پرش به محتوا

خارجة بن مصعب: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۸: خط ۸:
==آشنایی اجمالی==
==آشنایی اجمالی==
=== نسب ===
=== نسب ===
دو نام برای خارجه فرزند مصعب در منابع تاریخی و رحال به چشم می‌خورد:
چهار نام برای «خارجه فرزند مصعب» در منابع تاریخی و رجالی به چشم می‌خورد:
# [[خارجة بن مصعب خراسانی تمیمی مروزی]].
# «خارجة بن مصعب» بدون بیان نسب یا هر توضیح دیگری که [[شیخ طوسی]] در [[رجال شیخ طوسی|رجال]] خود <ref>شیخ طوسی، الرجال، ص ۶۳ و ۲۰۰.</ref> از او نام می‌برد و از [[اصحاب امام علی|اصحاب]] و [[راویان امیرالمؤمنین]]{{ع}} به شمار رفته است.
# [[ابوالحجاج خارجة بن مصعب بن خارجة بن حجاج ضبعی خراسانی سرخسی]] که با نسب [[خارجة بن مصعب بن خارجة بن مصعب بن خارجة بن حجاج]] نیز یاد شده است. بر اساس گفته [[ابن حبان]] وی متوفای ۲۶۴ق است. او و پدش مصعب (متوفای ۲۰۱ق که منصب [[قضاوت]] شهر را داشت) هر دو ساکن [[سرخس]] بوده‌اند و [[مزی]] درباره او می‌گوید: {{عربی|«أوثق من خارجة بن مصعب الضبعي»}}. این بیان و سند برخی از روایات (مانند: {{عربی|«حَدَّثَنا خَارِجَةُ بْنُ مُصْعَبِ بْنِ خَارِجَةَ، حَدَّثَنا مغيث بن بديل أخبرنا خَارِجَةُ بْنُ مُصْعَبٍ عَنْ شُعْبَة ..»}} قرینه‌ای است بر اینکه دومی غیر از اولی است. برادر این خارجه، [[مؤمل بن مصعب]] نام دارد.
# [[خارجة بن مصعب خراسانی تمیمی مروزی]] (متوفای سال ۱۶۸ق) که شیخ طوسی نیز او را به صورت مستقل می‌آورد و از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} می‌شمارد. دیگر منابع هم به تبع شیخ، دو [[شخصیت]] متمایز و جداگانه از این فرد ارائه داده‌اند. <ref>(من باب نمونه: ر.ک. تفرشی، نقد الرجال، ج۲، ص١٧٩، خویی، معجم رجال الحدیث، ج۸، ص۹ و... و البته توضیح کامل‌تر در اعیان الشیعه، ج۶، ص۲۷۷-۲۷۸)</ref>.<ref>مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]] با [[سید علی اکبر حسینی ایمنی]]</ref>
 
# [[ابوالحجاج خارجة بن مصعب بن خارجة بن حجاج ضبعی خراسانی سرخسی]] که با نسب [[خارجة بن مصعب بن خارجة بن مصعب بن خارجة بن حجاج]] نیز یاد شده است. بر اساس گفته [[ابن حبان]] وی متوفای ۲۶۴ق است. او و پدش مصعب (متوفای ۲۰۱ق که منصب [[قضاوت]] شهر را داشت) هر دو ساکن [[سرخس]] بوده‌اند و [[مزی]] درباره او می‌گوید: {{عربی|«أوثق من خارجة بن مصعب الضبعي»}}. این بیان و سند برخی از روایات (مانند: {{عربی|«حَدَّثَنا خَارِجَةُ بْنُ مُصْعَبِ بْنِ خَارِجَةَ، حَدَّثَنا مغيث بن بديل أخبرنا خَارِجَةُ بْنُ مُصْعَبٍ عَنْ شُعْبَة ..»}} قرینه‌ای است بر اینکه دومی غیر از اولی است. برادر این خارجه، [[مؤمل بن مصعب]] نام دارد. احتمال می‌رود این [[ابوالحجاج بن مصعب]] از نوادگان ابن مصعب راوی و [[صحابی امام صادق]] {{ع}} بوده باشد.
از سوی دیگری، [[شیخ طوسی]] در [[رجال شیخ طوسی|رجال]] خود <ref>شیخ طوسی، الرجال، ص ۶۳ و ۲۰۰.</ref> از دو نفر با عنوان «خارجة بن مصعب» نام برده است. یکی «خارجة بن مصعب» (بدون بیان نسب یا هر توضیح دیگری) که او از [[اصحاب امام علی|اصحاب]] و [[راویان امیرالمؤمنین]]{{ع}} به شمار رفته و دیگری [[خارجة بن مصعب خراسانی تمیمی مروزی]] از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} (متوفای سال ۱۶۸ق). دیگر منابع هم به تبع شیخ، دو [[شخصیت]] متمایز و جداگانه از این فرد ارائه داده‌اند. <ref>(من باب نمونه ر. ک. تفرشی، نقد الرجال، ج۲، ص١٧٩، خویی، معجم رجال الحدیث، ج۸، ص۹ و... و البته توضیح کامل‌تر در اعیان الشیعه، ج۶، ص۲۷۷-۲۷۸)</ref>.<ref>مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]] با [[سید علی اکبر حسینی ایمنی]]</ref>
# [[ابن جوزی]] در مورد شخص دیگری که هم‌نام است اما کنیه دیگری دارد می‌گوید: {{عربی|وَثمّ آخر اسْمه خَارِجَة بن مُصعب بن خَارِجَة أَبُو مَنْصُور يروي عَن مغيث بن بديل}}. بنابر این، [[ابومنصور بن مصعب]] معاصر [[مغیث بن بدیل]] شمرده شده است.
 
این بیان نیز این احتمال را تقویت می‌کند که دومی از اصحاب امام صادق {{ع}} بوده و از نوادگان خارجه اولی (از اصحاب امام علی {{ع}}) است.
 
البته [[ابن جوزی]] در مورد شخص دیگر هم‌نام او می‌گوید: {{عربی|وَثمّ آخر اسْمه خَارِجَة بن مُصعب بن خَارِجَة أَبُو مَنْصُور يروي عَن مغيث بن بديل}}. بنابر این، [[ابومنصور بن مصعب]] معاصر [[مغیث بن بدیل]] شمرده شده است.


==خارجه بالوجی==
==خارجه بالوجی==
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش