فدک در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
==[[مظلومیت علی]]{{ع}} در [[غصب]] فدک<ref>فدک قریه‌ای است در فاصله دو یا سه [[روز]] راه (۲۵۰ کیلومتری) از شمال [[مدینه]] و در جنوب [[خیبر]] که آب فراوان و مزارع و نخلستان‌های بسیار دارد و پیش از [[اسلام]]، مانند خیبر [[مسکن]] [[یهودیان]] بوده است. پس از آنکه [[پیامبر]]{{صل}} در خیبر فرود آمد و دژهای آن به دست [[مسلمانان]] گشوده شد اهالی [[فدک]] بیمناک گشتند و با پیشنهاد واگذاری نیمی از [[اراضی]] آن به [[رسول خدا]]{{صل}} تقاضای [[صلح]] کردند، بدین‌سان این بخش از اراضی فدک به دلیل آنکه مسلمانان اسبی و شتری بر آن نتاختند و هیچ گونه [[جنگی]] واقع نشد «[[سوره حشر]]، [[آیه]] ۶ و ۷» خالصه وفییء پیامبر بود و بعد از پیامبر مختص به [[امام]] بعد از اوست. «سیره ابن هشام، ج۳، ص۳۶۸؛ [[بلاذری]]، [[فتوح البلدان]]، بلاذری، ص۴۲. | ==[[مظلومیت علی]]{{ع}} در [[غصب]] فدک== | ||
بر پایه [[منابع شیعه]]، [[پیامبر گرامی اسلام]] پس از [[تسلیم]] اهالی فدک، علی{{ع}} را به آنجا فرستاد تا [[پیمان]] صلح را بنویسد و از سوی آن [[حضرت]] [[امضا]] کند. سپس هنگامی که آیه: {{متن قرآن|فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ}} [«بنابراین، [[حقّ خویشاوند]] را بپرداز» [[سوره روم]]، آیه ۳۸] نازل شد رسول خدا فدک را که مختص به شخص خودش بود به [[فاطمه]]{{س}} بخشید تا در معاش خود و فرزندانش و کمک به [[فقرا]] و [[مستمندان]] و نیز در [[تحکیم]] [[امامت علی]]{{ع}} به کار گیرد. فدک تا [[استوار]] شدن پایه‌های [[حکومت ابوبکر]] در [[تصرف]] [[دختر پیامبر]] بود و عواید آن را سالانه به آن بانوی دو عالم می‌دادند و واگذاری فدک توسط رسول خدا{{صل}} به دختر گرامیش [[فاطمه زهرا]]{{س}} [[مورد اتفاق]] [[علمای شیعه]] و بسیاری از [[دانشمندان]] [[سنی]] است. ([[طبرسی]]، [[مجمع البیان]]، ج۲، ص۴۱۱؛ [[سیوطی]]، [[الدر المنثور]]، ج۴، ص۱۷۷؛ شرح [[ابن ابی الحدید]]، ج۱۶، ص۲۰۸ و...).</ref> | از اقدامات [[ابوبکر]] در همان روزهای نخستین [[خلافت]]، [[مصادره]] قهرآلود فدک بود، [[دستگاه خلافت]] با این کار تنها منبع [[مالی]] علی، فاطمه{{س}} و [[بنی هاشم]] را که رسول خدا{{صل}} در اختیارشان گذاشته بود [[تصرف غاصبانه]] کرد تا برای همیشه دست علی{{ع}} را از داشتن ثروتی که بتواند افراد را جذب نماید کوتاه کند و بدین‌سان [[ظلم]] فاحشی بر علی{{ع}} و [[خاندان پیامبر]] وارد نمود.<ref>فدک قریه‌ای است در فاصله دو یا سه [[روز]] راه (۲۵۰ کیلومتری) از شمال [[مدینه]] و در جنوب [[خیبر]] که آب فراوان و مزارع و نخلستان‌های بسیار دارد و پیش از [[اسلام]]، مانند خیبر [[مسکن]] [[یهودیان]] بوده است. پس از آنکه [[پیامبر]]{{صل}} در خیبر فرود آمد و دژهای آن به دست [[مسلمانان]] گشوده شد اهالی [[فدک]] بیمناک گشتند و با پیشنهاد واگذاری نیمی از [[اراضی]] آن به [[رسول خدا]]{{صل}} تقاضای [[صلح]] کردند، بدین‌سان این بخش از اراضی فدک به دلیل آنکه مسلمانان اسبی و شتری بر آن نتاختند و هیچ گونه [[جنگی]] واقع نشد «[[سوره حشر]]، [[آیه]] ۶ و ۷» خالصه وفییء پیامبر بود و بعد از پیامبر مختص به [[امام]] بعد از اوست. «سیره ابن هشام، ج۳، ص۳۶۸؛ [[بلاذری]]، [[فتوح البلدان]]، بلاذری، ص۴۲. | ||
بر پایه [[منابع شیعه]]، [[پیامبر گرامی اسلام]] پس از [[تسلیم]] اهالی فدک، علی{{ع}} را به آنجا فرستاد تا [[پیمان]] صلح را بنویسد و از سوی آن [[حضرت]] [[امضا]] کند. سپس هنگامی که آیه: {{متن قرآن|فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ}} [«بنابراین، [[حقّ خویشاوند]] را بپرداز» [[سوره روم]]، آیه ۳۸] نازل شد رسول خدا فدک را که مختص به شخص خودش بود به [[فاطمه]]{{س}} بخشید تا در معاش خود و فرزندانش و کمک به [[فقرا]] و [[مستمندان]] و نیز در [[تحکیم]] [[امامت علی]]{{ع}} به کار گیرد. فدک تا [[استوار]] شدن پایه‌های [[حکومت ابوبکر]] در [[تصرف]] [[دختر پیامبر]] بود و عواید آن را سالانه به آن بانوی دو عالم می‌دادند و واگذاری فدک توسط رسول خدا{{صل}} به دختر گرامیش [[فاطمه زهرا]]{{س}} [[مورد اتفاق]] [[علمای شیعه]] و بسیاری از [[دانشمندان]] [[سنی]] است. ([[طبرسی]]، [[مجمع البیان]]، ج۲، ص۴۱۱؛ [[سیوطی]]، [[الدر المنثور]]، ج۴، ص۱۷۷؛ شرح [[ابن ابی الحدید]]، ج۱۶، ص۲۰۸ و...).</ref> | |||
با آنکه برخی از [[منابع اهل سنت]] به [[مصادره]] [[فدک]] و [[اعتراض]] [[فاطمه]]{{س}} و [[طلب]] [[حق]] خویش و پاسخ [[ابوبکر]] و [[خشم]] [[دختر پیامبر]]{{صل}} نسبت به وی اشاره کرده‌اند<ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۲۰۷؛ بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۴.</ref> ولی [[غالب]] آنها با قبول این فرض که دلیل مدعای فاطمه{{س}} بر [[مالکیت]] فدک فقط توارث بوده، با نقل سخنی که ابوبکر از [[قول پیامبر]]{{صل}} نقل کرده که فرمود: {{متن حدیث|نحن معاشر الأنبیاء لا تورث}} مسأله را پایان یافته تلقی کرده و حتی بعضی از آنان مثل [[عبدالجبار معتزلی]] و فخرالدین رازی نوشته‌اند: «وقتی فاطمه{{س}} این [[حدیث]] را از زبان ابوبکر شنید دست از مدعای خود کشید!»<ref> ر.ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۱۶، ص۲۵۳.</ref>. | با آنکه برخی از [[منابع اهل سنت]] به [[مصادره]] [[فدک]] و [[اعتراض]] [[فاطمه]]{{س}} و [[طلب]] [[حق]] خویش و پاسخ [[ابوبکر]] و [[خشم]] [[دختر پیامبر]]{{صل}} نسبت به وی اشاره کرده‌اند<ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۲۰۷؛ بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۴.</ref> ولی [[غالب]] آنها با قبول این فرض که دلیل مدعای فاطمه{{س}} بر [[مالکیت]] فدک فقط توارث بوده، با نقل سخنی که ابوبکر از [[قول پیامبر]]{{صل}} نقل کرده که فرمود: {{متن حدیث|نحن معاشر الأنبیاء لا تورث}} مسأله را پایان یافته تلقی کرده و حتی بعضی از آنان مثل [[عبدالجبار معتزلی]] و فخرالدین رازی نوشته‌اند: «وقتی فاطمه{{س}} این [[حدیث]] را از زبان ابوبکر شنید دست از مدعای خود کشید!»<ref> ر.ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۱۶، ص۲۵۳.</ref>. | ||