پرش به محتوا

تدبیر در خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'افراط و تفریط' به 'افراط و تفریط'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پایان مدخل‌ وابسته}} +{{پایان مدخل وابسته}}))
جز (جایگزینی متن - 'افراط و تفریط' به 'افراط و تفریط')
خط ۶: خط ۶:
==مقدمه==
==مقدمه==
از [[آداب]] اساسی [[زندگی خانوادگی]] در [[راه و رسم نبوی]]، داشتن برنامه و [[تدبیر]] زندگی است. [[بهترین]] زندگی خانوادگی اگر بدون برنامه و بی‌تدبیر پیش رود با معضلات جدی روبه‌رو می‌شود و به بن‌بست می‌رسد.
از [[آداب]] اساسی [[زندگی خانوادگی]] در [[راه و رسم نبوی]]، داشتن برنامه و [[تدبیر]] زندگی است. [[بهترین]] زندگی خانوادگی اگر بدون برنامه و بی‌تدبیر پیش رود با معضلات جدی روبه‌رو می‌شود و به بن‌بست می‌رسد.
واژه “تدبیر” از مادّه “دُبْر” و “دُبُر” به معنای پشت هر چیز، و عقب است، چنان‌که در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|وَاسْتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِنْ دُبُرٍ}}<ref>«و هر دو به سوی در پیش تاختند و آن زن پیراهن او را از پشت درید» سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref>؛ و “تدبیر” تنظیم امور و ترتیب [[کارها]] و سامان دادن امور به بهترین نحو و اس[[تورات]]رین سازوکار است تا امور به [[عاقبت]] [[نیکو]] و نتیجه مطلوب برسد<ref>التحقیق فی کلمات القرآن، ج۳، ص۱۶۶-۱۶۷.</ref>؛ و “تدبّر” تحقّق “تدبیر” و [[عاقبت‌اندیشی]] و [[اندیشیدن]] است. در این بحث نیز “تدبیر” به همین معنا آمده است، یعنی [[برنامه‌ریزی]] و اداره درست کارها و [[مدیریت]] صحیح امور برای رسیدن به نتیجه مطلوب و عاقبت نیکو، که زندگی بدون آن آشفته، [[متزلزل]]، گرفتار [[افراط و تفریط]]، و بدعاقبت است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} هشدار داده است: {{متن حدیث|مَا أَخَافُ‏ عَلَى‏ أُمَّتِي‏ الْفَقْرَ وَ لَكِنْ أَخَافُ عَلَيْهِمْ سُوءَ التَّدْبِيرِ}}<ref>«من درباره امتم از فقر نگران نیستم، بلکه درباره ایشان از بدتدبیری نگرانم». عوالی اللآلی، ج۴، ص۳۹.</ref>.
واژه “تدبیر” از مادّه “دُبْر” و “دُبُر” به معنای پشت هر چیز، و عقب است، چنان‌که در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|وَاسْتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِنْ دُبُرٍ}}<ref>«و هر دو به سوی در پیش تاختند و آن زن پیراهن او را از پشت درید» سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref>؛ و “تدبیر” تنظیم امور و ترتیب [[کارها]] و سامان دادن امور به بهترین نحو و اس[[تورات]]رین سازوکار است تا امور به [[عاقبت]] [[نیکو]] و نتیجه مطلوب برسد<ref>التحقیق فی کلمات القرآن، ج۳، ص۱۶۶-۱۶۷.</ref>؛ و “تدبّر” تحقّق “تدبیر” و [[عاقبت‌اندیشی]] و [[اندیشیدن]] است. در این بحث نیز “تدبیر” به همین معنا آمده است، یعنی [[برنامه‌ریزی]] و اداره درست کارها و [[مدیریت]] صحیح امور برای رسیدن به نتیجه مطلوب و عاقبت نیکو، که زندگی بدون آن آشفته، [[متزلزل]]، گرفتار [[افراط]] و [[تفریط]]، و بدعاقبت است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} هشدار داده است: {{متن حدیث|مَا أَخَافُ‏ عَلَى‏ أُمَّتِي‏ الْفَقْرَ وَ لَكِنْ أَخَافُ عَلَيْهِمْ سُوءَ التَّدْبِيرِ}}<ref>«من درباره امتم از فقر نگران نیستم، بلکه درباره ایشان از بدتدبیری نگرانم». عوالی اللآلی، ج۴، ص۳۹.</ref>.


اگر جامعه‌ای و یا خانواده‌ای همه‌گونه امکانات داشته باشند ولی از تدبیر و برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب و صحیح بهره‌مند نباشند، همه امکانات را هدر می‌دهند و از بین می‌برند، ولی اگر کم‌ترین امکانات را داشته باشند و دارای تدبیر و برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب و صحیح باشند، همان امکانات اندک را به بهترین وجه به کار می‌گیرند و زندگی خود را سروسامان می‌دهند و به نتیجه مطلوب می‌رسند. در آموزه‌های [[علی]]{{ع}} آمده است: {{متن حدیث|حُسْنُ‏ التَّدْبِيرِ يُنْمِي‏ قَلِيلَ‏ الْمَالِ‏ وَ سُوءُ التَّدْبِيرِ يُفْنِي كَثِيرَهُ}}<ref>«تدبیر نیکو، دارایی اندک را رشد می‌دهد، و بدی تدبیر، ثروت بسیار را به باد فنا می‌دهد». شرح غررالحکم، ج۳، ص۳۸۷؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۲۲۷.</ref>؛ {{متن حدیث|سُوءُ التَّدْبِيرِ سَبَبُ‏ التَّدْمِيرِ}}<ref>«بدی تدبیر، موجب ویرانی و نابودی است». شرح غررالحکم، ج۴، ص۱۳۲؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۲۸۱ [به صورت: {{متن حدیث|سَبَبُ‏ التَّدْمِيرِ سُوءُ التَّدْبِيرِ}}].</ref>؛ هر جا [[نابسامانی]] و [[آشفتگی]] و [[فقر]] هست، در [[درجه]] نخست باید به بی‌تدبیری در آنجا توجه کرد، چنان‌که [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|سُوءُ التَّدْبِيرِ مِفْتَاحُ‏ الْفَقْرِ}}<ref>«بدی تدبیر، کلید فقر است». شرح غررالحکم، ج۲، ص۱۳۲؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۲۸۴.</ref>.
اگر جامعه‌ای و یا خانواده‌ای همه‌گونه امکانات داشته باشند ولی از تدبیر و برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب و صحیح بهره‌مند نباشند، همه امکانات را هدر می‌دهند و از بین می‌برند، ولی اگر کم‌ترین امکانات را داشته باشند و دارای تدبیر و برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب و صحیح باشند، همان امکانات اندک را به بهترین وجه به کار می‌گیرند و زندگی خود را سروسامان می‌دهند و به نتیجه مطلوب می‌رسند. در آموزه‌های [[علی]]{{ع}} آمده است: {{متن حدیث|حُسْنُ‏ التَّدْبِيرِ يُنْمِي‏ قَلِيلَ‏ الْمَالِ‏ وَ سُوءُ التَّدْبِيرِ يُفْنِي كَثِيرَهُ}}<ref>«تدبیر نیکو، دارایی اندک را رشد می‌دهد، و بدی تدبیر، ثروت بسیار را به باد فنا می‌دهد». شرح غررالحکم، ج۳، ص۳۸۷؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۲۲۷.</ref>؛ {{متن حدیث|سُوءُ التَّدْبِيرِ سَبَبُ‏ التَّدْمِيرِ}}<ref>«بدی تدبیر، موجب ویرانی و نابودی است». شرح غررالحکم، ج۴، ص۱۳۲؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۲۸۱ [به صورت: {{متن حدیث|سَبَبُ‏ التَّدْمِيرِ سُوءُ التَّدْبِيرِ}}].</ref>؛ هر جا [[نابسامانی]] و [[آشفتگی]] و [[فقر]] هست، در [[درجه]] نخست باید به بی‌تدبیری در آنجا توجه کرد، چنان‌که [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|سُوءُ التَّدْبِيرِ مِفْتَاحُ‏ الْفَقْرِ}}<ref>«بدی تدبیر، کلید فقر است». شرح غررالحکم، ج۲، ص۱۳۲؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۲۸۴.</ref>.
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش