بیتالحکمه: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'هارون الرشید' به 'هارون الرشید'
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == ==' به '==') |
جز (جایگزینی متن - 'هارون الرشید' به 'هارون الرشید') |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
[[مأمون]] با وجود گرفتاریهای [[سیاسی]] و نظامی فراوان توجه خاصی به [[علم]] و [[دانش]] داشت و به [[برکت]] آنکه مدتی از [[عمر]] خود را در میان [[ایرانیان]] گذراند و نزد [[خاندان]] دانش پرور [[برمکی]] پرورش یافت، مردی روشنفکر و [[دوستدار]] دانش بار آمد. از اینرو، همواره در [[تشویق]] [[اهل]] علم و [[ادب]] اهتمام میکرد و در مجالس بحث و گفتگوی آنان شرکت میجست. وی [[معتقد]] بود که مجالس بحث و [[مناظره]]، [[اختلاف]] دانشوران را از میان بر میدارد و پایههای [[اعتقادی]] آنان را [[استوار]] میسازد<ref>امین، احمد، ضحی الاسلام، ص۵۷-۵۸.</ref>. در این میان ترجمه [[میراث علمی]] یونان، [[هند]]، بینالنهرین و [[ایران]] که از [[زمان]] [[منصور]] آغاز شده بود، در زمان مأمون بهشدت مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا مأمون بیتالحکمة را [[گسترش داد]] و با ایجاد امکانات مناسب آن را از صورت یک کتابخانه صرف به مرکزی برای ترجمه آثار [[علمی]] گذشته و محلی برای تحقیق و [[پژوهش]] تبدیل کرد. | [[مأمون]] با وجود گرفتاریهای [[سیاسی]] و نظامی فراوان توجه خاصی به [[علم]] و [[دانش]] داشت و به [[برکت]] آنکه مدتی از [[عمر]] خود را در میان [[ایرانیان]] گذراند و نزد [[خاندان]] دانش پرور [[برمکی]] پرورش یافت، مردی روشنفکر و [[دوستدار]] دانش بار آمد. از اینرو، همواره در [[تشویق]] [[اهل]] علم و [[ادب]] اهتمام میکرد و در مجالس بحث و گفتگوی آنان شرکت میجست. وی [[معتقد]] بود که مجالس بحث و [[مناظره]]، [[اختلاف]] دانشوران را از میان بر میدارد و پایههای [[اعتقادی]] آنان را [[استوار]] میسازد<ref>امین، احمد، ضحی الاسلام، ص۵۷-۵۸.</ref>. در این میان ترجمه [[میراث علمی]] یونان، [[هند]]، بینالنهرین و [[ایران]] که از [[زمان]] [[منصور]] آغاز شده بود، در زمان مأمون بهشدت مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا مأمون بیتالحکمة را [[گسترش داد]] و با ایجاد امکانات مناسب آن را از صورت یک کتابخانه صرف به مرکزی برای ترجمه آثار [[علمی]] گذشته و محلی برای تحقیق و [[پژوهش]] تبدیل کرد. | ||
بیتالحکمة در زمان [[هارون]] | بیتالحکمة در زمان [[هارون الرشید]]<ref>نک: الفهرست، ص۳۷۳- ۳۷۴.</ref> و ظاهراً بنا به توصیه [[خاندان برمک]] و به [[تقلید]] از نمونههای مشابه آن در دربار [[پادشاهان ایران]] پیش از [[اسلام]] به وجود آمد<ref>غنیمه، عبدالرحیم، تاریخ دانشگاههای بزرگ اسلامی، ص۸۸.</ref> و نویسندگان و مترجمانی چون علان شعوبی و ابوسهل فضل [[نوبختی]] از همان زمان در آن مرکز به فعالیت علمی مشغول شدند<ref>الفهرست، ص۲۷۳ - ۲۷۴.</ref>؛ چنانکه در همان جا مترجم بزرگی چون یوحنای ماسویه به ترجمه کتابهایی پرداخت که هارون پس از چیره شدن بر [[سپاه]] بیزانس به دست آورده بود<ref>ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الأطباء، ج۱، ص۱۷۵ - ۱۸۷.</ref>. با وجود این، درخشانترین [[روزگار]] بیتالحکمة در زمان مأمون بود؛ زیرا به دنبال توجه و مساعی او، بیتالحکمة فرهنگستان بزرگی شد که مترجمان زمان، بدون توجه به [[دین]] و مذهبشان، در آن گرد میآمدند. بنابر [[روایات]]، مأمون برای آنکه وسایل و لوازم کافی را برای این مترجمان فراهم آورد، از فرمانروای سیسیل درخواست کرد تا مجموعهای از کتابهای کهن یونانی را نزد وی بفرستد و چون فرمانروای سیسیل به درخواست وی پاسخ مثبت داد، [[مأمون]] آن آثار و کتب را به [[سهل بن هارون]]، [[رئیس]] کتابداران بیتالحکمة سپرد<ref>الفهرست، ص۳۳۹؛ و نک: یاقوت، شهاب الدین، معجم الأدباء، ج۱۱، ص۲۶۶؛ رفاعی، احمد فرید، عصر المأمون، ج۱، ص۳۷۵ - ۳۷۶.</ref> تا در [[اختیار]] مترجمان و [[دانش]] پژوهان قرار دهد. همچنین پس از [[پیروزی]] مأمون بر [[سپاه]] بیزانس و بنا به درخواست وی، امپراتور [[روم]] موافقت کرد که گروهی از فرستادگان [[خلیفه]] برای [[گزینش]] کتابهای مورد علاقه [[مسلمانان]] بدانجا روند. | ||
آنگاه مأمون چند نفر از جمله [[حجاج بن مطر]] و [[ابن بطریق]] را بدان دیار فرستاد تا [[بهترین]] کتابها را برگزیدند و به بیتالحکمة انتقال دادند و کسانی چون [[حنین بن اسحاق]]، [[اسحاق بن حنین]]، [[محمد بن موسی خوارزمی]]، [[سعید بن هارون]] و [[ثابت بن قره]] در زمانی کوتاه آن آثار را به [[زبان عربی]] ترجمه کردند<ref>الفهرست، ص۳۳۹.</ref>. | آنگاه مأمون چند نفر از جمله [[حجاج بن مطر]] و [[ابن بطریق]] را بدان دیار فرستاد تا [[بهترین]] کتابها را برگزیدند و به بیتالحکمة انتقال دادند و کسانی چون [[حنین بن اسحاق]]، [[اسحاق بن حنین]]، [[محمد بن موسی خوارزمی]]، [[سعید بن هارون]] و [[ثابت بن قره]] در زمانی کوتاه آن آثار را به [[زبان عربی]] ترجمه کردند<ref>الفهرست، ص۳۳۹.</ref>. |