اهل بیت پیامبر خاتم در حدیث: تفاوت میان نسخهها
←اهل بیت در روایات نبوی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
"[[اهل بیت]]" ترکیبی اضافی و مرکب از "[[اهل]]" و "[[بیت]]" است. واژه "[[اهل]]" به معانی سزاوار و لایق به چیزی، مختار و منتخب، [[خاندان]]، [[اقوام]] و [[خویشان]]، عیال و [[فرزندان]]، [[ملت]] و [[امت]] و... آمده است<ref>بصائر ذوی التمییز، ج۲، ص۸۳ ـ ۸۴.</ref> و قدر جامع همه آنها تعلق، سنخیت، اُنس و [[الفت]] داشتن با چیزی و اختصاص داشتن به آن است. البته هرچه تعلق چیزی به چیزی بیشتر باشد اختصاص بدان شدیدتر است و هرچه اختصاص شدیدتر باشد [[صدق]] عنوان "[[اهل]]" قویتر خواهد بود<ref>التحقیق، ج۱، ص۱۶۹ ـ ۱۷۱، «اهل».</ref>. از نظر واژهشناسان "[[آل]]" به [[دلیل]] اینکه مصغّر آن "اُهَیْل" است با "[[اهل]]" یکی است، با این تفاوت که "[[آل]]" مخصوص انسانهاست و باید به اسم عَلَم اضافه شود، در حالی که چنین التزامی در کار برد "[[اهل]]" وجود ندارد<ref>مفردات، ص۹۸، «آل».</ref>. "[[بیت]]" نیز به معنای [[خانه]] و محل سکونت است<ref>لسان العرب، ج۱، ص۵۴۵، «بیت».</ref> و بدین ترتیب، ترکیب "[[اهل بیت]]" به معنای "ساکنان [[خانه]]" است<ref>[[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص۷۶ - ۹۵.</ref>. | "[[اهل بیت]]" ترکیبی اضافی و مرکب از "[[اهل]]" و "[[بیت]]" است. واژه "[[اهل]]" به معانی سزاوار و لایق به چیزی، مختار و منتخب، [[خاندان]]، [[اقوام]] و [[خویشان]]، عیال و [[فرزندان]]، [[ملت]] و [[امت]] و... آمده است<ref>بصائر ذوی التمییز، ج۲، ص۸۳ ـ ۸۴.</ref> و قدر جامع همه آنها تعلق، سنخیت، اُنس و [[الفت]] داشتن با چیزی و اختصاص داشتن به آن است. البته هرچه تعلق چیزی به چیزی بیشتر باشد اختصاص بدان شدیدتر است و هرچه اختصاص شدیدتر باشد [[صدق]] عنوان "[[اهل]]" قویتر خواهد بود<ref>التحقیق، ج۱، ص۱۶۹ ـ ۱۷۱، «اهل».</ref>. از نظر واژهشناسان "[[آل]]" به [[دلیل]] اینکه مصغّر آن "اُهَیْل" است با "[[اهل]]" یکی است، با این تفاوت که "[[آل]]" مخصوص انسانهاست و باید به اسم عَلَم اضافه شود، در حالی که چنین التزامی در کار برد "[[اهل]]" وجود ندارد<ref>مفردات، ص۹۸، «آل».</ref>. "[[بیت]]" نیز به معنای [[خانه]] و محل سکونت است<ref>لسان العرب، ج۱، ص۵۴۵، «بیت».</ref> و بدین ترتیب، ترکیب "[[اهل بیت]]" به معنای "ساکنان [[خانه]]" است<ref>[[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص۷۶ - ۹۵.</ref>. | ||
== [[اهل بیت]] در | == [[اهل بیت]] در روایات نبوی == | ||
واژه [[اهل بیت]] در | واژه [[اهل بیت]] در احادیث نبوی چهار کاربرد مختلف دارد که میتوان آنها را کاربردهای: اعم، عام، خاص و أخصّ نامید. | ||
# کاربرد اعم آن کسانی که هیچگونه پیوند [[خویشاوندی]] نسبی یا سببی با [[پیامبر]] ندارند را شامل میشود. آنان مسلمانانیاند که در [[پیروی]] از [[پیامبر]]{{صل}} صادق و ثابت قدمند. چنان که [[پیامبر]]{{صل}} [[سلمان فارسی]]<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۱، ص۸۵۵؛ الصواعق المحرقة، ص۲۸۱.</ref> و [[ابوذر غفاری]]<ref>مکارم الاخلاق، ص۴۵۹۹.</ref> را از [[اهل بیت]] به شمار آورده است، در برخی [[روایات]] [[اهل بیت]] بر افراد دیگری نیز اطلاق شده است که [[اسامة بن زید]]<ref>الصواعق المحرقة، ص۲۸۱.</ref> و [[واثلة بن اسقع]]<ref>تفسیر طبری، ج۲۲، ص۱۲.</ref> از آن جمله است. | # کاربرد اعم آن کسانی که هیچگونه پیوند [[خویشاوندی]] نسبی یا سببی با [[پیامبر]] ندارند را شامل میشود. آنان مسلمانانیاند که در [[پیروی]] از [[پیامبر]]{{صل}} صادق و ثابت قدمند. چنان که [[پیامبر]]{{صل}} [[سلمان فارسی]]<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۱، ص۸۵۵؛ الصواعق المحرقة، ص۲۸۱.</ref> و [[ابوذر غفاری]]<ref>مکارم الاخلاق، ص۴۵۹۹.</ref> را از [[اهل بیت]] به شمار آورده است، در برخی [[روایات]] [[اهل بیت]] بر افراد دیگری نیز اطلاق شده است که [[اسامة بن زید]]<ref>الصواعق المحرقة، ص۲۸۱.</ref> و [[واثلة بن اسقع]]<ref>تفسیر طبری، ج۲۲، ص۱۲.</ref> از آن جمله است. | ||
# کاربرد عام [[اهل بیت]] همه [[خویشاوندان]] نسبی [[پیامبر]]{{صل}} را دربر میگیرد، کسانی که [[صدقه]] [[واجب]] "[[زکات]]" بر آنان [[حرام]] شده است<ref>صحیح مسلم، ج۴، ص۱۸۷۳، باب فضائل علی بن ابی طالب، حدیث۷۷.</ref> در [[حدیث]] دیگری، تعبیر [[اهل بیت]] در خصوص [[عباس]] عموی [[پیامبر]] و [[فرزندان]] او به کار رفته است<ref>الصواعق، ص۲۸۱.</ref>. | # کاربرد عام [[اهل بیت]] همه [[خویشاوندان]] نسبی [[پیامبر]]{{صل}} را دربر میگیرد، کسانی که [[صدقه]] [[واجب]] "[[زکات]]" بر آنان [[حرام]] شده است<ref>صحیح مسلم، ج۴، ص۱۸۷۳، باب فضائل علی بن ابی طالب، حدیث۷۷.</ref> در [[حدیث]] دیگری، تعبیر [[اهل بیت]] در خصوص [[عباس]] عموی [[پیامبر]] و [[فرزندان]] او به کار رفته است<ref>الصواعق، ص۲۸۱.</ref>. |