عزت نفس در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

==چیستی [[عزت نفس]]==

*[[عزت نفس]] که در [[علم]] روانشناسی با عنوان "[[حرمت]] خود" از آن یاد می‌‌شود به معنای بازتاب ارزیابی یا برآورد یک فرد از ارزش‌های خود است، به عبارت دیگر، [[باور]] و [[اعتقادی]] است که فرد، دربارۀ [[ارزش]] و اهمیت خود دارد. [[عزت نفس]] یکی از عوامل تعیین کنندۀ [[رفتار]] در [[انسان]] به شمار می‌رود. در [[حقیقت]] برداشت و قضاوتی که افراد از خود دارند تعیین کنندۀ چگونگی برخورد آنها با مسائل مختلف است؛ به‌گونه‌ای که یکی از ملاک‌های شخص سالم، داشتن [[عزت نفس]] و [[احترام]] به خود است و بالابودن آن می‌‌تواند از بسیاری [[ناراحتی‌ها]] و [[بیماری‌های روانی]] جلوگیری کند و فردی که [[عزت نفس]] پایین دارد و برای خود [[ارزش]] و احترامی قایل نیست ممکن است دچار [[انزوا]]، [[گوشه‌گیری]] و یا پرخاشگری و رفتارهای ضداجتماعی شود. مجموعۀ هزاران برداشت، ارزیابی و تجربه‌ای که فرد از خود دارد، باعث می‌شود نسبت به خود احساس خوشایند، ارزشمند بودن یا برعکس آن را داشته باشد که در [[انسان منتظر]] به [[دلیل]] اتصال به [[انسان کامل]] یعنی [[حضرت مهدی]] {{ع}} به کامل ترین وجه نمود پیدا می‌‌کند و این مطلب خود آثار عمیقی بر [[بهداشت روانی]] و [[سلامت جسم]] و [[رفتار اجتماعی]] [[انسان‌ها]] دارد. بنابراین، [[عزت نفس]] را می‌توان مجموعه‌ای از [[افکار]]، [[احساسات]]، [[عواطف]] و تجربه‌ها تصور کرد که در فرآیند [[زندگی اجتماعی]] شکل می‌گیرند<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳؛ [[رضا انصاری|انصاری، رضا]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]؛ [[محسن موحدی|موحدی، محسن]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.

*[[قرآن کریم]] از [[نفس]] به عنوان بزرگترین سرمایۀ [[آدمی]] یاد می‌‌کند و [[نفس]] را آنقدر ارزشمند می‌‌داند که اگر معامله ای صورت گیرد جز با [[پروردگار]] عالم این معامله نیست<ref>سوره بقره، آیه ۲۰۷.</ref>. [[رسول خدا]] {{صل}} درباره [[عزت]] و [[کرامت نفس]] می‌فرماید: «درخواست‌هایتان را همراه با حفظ [[عزت]] نفستان مطرح نمایید»<ref>{{متن حدیث|اُطْلُبُوا الْحَوَائِجَ بِعِزَّةِ الْاَنْفُسِ}}؛ نهج‌الفصاحه شماره ۳۲۵.</ref>. [[امام علی]] ‌{{ع}} نیز خطاب به فرزندش می‌فرماید: «[[نفس]] خود را از هرگونه [[پستی]] بازدار هرچند تو را به اهدافت برساند زیرا نمی‌توانی به اندازۀ آبرویی که از دست می‌دهی به دست ‌آوری برد. دیگری مباش که [[خداوند]] تو را از او آفریده است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَکْرِمْ نَفْسَکَ عَنْ کُلِّ دَنِیَّةٍ وَ إِنْ سَاقَتْکَ إِلَی الرَّغَائِبِ فَإِنَّکَ لَنْ تَعْتَاضَ بِمَا تَبْذُلُ مِنْ نَفْسِکَ عِوَضاً وَ لَا تَکُنْ عَبْدَ غَیْرِکَ وَ قَدْ جَعَلَکَ اللَّهُ حُرّاً}}؛ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ص ۳۴۴.</ref>.

*[[عزت نفس]]، یکی از پایه‌های اساسی شخصیت [[آدمی]] و باعث نیل [[انسان]] به [[افتخار]] و [[سربلندی]] است. [[عزت نفس]] مایۀ [[آزادگی]] و والایی [[همت]] است. عزت‌مندان هرگز به [[ذلت]] و [[بندگی]] دیگران تن نمی‌دهند و سرمایۀ [[شرافت]] و [[آزادگی]] خود را با هیچ قیمتی معامله نمی‌کنند. [[عزت نفس]] از طرفی برای تمام افراد یکی از بزرگ‌ترین [[فضیلت‌های اخلاقی]] است و از طرف دیگر، محرک [[آدمی]] در اجرای دیگر برنامه‌های [[اخلاقی]] تلقی می‌شود. به عبارت دیگر، [[شرافت]] [[نفس]] افزون بر آن که خود از نظر فردی صفتی نیکوست، می‌تواند ضامن اجرای دیگر [[صفات پسندیده]] در محیط [[خانواده]] و اجتماع نیز به شمار آید<ref>ر.ک: [[رضا انصاری|انصاری، رضا]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.

*[[انتظار]] عامل [[امید]] و حرکت است و هیچ [[انسانی]] از آن بی‌نیاز نیست. [[انتظارها]] و آرزوهای افراد متفاوت است؛ آرزوهای بلند، متعالی و ارزشمند، حکایت از [[کمال روح]] و [[رشد شخصیت]] [[انسان‌ها]] و بلندای [[همت]] آنها می‌‌کند. به عکس، آرزوهای [[خرد]]، حقیر و بی‌ارزش، نشان از بی‌همتی و رشد نیافتگی افراد دارد. [[آرزوها]] [[انسان]] را به حرکت وا می‌‌دارند و به طور طبیعی هر چه [[همت]] بلندتر و [[آرزو]]، ارزشمندتر باشد حرکت و تلاش نیز از [[ارزش]] بیشتری برخوردار خواهد بود و چون [[انسان منتظر]] [[برترین]] و ارزشمندترین آرزوهای ممکن را داراست، به طور طبیعی از [[بهترین]] و والاترین [[ارزش‌ها]] نیز برخوردارست؛ زیرا آرزوی نهایی [[انسان منتظر]]، [[حاکمیت]] [[دین خدا]] و [[مذهب اهل بیت]] {{ع}} بر سراسر [[جهان]]، استقرار [[حکومت صالحان]] و [[مستضعفان]] در سراسر [[گیتی]]، کوتاه شدن دست [[ظالمان]] و [[مستکبران]] از گوشه گوشۀ [[جهان]]، برقراری [[نظام]] [[قسط]] و [[عدالت]] بر پهنۀ [[زمین]] و گسترش [[امنیت]] و [[رفاه]] در جای جای کرۀ [[خاک]] است. قطعاً چنین آرزوی بلندی از [[ارزش]] و فضیلتی [[وصف]] ناپذیر برخوردار است. به شرط آنکه "[[منتظر]]" به تناسب آرزوی بلند خود از تلاش و کوشش برای تحقق هر چه زودتر این [[آرزو]] کوتاهی نکند. این [[انتظار]] است که دیدگاه وسیع و افق بلند [[مسلمانان]] و مخصوصاً [[شیعیان]] را نشان می‌‌دهد<ref>ر.ک: [[زهرا سادات مرتضوی|مرتضوی، زهرا سادات]]، [[فلسفه انتظار ۱ (مقاله)|فلسفه انتظار]]، [[شمیم یاس (نشریه)|ماهنامه شمیم یاس]]، ص۳۲.</ref>.