مراد از واژه إنما در آیه ولایت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

مراد از واژه إنما در آیه ولایت چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۱۶

۹٬۶۳۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۲

←‏پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۵٬۹۷۹

ویرایش

@@ خط ۴۵: / خط ۴۵: @@
 ۶-[[تعجب]] از [[فخر رازی]] است که در این جا می‌گوید: {{متن قرآن|إِنَّمَا}} بر [[حصر]] دلالت نمی‌کند در حالی که در اصول [[اصرار]] دارد {{متن قرآن|إِنَّمَا}} بر حصر دلالت دارد!»<ref>[[سید محمد مرتضوی|مرتضوی، سید محمد]]، [[آیات ولایت در قرآن ج۱ (کتاب)|آیات ولایت در قرآن ج۱]]، ص ۳۰۷.</ref>
+}}
+{{پاسخ پرسش
+| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین نجارزادگان؛
+| تصویر = Najarzadegan.gif
+| پاسخ‌دهنده = فتح‌الله نجارزادگان
+| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان]]''' در [[کتاب]] ''«[[بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت (کتاب)|بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
+«در دیدگاه [[دانشمندان]] {{متن قرآن|إِنَّمَا}} در صدر [[آیه ولایت]]، برای [[حصر]] است<ref>برای نمونه، ر.ک: ابن عطیه اندلسی، المحرر الوجیز، ج۲، ص۲۰۸؛ طوسی (شیخ طوسی)، التبیان، ج۳، ص۵۶۰؛ همو، تلخیص الشافی، ج۲، ص۱۵-۱۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ج۳، ص۳۲۶ و....</ref>؛ پس باید مراد از [[ولایت]] در این [[آیه]] [[ولایت خاص]] باشد نه عام و این نوع ولایت که منحصر در [[خدا]] و [[رسول]] و برخی [[مؤمنان]] است، تنها با معنای [[رهبری]] و [[تصرف]] سازگار می‌باشد. [[فخر رازی]] در [[مقام]] اشکال بر این مطلب می‌نویسد:
+کلمه {{متن قرآن|إِنَّمَا}} برای حصر نیست؛ زیرا [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ...}}<ref>«جز این نیست که داستان زندگانی این جهان مانند آبی است که آن را از آسمان فرو فرستیم» سوره یونس، آیه ۲۴.</ref> و تردیدی نیست که مثل‌های دیگری غیر از این برای [[حیات]] [[دنیا]] وجود دارد. [باز] قرآن می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ...}}<ref>«زندگانی این جهان تنها بازیچه و سرگرمی است» سوره محمد، آیه ۳۶.</ref>. «[چه اینکه] [[لهو و لعب]] در غیر از [[زندگانی دنیا]] نیز وجود دارد»<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۱۲، ص۳۰.</ref>.
+#فخر رازی بین مثَل حیات دنیا و خود حیات دنیا خلط کرده است. قرآن بر خلاف [[تصور]] فخر رازی، تنها یک [[مَثَل]] با دو بیان<ref>در سوره کهف آیه ۴۴ می‌فرماید: {{متن قرآن|وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ...}} «و برای آنان زندگانی این جهان را مثل بزن که به آبی مانند است که آن را از آسمان فرو فرستیم»... سوره کهف، آیه ۴۵.</ref> درباره حیات دنیا زده و انحصار آن در این مَثَل باقی است. درباره حیات دنیا نیز وجه انحصار در زندگانی دنیاست نه در لهو و لعب؛ بنابراین، ظاهراً قرآن در صدد بیان این مطلب است که: {{عربی|ليس الحياة الدنيا إلا لهو و لعب}}؛ «حیات دنیا چیزی جز لهو و لعب نیست». نه آنکه لهو و لعب در غیر حیات دنیا وجود ندارد؛ پس انحصار بر [[حیات]] دنیاست نه بر [[لهو و لعب]] تا گفته شود این دو امر در غیر از [[زندگی دنیا]] نیز وجود دارد. افزون بر آن، [[فخر رازی]] در چند جای دیگر [[قرآن]] {{متن قرآن|إِنَّمَا}} را دال بر [[حصر]] دانسته است؛ از جمله در [[آیه]] ۲۰ [[سوره آل عمران]]. وی در این آیه بر انحصار {{متن قرآن|إِنَّمَا}} تأکید می‌کند و اشکال وارد بر آن را پاسخ می‌دهد<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۷، ص۲۱۳. </ref>.
+#اگر در جایی [[اثبات]] شود {{متن قرآن|إِنَّمَا}} برای حصر اضافی و قیاسی به کار رفته است، به طور قطع قرینه‌ای آن را [[همراهی]] می‌کند، لیکن در [[آیه ولایت]] قرینه‌ای بر حصر اضافی وجود ندارد، بلکه ذکر اوصاف در آیه، این انحصار را تأکید کرده، نشان می‌دهد تنها [[ولایت]] برای افرادی است که در حال [[رکوع]] به [[شرف]] اعطای [[زکات]] نایل شده و [[خداوند]] عمل آنان را پذیرفته است.
+#اگر از حصر [[چشم‌پوشی]] کنیم، باید ولایت غیر [[خدا]] و [[پیامبر]] و [[مؤمنان]] را بپذیریم، نه آنکه تنها مؤمنانی دیگر که آن اوصاف را ندارند، و مورد ادعای فخر رازی است، داخل در این ولایت باشند؛ زیرا حصر بر [[ولایت خدا]] و پیامبر و مؤمنان (با آن اوصاف) بر هر سه است.
+[[ناسازگاری]] حصر [[حقیقی]] (به دلیل کلمه {{متن قرآن|إِنَّمَا}} در آیه ۵۵) با [[امامت]] سایر [[ائمه]].
+این [[شبهه]] را [[آلوسی]] مطرح ساخته می‌گوید:
+«اگر [[استدلال]] [[شیعه]] به این آیه تمام باشد، در این صورت همچنان که [[حاکمیت]] سه [[خلیفه اول]] [[نفی]] می‌شود، امامت و [[سرپرستی]] یازده [[امام]] دیگر نیز نفی می‌گردد؛ زیرا لازمه حصر حقیقی در آیه، انحصار حاکمیت و سرپرستی در خدا و [[رسول]] او و [[حضرت علی]]{{ع}} و نفی از غیر آنان می‌باشد؛ در نتیجه، لازمه این استدلال نفی امامت سایر [[امامان شیعه]] و بیشتر به زیان شیعه خواهد بود، تا [[اهل سنت]]»<ref>آلوسی، روح المعانی، ج۴، ص۲۴۵-۲۴۶.</ref>.
+#آلوسی نمی‌تواند از استدلال شیعه حاکمیت سه خلیفه اول را همسان با یازده [[امام]] دیگر ابطال کند؛ زیرا [[آیه]] در [[مقام]] [[نصب امامت]] است و از نظر [[اهل تسنن]] [[خلافت]] سه [[خلیفه اول]] و سایر [[خلفا]] به [[نصب]] نیست تا در رد یا [[اثبات]] آن به این آیه [[تمسک]] شود.
+#[[آیه ولایت]] از میان [[ائمه]]، تنها [[ولایت]] و [[امامت حضرت علی]]{{ع}} را اثبات می‌کند و ولایت سایر ائمه{{عم}} با [[دلایل]] دیگر [[قرآنی]] و [[روایی]] اثبات می‌شود؛ بنابراین، این آیه اصلاً ناظر به زمان‌های بعد نیست تا با [[امامت]] سایر ائمه که مربوط به زمان‌های بعد است، منافات داشته باشد؛ به عبارت دیگر، مفاد این آیه به نحو قضیه خارجیه است.
+#برخی [[دانشمندان]] [[شیعی]] به این اشکال چنین پاسخ داده‌اند: ولایت سایر ائمه در امتداد و طول [[ولایت امام علی]]{{ع}} و جملگی یک حقیقت‌اند و ولایت سایر ائمه{{عم}} به ولایت امام علی{{ع}} باز می‌گردد؛ بنابراین با اثبات ولایت امام علی{{ع}}، ولایت سایر ائمه نیز اثبات شده و با آن تنافی نخواهد داشت<ref>شیرازی، تقریب القرآن، ج۶، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>. [[علامه طباطبایی]] با توجه به روایاتی که سایر [[معصومان]] را در مفاد این آیه داخل می‌داند، می‌نویسد: {{عربی|و إسناد نزول ما نزل في علي{{ع}} الى جميع الأئمة{{عم}} لكونهم [[أهل]] بيت واحد و أمرهم واحد}}؛ «نسبت دادن آنچه درباره [[امام علی]]{{ع}} نازل شده به سایر ائمه{{عم}} به خاطر آن است که جملگی آنان [[اهل بیت]] واحدند و [[شأن]] آنان نیز یکی است»<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۶، ص۲۰.</ref>.
+برخی دیگر نیز از جمع بودن کلمه‌های مندرج در این آیه ولایت سایر اهل بیت را استفاده کرده و روایاتی که از [[ائمه اهل بیت]]{{عم}} نقل شده، که آنان نیز مشمول این آیه‌اند<ref>ر.ک: کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۴۶ و ۲۸۸، ح۳؛ تفسیر العیاشی، ج۲، ص۵۶، ح۲،۱۳؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۲۷۷؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۳۵، ص۱۸۸؛ حویزی، نورالثقلین، ج۱، ص۶۴۳ – ۶۴۷.</ref>، برای [[تأیید]] آورده‌اند<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ج۳، ص۹۳.</ref>.»<ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت (کتاب)|بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت]] ص ۶۱.</ref>
 }}