتْ عَلَيْكَ أَعْمَالُكَ بِالْمَحَلِّ اَلَّذِي يُنَادِي اَلظَّالِمُ فِيهِ بِالْحَسْرَةِ وَ يَتَمَنَّى اَلْمُضَيِّعُ اَلرَّجْعَةَ وَ لاٰتَ حِينَ مَنٰاصٍ}}نهج البلاغه، نامه ۴۱.</ref>.<ref> [[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[صحابه از دیدگاه نهج البلاغه (کتاب)|صحابه از دیدگاه نهج البلاغه]]، ص۱۹۵-۱۹۹.</ref>
۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش