مقصره در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'افراط و تفریط' به 'افراط و تفریط'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{مدخل‌های وابسته}} +{{مدخل وابسته}})) |
جز (جایگزینی متن - 'افراط و تفریط' به 'افراط و تفریط') |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
از منظر تعریف أبان، [[استمرار]] [[سنت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امام علی]]{{ع}} و رسیدن به [[مقام]] [[اصحاب خاص]]، به [[رجوع]] [[اصحاب]] به [[امام]] بستگی داشت. [[ائمه]]{{عم}} می‌کوشیدند [[شیعیان]] را از مشی‌های [[عقیدتی]] معتزلی، مرجئی و... [[حفظ]] کنند، ولی همه اینها نمی‌توانست تنها به خواست امام محقق شود، بلکه لازم بود شیعیان شخص امام را به عنوان [[جانشین پیامبر]]، با اوصاف ویژه بشناسند و به چگونگی [[زمان]] و مکان دریافت [[حدیث]] توجه کنند. | از منظر تعریف أبان، [[استمرار]] [[سنت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امام علی]]{{ع}} و رسیدن به [[مقام]] [[اصحاب خاص]]، به [[رجوع]] [[اصحاب]] به [[امام]] بستگی داشت. [[ائمه]]{{عم}} می‌کوشیدند [[شیعیان]] را از مشی‌های [[عقیدتی]] معتزلی، مرجئی و... [[حفظ]] کنند، ولی همه اینها نمی‌توانست تنها به خواست امام محقق شود، بلکه لازم بود شیعیان شخص امام را به عنوان [[جانشین پیامبر]]، با اوصاف ویژه بشناسند و به چگونگی [[زمان]] و مکان دریافت [[حدیث]] توجه کنند. | ||
تعریف [[أبان بن تغلب]] مباحث جدیدی را در حوزۀ [[افراط و تفریط]] سامان می‌داد و به ارزشیابی قابل توجهی در میان [[پیروان]] ائمه{{عم}} منجر می‌شد، ولی بر خلاف رویه أخذ به قول [[معصوم]]، فضای [[کوفه]] تعامل نامتوازنی در حلقۀ درسی برخی اصحاب [[امامیه]] همچون اوائل البتریه رقم زد؛ با این همه نباید جریان متأثر اوائل البتریه را لزوماً [[مقهور]] اندیشه‌های عقیدتی جاری در کوفه دانست، بلکه در پی گرفتاری‌های [[جامعه]] [[شیعی]] در [[عهد]] [[امویان]] و شرایط دشوار [[زندگی]]، این گروه از شیعیان در منازعه‌های [[اعتقادی]] با جریان‌های غیر شیعی با تنزل دادن [[مقام امام]] به ظاهر از ویژگی‌هایی مانند [[عصمت]] و [[علم]] خاص امام چشم پوشیده بودند تا به [[اختلاف‌ها]] دامن نزده باشند. اما اشخاصی از میان این گروه [[تمایل]] به امامی نشان می‌دادند که در برابر [[ظلم]] [[بنی امیه]] [[قیام]] کند و شاید ازهمین رو به [[صلح امام حسن]]{{ع}} در قبال [[معاویه]] [[اعتراض]] کردند و امام نیز [[حفظ جان شیعیان]] را علت این [[صلح]] بر شمرد و از مفترض الطاعة بودن خود به [[نص]] [[رسول خدا]]{{صل}} سخن گفت<ref>صدوق، محمد بن علی بن بابویه، علل الشرایع، ج١، ص٣١۶.</ref>. این [[سخن امام]] این احتمال را تقویت می‌کند که [[راهبرد]] [[فکری]] اشخاص یادشده [[با تدبیر]] [[سیاسی]] امام بنابر [[آگاه]] بودن امام بر امور [[مسلمانان]] [[بیگانه]] بوده است. بسیاری از اوائل البتریه بر چنین باوری تا [[قیام زید بن علی]] [[استوار]] بودند. آنچه در اینجا قابل توجه است عقب‌نشینی این گروه‌ها در [[قیام امام حسین]]{{ع}} و [[زید بن علی]] بود، زیرا آنان [[قیام]] را تنها در مسیر [[برپایی حکومت]] [[شیعی]] می‌پذیرفتند و با [[علم]] به [[شکست]] قیام از آن روی‌گردان می‌شدند. از سوی دیگر، [[وجوب اطاعت از امام]] هرچند نزد آنان جاری بود، این [[وجوب اطاعت]] به معنای مفترض الطاعة بودن به [[نص پیامبر]] نبود.<ref>[[قاسم کاجی|کاجی، قاسم]] و [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[بتریه و اندیشه تقصیر (مقاله)|بتریه و اندیشه تقصیر]]، ص ۱۴۸.</ref> | تعریف [[أبان بن تغلب]] مباحث جدیدی را در حوزۀ [[افراط]] و [[تفریط]] سامان می‌داد و به ارزشیابی قابل توجهی در میان [[پیروان]] ائمه{{عم}} منجر می‌شد، ولی بر خلاف رویه أخذ به قول [[معصوم]]، فضای [[کوفه]] تعامل نامتوازنی در حلقۀ درسی برخی اصحاب [[امامیه]] همچون اوائل البتریه رقم زد؛ با این همه نباید جریان متأثر اوائل البتریه را لزوماً [[مقهور]] اندیشه‌های عقیدتی جاری در کوفه دانست، بلکه در پی گرفتاری‌های [[جامعه]] [[شیعی]] در [[عهد]] [[امویان]] و شرایط دشوار [[زندگی]]، این گروه از شیعیان در منازعه‌های [[اعتقادی]] با جریان‌های غیر شیعی با تنزل دادن [[مقام امام]] به ظاهر از ویژگی‌هایی مانند [[عصمت]] و [[علم]] خاص امام چشم پوشیده بودند تا به [[اختلاف‌ها]] دامن نزده باشند. اما اشخاصی از میان این گروه [[تمایل]] به امامی نشان می‌دادند که در برابر [[ظلم]] [[بنی امیه]] [[قیام]] کند و شاید ازهمین رو به [[صلح امام حسن]]{{ع}} در قبال [[معاویه]] [[اعتراض]] کردند و امام نیز [[حفظ جان شیعیان]] را علت این [[صلح]] بر شمرد و از مفترض الطاعة بودن خود به [[نص]] [[رسول خدا]]{{صل}} سخن گفت<ref>صدوق، محمد بن علی بن بابویه، علل الشرایع، ج١، ص٣١۶.</ref>. این [[سخن امام]] این احتمال را تقویت می‌کند که [[راهبرد]] [[فکری]] اشخاص یادشده [[با تدبیر]] [[سیاسی]] امام بنابر [[آگاه]] بودن امام بر امور [[مسلمانان]] [[بیگانه]] بوده است. بسیاری از اوائل البتریه بر چنین باوری تا [[قیام زید بن علی]] [[استوار]] بودند. آنچه در اینجا قابل توجه است عقب‌نشینی این گروه‌ها در [[قیام امام حسین]]{{ع}} و [[زید بن علی]] بود، زیرا آنان [[قیام]] را تنها در مسیر [[برپایی حکومت]] [[شیعی]] می‌پذیرفتند و با [[علم]] به [[شکست]] قیام از آن روی‌گردان می‌شدند. از سوی دیگر، [[وجوب اطاعت از امام]] هرچند نزد آنان جاری بود، این [[وجوب اطاعت]] به معنای مفترض الطاعة بودن به [[نص پیامبر]] نبود.<ref>[[قاسم کاجی|کاجی، قاسم]] و [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[بتریه و اندیشه تقصیر (مقاله)|بتریه و اندیشه تقصیر]]، ص ۱۴۸.</ref> | ||
==اوائل البتریه و [[قیام زید]]== | ==اوائل البتریه و [[قیام زید]]== | ||