پرش به محتوا

آیه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ']]،' به '، [['
جز (جایگزینی متن - ']]،' به '، [[')
خط ۶۴: خط ۶۴:
اختلاف صورت‌های موجودات و تباین صفات و تضاد حالاتشان شواهد بزرگی بر [[معرفت]] بطون [[قرآن]] و [[انوار]] جمالش و پرتوهای آیاتش و [[اسرار]] کلماتش بوده و بدان [[جهت]] است که اسمای حسنا و صفات والای خداوند را بشناسی، چرا که کتاب فعلی [[مخلوقات]] در قبال کتاب قولی عقلی بوده و آن هم در قبال [[اسما]] و [[صفات الهی]] است، لکن تفاوتش در این است که در اینجا (در [[مقام]] اسما و صفات) به صورت [[وحدت]] و [[اجمال]] است، ولی در آنجا (در [[عالم خلق]] و [[تکوین]]) به صورت کثرت و تفصیل؛ چنان که خدای سبحان فرمود: {{متن قرآن|ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلًا مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ مِنْ شُرَكَاءَ فِي مَا رَزَقْنَاكُمْ فَأَنْتُمْ فِيهِ سَوَاءٌ تَخَافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ}}<ref>«برای شما از خودتان مثلی آورده است: آیا از برده‌هاتان، میان آنچه روزیتان کرده‌ایم، شریک‌هایی دارید که در آن با آنان برابر باشید، از آنان همان‌گونه بهراسید که از همدیگر می‌هراسید؟ بدین‌گونه ما آیات را برای کسانی که خرد می‌ورزند روشن می‌داریم» سوره روم، آیه ۲۸.</ref>، {{متن قرآن|كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ}}<ref>«الف، لام، را؛ (این) کتابی است که آیاتش استواری یافته  سپس از سوی فرزانه‌ای آگاه آشکار  شده است؛» سوره هود، آیه ۱.</ref>. همچنان که صورت‌های موجودات [[زمین]] و [[آسمان‌ها]] و موجودات بین آنها تفصیل موجوداتی است که در عالم عقل که همان [[عالم امر]] است می‌‌باشد. این چنین است تمامی موجوداتی که در هر دو عالم ([[عالم خلق]] و امر) بوده همگی کتاب تفصیلی موجوداتی است که در عالم [[الهی]] [[اسما]] و صفات خداوندمی باشد؛ چنان که [[خداوند]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«و خداوند را نام‌های نیکوتر است، او را بدان‌ها بخوانید! و آنان را که در نام‌های خداوند کژاندیشی می‌کنند وانهید، به زودی بدانچه می‌کرده‌اند کیفر می‌بینند» سوره اعراف، آیه ۱۸۰.</ref>
اختلاف صورت‌های موجودات و تباین صفات و تضاد حالاتشان شواهد بزرگی بر [[معرفت]] بطون [[قرآن]] و [[انوار]] جمالش و پرتوهای آیاتش و [[اسرار]] کلماتش بوده و بدان [[جهت]] است که اسمای حسنا و صفات والای خداوند را بشناسی، چرا که کتاب فعلی [[مخلوقات]] در قبال کتاب قولی عقلی بوده و آن هم در قبال [[اسما]] و [[صفات الهی]] است، لکن تفاوتش در این است که در اینجا (در [[مقام]] اسما و صفات) به صورت [[وحدت]] و [[اجمال]] است، ولی در آنجا (در [[عالم خلق]] و [[تکوین]]) به صورت کثرت و تفصیل؛ چنان که خدای سبحان فرمود: {{متن قرآن|ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلًا مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ مِنْ شُرَكَاءَ فِي مَا رَزَقْنَاكُمْ فَأَنْتُمْ فِيهِ سَوَاءٌ تَخَافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ}}<ref>«برای شما از خودتان مثلی آورده است: آیا از برده‌هاتان، میان آنچه روزیتان کرده‌ایم، شریک‌هایی دارید که در آن با آنان برابر باشید، از آنان همان‌گونه بهراسید که از همدیگر می‌هراسید؟ بدین‌گونه ما آیات را برای کسانی که خرد می‌ورزند روشن می‌داریم» سوره روم، آیه ۲۸.</ref>، {{متن قرآن|كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ}}<ref>«الف، لام، را؛ (این) کتابی است که آیاتش استواری یافته  سپس از سوی فرزانه‌ای آگاه آشکار  شده است؛» سوره هود، آیه ۱.</ref>. همچنان که صورت‌های موجودات [[زمین]] و [[آسمان‌ها]] و موجودات بین آنها تفصیل موجوداتی است که در عالم عقل که همان [[عالم امر]] است می‌‌باشد. این چنین است تمامی موجوداتی که در هر دو عالم ([[عالم خلق]] و امر) بوده همگی کتاب تفصیلی موجوداتی است که در عالم [[الهی]] [[اسما]] و صفات خداوندمی باشد؛ چنان که [[خداوند]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«و خداوند را نام‌های نیکوتر است، او را بدان‌ها بخوانید! و آنان را که در نام‌های خداوند کژاندیشی می‌کنند وانهید، به زودی بدانچه می‌کرده‌اند کیفر می‌بینند» سوره اعراف، آیه ۱۸۰.</ref>


طبق این [[آیه]] خداوند بر [[انسان]] [[علم]] [[حکمت]]،[[ توحید]] و [[شناخت]] (عالم) [[امر]] و [[خلق]] و [[معرفت]] [[آفاق]] (کرانه‌ها) و [[انفس]] (شناخت زوایای وجود خود) را [[واجب]] کرده است، چرا که دانستن اسم‌های خداوند که همان ارباب صورت‌های انواع است بدون [[تدبر]] در [[مخلوقات]] و پروردگان موجودات در آسمان‌ها و زمین به دست نمی‌آید، و بدین دلیل خداوند در آیات خودش [[انسان‌ها]] را به [[اندیشیدن]] در آنها و احوال و آثارشان امر فرموده است <ref>الأسفار الأربعه، ج۷، ص ۳۳.</ref>.
طبق این [[آیه]] خداوند بر [[انسان]] [[علم]] [[حکمت]]، [[ توحید]] و [[شناخت]] (عالم) [[امر]] و [[خلق]] و [[معرفت]] [[آفاق]] (کرانه‌ها) و [[انفس]] (شناخت زوایای وجود خود) را [[واجب]] کرده است، چرا که دانستن اسم‌های خداوند که همان ارباب صورت‌های انواع است بدون [[تدبر]] در [[مخلوقات]] و پروردگان موجودات در آسمان‌ها و زمین به دست نمی‌آید، و بدین دلیل خداوند در آیات خودش [[انسان‌ها]] را به [[اندیشیدن]] در آنها و احوال و آثارشان امر فرموده است <ref>الأسفار الأربعه، ج۷، ص ۳۳.</ref>.


[[کتاب]] [[تکوینی]] مانند کتاب تدوینی است که آیاتش ابتدا به صورت [[اجمال]] و به وجود واحد جمعی در کتاب انفسی تحقق یافته و سپس در کتاب آفاقی شرح و بسط پیدا کرده است. بنابراین انسان مانند متن بوده و عالم همچون شرح اوست، و این کتاب تکوینی انفسی سرشار از [[علوم]] ربّانی است، و در [[معرفت نفس]] [[آدمی]] و قرائت این کتاب به مقصود و مطلوب نهایی که شناخت خداست، نایل خواهی گشت <ref>الشواهد الربوبیه، ج۲، ص۹۶۴ـ ۶۹۷.</ref>.<ref>[[احمد شجاعی|شجاعی، احمد]]، [[آیه - شجاعی (مقاله)|مقاله «آیه»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص:۸.</ref>
[[کتاب]] [[تکوینی]] مانند کتاب تدوینی است که آیاتش ابتدا به صورت [[اجمال]] و به وجود واحد جمعی در کتاب انفسی تحقق یافته و سپس در کتاب آفاقی شرح و بسط پیدا کرده است. بنابراین انسان مانند متن بوده و عالم همچون شرح اوست، و این کتاب تکوینی انفسی سرشار از [[علوم]] ربّانی است، و در [[معرفت نفس]] [[آدمی]] و قرائت این کتاب به مقصود و مطلوب نهایی که شناخت خداست، نایل خواهی گشت <ref>الشواهد الربوبیه، ج۲، ص۹۶۴ـ ۶۹۷.</ref>.<ref>[[احمد شجاعی|شجاعی، احمد]]، [[آیه - شجاعی (مقاله)|مقاله «آیه»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص:۸.</ref>
۲۱۸٬۱۰۷

ویرایش