ابوزیاد: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ذهبی]]<ref>تجرید، ج۲، ص۱۶۹.</ref> بدون اشاره به [[صحابی]] بودن او، ابوزیاد را [[راوی]] ابوبکر، و [[خالد بن معدان کلاعی حمصی]] را راوی ابوزیاد معرفی کرده است. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۱۳۲.</ref> از دو نفر به نام‌های ابوزیاد جمحی و ابوزیاد [[مولی]] "آل دراج" جمحی یاد کرده است و ذیل نام اول، همان روایت بغوی را آورده، با این [[اختلاف]] که به جای ابوبکر، از [[پیامبر]] نام برده شده است.

به نظر می‌رسد [[جایگزینی]] پیامبر به جای ابوبکر (به عمد!) خلط شده و هر دو ابوزیاد یک نفر بیش نیست؛ به چند دلیل: نخست آنکه [[ابو زیاد]] را راوی ابوبکر معرفی کرده‌اند و تنها روایتی که خالد بن معدان از او نقل کرده همین است. دوم اینکه ابن حجر<ref>الاصابه، ج۷، ص۱۳۸.</ref> در شمار افرادی که صحابی بودنشان غلط و [[اشتباه]] است، از ابوزیاد مولی آل دراج جمحی نام برده و پس از بیان این مطلب که وی [[زمان رسول خدا]]{{صل}} را [[درک]] کرده، در معرفی او نیز دقیقاً همان مطالب بغوی و ذهبی را آورده است. ابن حجر<ref>الاصابه، ج۷، ص۱۳۸.</ref> این روایت دوم را از [[مسند]] [[مسدد بن مسرهد]] نقل کرده و به [[درستی]] [[سند]] آن تصریح کرده است. سوم اینکه [[طبرانی]] روایت ابوزیاد مولی [[بنی جمح]] را در مسند الشامیین<ref>طبرانی، ج۱، ص۲۵۵-۲۵۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۳۲.</ref> قرار داده و [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۵۲.</ref> نیز ابوزیاد مولی آل دراج جمحی را شامی دانسته است.

بنابراین، از این شواهد بر می‌آید که مصداق دو ابوزیاد، یک نفر است و فقط [[راوی]] [[ابوبکر]] – و نه [[پیامبر]] است و چنان که مغلطای<ref>مغلطای، ج۲، ص۲۷۲.</ref> گفته است، [[روایت]] یاد شده هیچ دلالتی بر [[صحابی]] بودن او ندارد. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۲، ص۵۳۱.</ref> در بخش اسامی، از زیاد [[مولی]] [[آل]] دراج نام برده که ضمن رد صحابی بودن او، همان مطلب [[ابو زیاد]] را آورده است. وی افزوده که ابن سمیع ([[محمود بن ابراهیم]] مؤلف "تسمیة من نزل الشام من الصحابه" او را از [[موالی]] بنو مخزوم یا [[بنوجمح]] شناخته است.

[[ابوزرعه دمشقی]]<ref>ابن عساکر، ج۱۸، ص۶۳ و ج۱۹، ص۲۴۷-۲۴۸.</ref> و [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۱۸، ص۶۳ و ج۱۹، ص۲۴۷-۲۴۸.</ref> تصریح کرده‌اند [[ابوزیاد]] مولای [[ربیعة بن دراج جمحی]]، [[فلسطینی]] است. از قرائن برمی‌آید ابوزیاد، همان [[خیار بن سلمه]] با [[سلامه]] است؛ زیرا در شمار کسانی که [[خالد بن معدان حمصی]] از آنان روایت کرده، تنها از یک نفر به نام ابوزیاد خیار بن سلمه یاد شده است<ref>مزی، ج۸، ص۳۶۸ و ج۳۳، ص۳۳۰؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۹۱.</ref>. چنان که [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۳، ص۳۹۶.</ref>، [[ذهبی]]<ref>میزان الاعتدال، ج۱، ص۶۶۹ و ج۴، ص۵۲۶.</ref> و ابن حجر<ref>لسان، ج۷، ص۴۶۴.</ref> می‌گویند از این شخص، تنها خالد بن معدان روایت کرده است. درباره فرد مورد بحث ما نیز ۔ چنانکه گذشت. تنها [[راوی حدیث]] او [[خالد]] بود. افزون بر این از خیار بن سلمه به ابوزیاد شامی تعبیر کرده‌اند<ref>بخاری، ج۳، ص۲۲۳؛ ابن حبان، ج۴، ص۲۱۵؛ مزی، ج۸، ص۳۶۸ و ج۳۳، ص۳۳۰؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۹۱.</ref> و از این رو، [[طبرانی]] [[روایات]] او را در [[مسند]] شامیین <ref>طبرانی، ج۲، ص۱۶۴.</ref> قرار داده است. ابوزیاد مورد بحث نیز شامی است. نکته دیگری که می‌تواند [[شاهد]] بر این باشد که ابو زیاد مورد بحث ما، خیار بن سلمه است اینکه [[ابوداود]]<ref>ابوداود، ج۲، ص۲۱۴.</ref>، [[نسائی]]<ref>نسائی، ج۴، ص۱۵۸.</ref> و [[احمد بن حنبل]]<ref>احمد بن حنبل، ج۶، ص۸۹.</ref>، تنها روایت او را از [[عایشه]] که درباره خوردن پیاز است، به نقل از خالد بن معدان آورده‌اند.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوزیاد»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۱۶-۳۱۷.</ref>