پرش به محتوا

عصمت امام در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۳۲: خط ۱۳۲:
=== (براهین) عقلی ===
=== (براهین) عقلی ===
==== [[برهان تسلسل]] ====
==== [[برهان تسلسل]] ====
[[امام صادق]]{{ع}} در روایتی در [[اثبات عصمت امام]] می‌‌فرمایند: «کسی که حدی بر گردن اوست، نمی‌تواند خود اقامه حد کند از این رو [[امام]] نیست مگر کسی که [[معصوم]] باشد».<ref>{{متن حدیث|وکذلک لا یقیم الحد من فی جنبه حد فاذا لا یکون الامام الا معصوما}}</ref>.
[[امام صادق]]{{ع}} در روایتی در [[اثبات عصمت امام]] می‌‌فرمایند: «کسی که حدی بر گردن اوست، نمی‌تواند خود اقامه حد کند از این رو [[امام]] نیست مگر کسی که [[معصوم]] باشد»<ref>{{متن حدیث|وکذلک لا یقیم الحد من فی جنبه حد فاذا لا یکون الامام الا معصوما}}، شیخ صدوق، محمد بن علی، الخصال، ج۱، ص۳۱۰.</ref>.


این [[برهان]] دارای یک پیش فرض است و آن اینکه یکی از [[وظایف امام]] اقامه حد بر [[گنهکار]] است با توجه به این پیش فرض این [[برهان عقلی]] چنین تبیین می‌‌شود: امام کسی است که بر گنهکار حد اقامه می‌‌کندو چنین کسی نم تواند خود گنهکار باشد زیرا اگر امام خود [[مرتکب گناه]] شود لازم است فرد دیگری باشد که بر او اقامه حد کند و اگر او نیز مرتکب گناه شودباز نیاز به فرد دیگری است و همین طور این مسأله جلو رفته و به جایی ختم نمی‌گردد و در این صورت است که [[تسلسل]] لازم می‌‌آید<ref>فاریاب محمدحسین، عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه، ص176-175</ref>.
این [[برهان]] دارای یک پیش فرض است و آن اینکه یکی از [[وظایف امام]] اقامه حد بر [[گنهکار]] است با توجه به این پیش فرض این [[برهان عقلی]] چنین تبیین می‌‌شود: امام کسی است که بر گنهکار حد اقامه می‌‌کندو چنین کسی نم تواند خود گنهکار باشد زیرا اگر امام خود [[مرتکب گناه]] شود لازم است فرد دیگری باشد که بر او اقامه حد کند و اگر او نیز مرتکب گناه شودباز نیاز به فرد دیگری است و همین طور این مسأله جلو رفته و به جایی ختم نمی‌گردد و در این صورت است که [[تسلسل]] لازم می‌‌آید<ref>فاریاب محمدحسین، عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه، ص۱۷۶-۱۷۵.</ref>.


==== [[برهان حفظ شریعت]] ====
==== [[برهان حفظ شریعت]] ====
[[امام هادی]]{{ع}} در فرازی از [[زیارت جامعه کبیره]] ضمن برشمردن اوصاف [[امامان اهل بیت]]{{ع}}، پس از اشاره به این صفت که [[ائمه]]{{ع}} [[یاوران]] [[دین خدا]] و [[حافظان]] سر و [[خازنان علم]] او هستند بلافاصله می‌‌فرمایند: «[[خداوند]] شما را از [[گمراهی]] دور کرده و از [[فتنه‌ها]] [[امان]] داده و از [[پلیدی‌ها]] [[پاک]] کرده و [[ناپاکی]] را از شما برده است»<ref>{{متن حدیث|و انصارا لدینه و حفظة لسره و لسره و خزنة لعلمه ...عصمکم الله من الزلل و آمنکم من الفتن و طهرکم من الدنس و اذهب عنکم الرجس اهل البیت و طهرکم تطهیرا}}. زیارت جامعه کبیره؛ صدوق، محمد بن علی بن الحسین، من لا یحضره الفقیه، ج2، ص611-609}}</ref> از این بیان می‌‌توان به این برهان عقلی رسید که یکی از وظایف امام [[یاری]] و [[حفظ دین]] خداست لذا اگر او معصوم نبوده و خود مرتکب کاری شود که بر خلاف [[دستورات]] [[دین]] است دین خدا از [[انحرافات]] [[حفظ]] نخواهند ماند؛ چراکه [[مردم]] به [[اطاعت از امام]] [[امر]] شده‌اند و هر چه را او انجام دهد یا ترک کنند، جزء [[دین]] و [[شریعت]] می‌‌پندارند و از او [[تبعیت]] می‌‌کنند.
[[امام هادی]]{{ع}} در فرازی از [[زیارت جامعه کبیره]] ضمن برشمردن اوصاف [[امامان اهل بیت]]{{ع}}، پس از اشاره به این صفت که [[ائمه]]{{ع}} [[یاوران]] [[دین خدا]] و [[حافظان]] سر و [[خازنان علم]] او هستند بلافاصله می‌‌فرمایند: «[[خداوند]] شما را از [[گمراهی]] دور کرده و از [[فتنه‌ها]] [[امان]] داده و از [[پلیدی‌ها]] [[پاک]] کرده و [[ناپاکی]] را از شما برده است»<ref>{{متن حدیث|و انصارا لدینه و حفظة لسره و لسره و خزنة لعلمه ...عصمکم الله من الزلل و آمنکم من الفتن و طهرکم من الدنس و اذهب عنکم الرجس اهل البیت و طهرکم تطهیرا}}، زیارت جامعه کبیره؛ صدوق، محمد بن علی بن الحسین، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۱-۶۰۹و</ref>. از این بیان می‌‌توان به این برهان عقلی رسید که یکی از وظایف امام [[یاری]] و [[حفظ دین]] خداست لذا اگر او معصوم نبوده و خود مرتکب کاری شود که برخلاف [[دستورات]] [[دین]] است، دین خدا از [[انحرافات]] [[حفظ]] نخواهند ماند؛ چراکه [[مردم]] به [[اطاعت از امام]] [[امر]] شده‌اند و هر چه را او انجام دهد یا ترک کنند، جزء [[دین]] و [[شریعت]] می‌‌پندارند و از او [[تبعیت]] می‌‌کنند.


در این میان برهان‌های [[عقلی]] دیگری نیز بر [[اثبات عصمت امامان]]{{ع}} اقامه شده که البته [[غالب]] آنها توسط [[اصحاب]] برجسته [[امام صادق]]{{ع}} همچون [[هشام بن حکم]] بیان شده‌اند<ref>فاریاب محمد حسین، عصمت در تاریخ تفکر امامیه، ص201-187</ref> و از آنجا که این [[براهین]] به صورت مستقیم در [[روایات]] خود [[اهل بیت]]{{ع}} وجود ندارند لذا در این بخش نیز از بیان آنها صرفنظر می‌‌کنیم هر چند توجه به این نکته لازم است که [[اصحاب ائمه]] نیز اصول و چارچوب‌های کلی این براهین را از خود حضرات [[معصومین]]{{ع}} اخذ کرده‌اند. برخی از این براهین عبارتند از [[برهان]] [[نفی]] [[احتجاج]] به غیر [[معصوم]]، [[برهان]] [[فلسفه وجودی امام]]، [[برهان امتناع تسلسل]]، برهان [[خلف]] و...
در این میان برهان‌های [[عقلی]] دیگری نیز بر [[اثبات عصمت امامان]]{{ع}} اقامه شده که البته [[غالب]] آنها توسط [[اصحاب]] برجسته [[امام صادق]]{{ع}} همچون [[هشام بن حکم]] بیان شده‌اند<ref>فاریاب محمد حسین، عصمت در تاریخ تفکر امامیه، ص۲۰۱-۱۸۷.</ref> و از آنجا که این [[براهین]] به صورت مستقیم در [[روایات]] خود [[اهل بیت]]{{ع}} وجود ندارند لذا در این بخش نیز از بیان آنها صرفنظر می‌‌کنیم هر چند توجه به این نکته لازم است که [[اصحاب ائمه]] نیز اصول و چارچوب‌های کلی این براهین را از خود حضرات [[معصومین]]{{ع}} اخذ کرده‌اند. برخی از این براهین عبارت‌اند از [[برهان]] [[نفی]] [[احتجاج]] به غیر [[معصوم]]، [[برهان]] [[فلسفه وجودی امام]]، [[برهان امتناع تسلسل]]، برهان [[خلف]] و... .


=== ادله روایی ===
=== ادله روایی ===
۱۱۲٬۰۵۷

ویرایش