ابوجاریه انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوجاریه انصاری (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۰۷

۸ بایت حذف‌شده ، ‏۲۷ مهٔ ۲۰۲۲

جز

جایگزینی متن - 'جاریه' به 'جاریه'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۱۲۲

ویرایش

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 ==مقدمه==
-نام وی معلوم نیست و [[کنیه]] ابوجاریه، با توجه به نام فرزندش [[جاریه]] برای وی ساخته شده است. [[بخاری]]<ref>بخاری، ج۱، ص۳۸۲.</ref> با نقل [[حدیثی]] از طریق نوه‌اش [[اسحاق انصاری]]، تصریح کرده که ابوجاریه از [[صحابه]] است. حدیثی که از وی نقل شده، به برخورد او با [[عمر بن خطاب]] مربوط است. وی نزد [[عمر]] آیه‌ای را به گونه‌ای قرائت کرد که مورد [[اعتراض]] او قرار گرفت، اما مدعی شد [[قرائت]] [[آیه]] را همین گونه از [[رسول خدا]]{{صل}} شنیده است. چون به [[قضاوت]] نزد [[پیامبر]] رفتند، آن [[حضرت]] قرائت ابوجاریه را [[تأیید]] کرد و عمر در [[دل]] [[اندوهگین]] شد. آنگاه رسول خدا{{صل}} فرمود: "[[قرآن]] همه‌اش صواب است، مادام که رحمتی به [[عذاب]] [[تغییر]] نیابد یا عذابی به [[رحمت]] تبدیل نشود"<ref>روبانی، ج۲، ص۴۷۲؛ رزاز واسطی، ج۱، ص۱۰۷؛ ابن اثیر، ج۶، ص۴۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۳.</ref>.
+نام وی معلوم نیست و [[کنیه]] ابوجاریه، با توجه به نام فرزندش جاریه برای وی ساخته شده است. [[بخاری]]<ref>بخاری، ج۱، ص۳۸۲.</ref> با نقل [[حدیثی]] از طریق نوه‌اش [[اسحاق انصاری]]، تصریح کرده که ابوجاریه از [[صحابه]] است. حدیثی که از وی نقل شده، به برخورد او با [[عمر بن خطاب]] مربوط است. وی نزد [[عمر]] آیه‌ای را به گونه‌ای قرائت کرد که مورد [[اعتراض]] او قرار گرفت، اما مدعی شد [[قرائت]] [[آیه]] را همین گونه از [[رسول خدا]]{{صل}} شنیده است. چون به [[قضاوت]] نزد [[پیامبر]] رفتند، آن [[حضرت]] قرائت ابوجاریه را [[تأیید]] کرد و عمر در [[دل]] [[اندوهگین]] شد. آنگاه رسول خدا{{صل}} فرمود: "[[قرآن]] همه‌اش صواب است، مادام که رحمتی به [[عذاب]] [[تغییر]] نیابد یا عذابی به [[رحمت]] تبدیل نشود"<ref>روبانی، ج۲، ص۴۷۲؛ رزاز واسطی، ج۱، ص۱۰۷؛ ابن اثیر، ج۶، ص۴۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۳.</ref>.
 این [[روایت]] بیشتر ذیل [[نزول]] و [[قرائت قرآن]] بر هفت گونه (علی سبعة أحرف) آورده شده و مراد از آن را جواز به‌کارگیری کلمات مترادف (مانند اسرع و اعجل) به جای یکدیگر برای بیان یک مقصود دانسته‌اند<ref>هیثمی، ج۷، ص۱۵۱.</ref>. این حادثه در برخی منابع به [[ابوطلحه انصاری]] نسبت داده شده است<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۰؛ طبری، ج۱، ص۲۷؛ ابن حجر، فتح، ج۹، ص۲۹.</ref> که احتمال [[اشتباه]] در آن می‌رود؛ زیرا [[سند]] این روایت، به سه طریقی شبیه هم نقل شده است. طریق اول که به [[ابوطلحه]] ختم می‌شود چنین است: {{عربی|"... حرب عن اسحاق بن عبدالله بن ابي‌طلحه عن أبيه عن جده قال قرأ رجل"...}}<ref>بخاری، ج۱، ص۳۸۲؛ احمدبن حنبل، ج۴، ص۳۰؛ طبری، ج۱، ص۲۷.</ref>. طریق دوم که از [[ابن منده]] نقل شده و به ابوجاریه می‌رسد چنین است: {{عربی|"حرب عن اسحاق بن جاريه عن أبيه عن جده"}}<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۴۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۴.</ref>؛ طریق سوم نیز [[حرب]] عن اسحاق بن [[جابر]] عن ابیه عن [[جده]] است. متن گزارش شده روایت به طریق سوم، حاوی نکات ریزتری است. در این گزارش [[حرب بن ثابت]] می‌گوید: در [[شهر]] واسط در [[زمان]] هبیره بزرگ از [[اسحاق]] نامی [[حدیثی]] شنیده، سپس وی را برای شخصی از [[انصار]] [[وصف]] کرده و او گفته است آن فرد، [[اسحاق بن جابر]] بوده که جدش [[رسول خدا]]{{صل}} را [[درک]] کرده است<ref>رزاز واسطی، ج۱، ص۱۰۷.</ref>.
@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 با توجه به تشابه بسیار این سه [[سند]]، می‌توان آن را یک طریق و مربوط به یک حادثه دانست؛ زیرا [[اختلاف]] اصلی در سند این [[روایات]]، به [[اسحاق انصاری]] مربوط است که در گویا کردن آن، چند تصحیف و [[اشتباه]] صورت گرفته است. نخستین اشتباهی که در طریق اول وجود دارد اینکه گویا اسحاق انصاری، [[اسحاق بن عبدالله بن ابی طلحه]] شده است که صحیح نیست؛ زیرا حرب بن ثابت از اسحاق نوه [[ابوطلحه]] [[روایت]] نمی‌کند، بلکه از اسحاق انصاری روایت می‌کند، چنان که بعضی تصریح کرده‌اند<ref>بخاری، ج۳، ص۶۲.</ref>.
-ضمن آنکه آنکه بر اساس این سند، این داستان برای خود ابوطلحه اتفاق نیفتاده، بلکه او تنها گزارشگر واقعه از مردی (عن [[رجل]]) است که آن مرد می‌تواند ابوجاریه انصاری باشد. اشتباه دیگر در طریق سوم روایت رخ داده که نام [[پدر]] اسحاق انصاری، جابر ثبت شده که تصحیف [[جاریه]] است. اشتباه سوم، جابه جایی نام اسحاق با پدرش است. چنان که [[ابن حجر]]<ref>تبصیر المتنبه، ج۱، ص۲۳۲.</ref> گفته است اسحاق فرزند ابوجاریه از او روایت می‌کند، همان گونه که فرزند اسحاق، جاریه از وی [[نقل روایت]] کرده است. بنابراین، [[نسب]] وی [[جاریة بن اسحاق بن ابی جاریه]] می‌شود، چنانکه ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۲، ص۳.</ref> جاریة بن اسحاق را [[روایتگر]] از جدش ابوجاریه دانسته است. اما با توجه به اسناد دیگر، اسحاق بن جاریه، با جاریة بن اسحاق در اثر جابه جایی نام پدر و پسر اشتباه شده است. با توجه به بررسی‌های انجام شده، طریق روایت به گونه دوم که اسحاق بن جاریه از پدرش از جدش روایت می‌کند، صحیح است.
+ضمن آنکه آنکه بر اساس این سند، این داستان برای خود ابوطلحه اتفاق نیفتاده، بلکه او تنها گزارشگر واقعه از مردی (عن [[رجل]]) است که آن مرد می‌تواند ابوجاریه انصاری باشد. اشتباه دیگر در طریق سوم روایت رخ داده که نام [[پدر]] اسحاق انصاری، جابر ثبت شده که تصحیف جاریه است. اشتباه سوم، جابه جایی نام اسحاق با پدرش است. چنان که [[ابن حجر]]<ref>تبصیر المتنبه، ج۱، ص۲۳۲.</ref> گفته است اسحاق فرزند ابوجاریه از او روایت می‌کند، همان گونه که فرزند اسحاق، جاریه از وی [[نقل روایت]] کرده است. بنابراین، [[نسب]] وی [[جاریة بن اسحاق بن ابی جاریه]] می‌شود، چنانکه ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۲، ص۳.</ref> جاریة بن اسحاق را [[روایتگر]] از جدش ابوجاریه دانسته است. اما با توجه به اسناد دیگر، اسحاق بن جاریه، با جاریة بن اسحاق در اثر جابه جایی نام پدر و پسر اشتباه شده است. با توجه به بررسی‌های انجام شده، طریق روایت به گونه دوم که اسحاق بن جاریه از پدرش از جدش روایت می‌کند، صحیح است.
 [[تفسیر]] [[روایت]] [[نزول قرآن]] بر هفت گونه {{عربی|"علی سبعة أحرف"}} برای توجیه [[اختلاف]] [[قرائات]]، مورد پذیرش محققان قرار نگرفته<ref>جعفر مرتضی عاملی، ص۱۷۶؛ معرفت، ج۲، ص۸۵.</ref>، اما براساس این روایت، لهجه‌های مختلف قبائل برای [[قرائت قرآن]] تجویز شده است<ref>معرفت، ج۲، ص۹۸ و ۱۰۴.</ref>.