ابی بن کعب در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۲
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۲) |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
[[علامه کاشف الغطا]] نوشته است: {{عربی|"الصحابی الجلیل. کان سید القراء، و کاتباً للوحي. شهد بدراً و العقبة و بایع لرسول الله{{صل}}. ممدوحاً و مثنی علیه عند أصحابنا، و کان رحمه الله تعالی من المخلصین الموالین لأهل البیت{{عم}}"}}<ref>أصل الشیعة و أصولها، ص۳۲۳.</ref>. | [[علامه کاشف الغطا]] نوشته است: {{عربی|"الصحابی الجلیل. کان سید القراء، و کاتباً للوحي. شهد بدراً و العقبة و بایع لرسول الله{{صل}}. ممدوحاً و مثنی علیه عند أصحابنا، و کان رحمه الله تعالی من المخلصین الموالین لأهل البیت{{عم}}"}}<ref>أصل الشیعة و أصولها، ص۳۲۳.</ref>. | ||
[[آیة الله سبحانی]] می‌نویسد: {{عربی|"عد فی فقهاء الصحابة، و فی الطبقة الأولی من المفسرین، و کان ممن جمع القرآن علی عهد رسول الله{{صل}}، و هو أول من ألف فی فضائل القرآن. روی أن عثمان لما أراد أن یکتب المصاحف، أرادوا أن یلغوا الواو التی فی براءة: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ...}}<ref>«ای مؤمنان! بسیاری از دانشوران دینی (اهل کتاب) و راهبان، دارایی‌های مردم را به نادرستی می‌خورند و (مردم را) از راه خداوند باز می‌دارند؛ (ایشان) و آنان را که زر و سیم را می‌انبارند و آن را در راه خداوند نمی‌بخشند به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳۴.</ref>، فقال لهم أبی: لتلحقها أو لاضعن سیفی علی عاتقی. فألحقوها. و قد عد بعضهم أبیا من الشیعة، و من القائلین بتفضیل علی{{ع}}. و کان قد حذر المسلمین بعد وفاة رسول الله{{صل}} من الفرقة، و الإختلاف. قال ابن أبی الحدید: إن القول بتفضیل علی{{ع}} قول قدیم، قد قال به کثیر من الصحابة و التابعین. وعد من الصحابة أبی بن کعب"}}<ref>موسوعة طبقات الفقهاء، ج۱، ص۴۴، ش۳.</ref> | [[آیة الله سبحانی]] می‌نویسد: {{عربی|"عد فی فقهاء الصحابة، و فی الطبقة الأولی من المفسرین، و کان ممن جمع القرآن علی عهد رسول الله{{صل}}، و هو أول من ألف فی فضائل القرآن. روی أن عثمان لما أراد أن یکتب المصاحف، أرادوا أن یلغوا الواو التی فی براءة: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ...}}<ref>«ای مؤمنان! بسیاری از دانشوران دینی (اهل کتاب) و راهبان، دارایی‌های مردم را به نادرستی می‌خورند و (مردم را) از راه خداوند باز می‌دارند؛ (ایشان) و آنان را که زر و سیم را می‌انبارند و آن را در راه خداوند نمی‌بخشند به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳۴.</ref>، فقال لهم أبی: لتلحقها أو لاضعن سیفی علی عاتقی. فألحقوها. و قد عد بعضهم أبیا من الشیعة، و من القائلین بتفضیل علی{{ع}}. و کان قد حذر المسلمین بعد وفاة رسول الله{{صل}} من الفرقة، و الإختلاف. قال ابن أبی الحدید: إن القول بتفضیل علی{{ع}} قول قدیم، قد قال به کثیر من الصحابة و التابعین. وعد من الصحابة أبی بن کعب"}}<ref>موسوعة طبقات الفقهاء، ج۱، ص۴۴، ش۳.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۴ -۲۷.</ref> | ||
== قرائت أُبی بن کعب == | == قرائت أُبی بن کعب == | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
[[ابن شهرآشوب]] می‌نویسد: {{عربی|"قد قال إبن مسعود: ما رأیت أحدا أقرأ من علی بن أبی طالب للقرآن... و أما نافع و إبن کثیر و أبوعمرو فمعظم قراءاتهم ترجع إلی إبن عباس، و إبن عباس قرأ علی أبی بن کعب و علی، و الذی قرأه هؤلاء القراء یخالف قراءة أبی، فهو إذا مأخوذ عن علی{{ع}}"}}<ref>مناقب آل أبی طالب{{عم}}، ج۲، ص۴۲ - ۴۳.</ref>. | [[ابن شهرآشوب]] می‌نویسد: {{عربی|"قد قال إبن مسعود: ما رأیت أحدا أقرأ من علی بن أبی طالب للقرآن... و أما نافع و إبن کثیر و أبوعمرو فمعظم قراءاتهم ترجع إلی إبن عباس، و إبن عباس قرأ علی أبی بن کعب و علی، و الذی قرأه هؤلاء القراء یخالف قراءة أبی، فهو إذا مأخوذ عن علی{{ع}}"}}<ref>مناقب آل أبی طالب{{عم}}، ج۲، ص۴۲ - ۴۳.</ref>. | ||
[[کلینی]] به سند خود از [[عبدالله بن فرقد]] و [[معلی بن خنیس]] [[روایت]] کرده که [[امام صادق]]{{ع}}فرموده است: {{متن حدیث|أَمَّا نَحْنُ، فَنَقْرَأُ عَلى قِرَاءَةِ أُبَيٍّ}}<ref>الکافی، ج۲، ص۶۳۴، ح۲۷.</ref> | [[کلینی]] به سند خود از [[عبدالله بن فرقد]] و [[معلی بن خنیس]] [[روایت]] کرده که [[امام صادق]]{{ع}}فرموده است: {{متن حدیث|أَمَّا نَحْنُ، فَنَقْرَأُ عَلى قِرَاءَةِ أُبَيٍّ}}<ref>الکافی، ج۲، ص۶۳۴، ح۲۷.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۷ - ۲۸.</ref> | ||
== [[طبقه راوی]] == | == [[طبقه راوی]] == | ||
چنان که گذشت، وی از [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} بوده است، ولی [[زمان]] ولادتش نامعلوم است؛ چنان که در سال [[وفات]] وی نیز [[اختلاف]] است. [[ابن حجر]] می‌نویسد: {{عربی|"اختلف فی سنة موته اختلافا کثیرا"}}<ref>تقریب التهذیب، ج۱، ص۷۱، ش۲۸۳.</ref>. | چنان که گذشت، وی از [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} بوده است، ولی [[زمان]] ولادتش نامعلوم است؛ چنان که در سال [[وفات]] وی نیز [[اختلاف]] است. [[ابن حجر]] می‌نویسد: {{عربی|"اختلف فی سنة موته اختلافا کثیرا"}}<ref>تقریب التهذیب، ج۱، ص۷۱، ش۲۸۳.</ref>. | ||
برخی وفات أُبی را در زمان [[عمر بن خطاب]] در سال ۱۹ یا ۲۰ و یا ۲۲ ق می‌دانند، بعضی آن را در [[زمان عثمان]] و در سال ۳۰ ق تعیین کرده‌اند<ref>ر.ک: الإصابة، ج۱، ص۱۸۰، ش۳۲؛ الطبقات الکبری، ج۳، ص۵۰۲؛ الثقات، ج۳، ص۵.</ref> و برخی دیگر در سال ۳۲ (ق)<ref>تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۱۲۳.</ref> | برخی وفات أُبی را در زمان [[عمر بن خطاب]] در سال ۱۹ یا ۲۰ و یا ۲۲ ق می‌دانند، بعضی آن را در [[زمان عثمان]] و در سال ۳۰ ق تعیین کرده‌اند<ref>ر.ک: الإصابة، ج۱، ص۱۸۰، ش۳۲؛ الطبقات الکبری، ج۳، ص۵۰۲؛ الثقات، ج۳، ص۵.</ref> و برخی دیگر در سال ۳۲ (ق)<ref>تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۱۲۳.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۸.</ref> | ||
== استادان و [[شاگردان راوی]] == | == استادان و [[شاگردان راوی]] == | ||
[[روایات]] [[ابی بن کعب]] از وجود [[مقدس]] [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[امیرمؤمنان]]{{ع}} نقل شده است، اما کسانی که از وی [[روایت]] کرده‌اند، عبارتند از: [[انس بن مالک]]، [[جابر عبدی]]، [[جارود بن ابی سبرة هذلی]]، [[جندب بن عبدالله بجلی]]، [[حسن بن ابی حسن بصری]]، [[ابوایوب خالد بن زید انصاری]]، [[رفیع ابوالعالیة ریاحی]]، [[زر بن حبیش اسدی]]، [[سعید بن مسیب]]، [[سلیمان بن صرد خزاعی]]، [[سهل بن سعد ساعدی]]، [[سوید بن غفله]]، (پسرانش:) [[طفیل بن ابی بن کعب]]، [[عبدالله بن ابی بن کعب]]، [[محمد بن ابی بن کعب]]، [[ابو ادریس عائذ الله بن عبدالله خولانی]]، [[عبدالله بن ابی بصیر]]، [[عبدالله بن حارث بن نوفل]]، [[عبدالله بن رباح انصاری]]، [[عبدالله بن عباس]]، [[عبدالله بن فیروز دیلمی]]، [[ابوموسی عبدالله بن قیس اشعری]]، [[عبدالله بن ابی هذیل]]، [[عبدالرحمن بن ابزی]]، [[عبدالرحمن بن اسود بن عبد یغوث]]، [[عبدالرحمن بن ابی لیلی]]، [[عبدالرحمن بن مل ابوعثمان النهدی]]، [[عبید بن عمیر اللیثی]]، [[عتی بن ضمرة]]، [[عطاء بن یسار]]، [[عطیة کلاعی]]، [[عمارة بن عمرو بن حزم انصاری]]، [[عمر بن الخطاب]]، [[قیس بن عباد]]، [[مسروق بن الأجدع]]، [[مغیرة بن نوفل بن حارث بن عبدالمطلب]] جد [[یزید بن عبدالملک نوفلی]]، [[مکحول شامی]]، [[نفیع ابورافع صائغ]]، [[یحیی بن جزار]]، [[ابوالأسود الدؤلی]]، [[ابوبصیر اعمی]]، [[ابوعثمان انصاری]] و [[أبوهریرة]]<ref>تهذیب الکمال، ج۲، ص۲۶۳ - ۲۶۴.</ref> | [[روایات]] [[ابی بن کعب]] از وجود [[مقدس]] [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[امیرمؤمنان]]{{ع}} نقل شده است، اما کسانی که از وی [[روایت]] کرده‌اند، عبارتند از: [[انس بن مالک]]، [[جابر عبدی]]، [[جارود بن ابی سبرة هذلی]]، [[جندب بن عبدالله بجلی]]، [[حسن بن ابی حسن بصری]]، [[ابوایوب خالد بن زید انصاری]]، [[رفیع ابوالعالیة ریاحی]]، [[زر بن حبیش اسدی]]، [[سعید بن مسیب]]، [[سلیمان بن صرد خزاعی]]، [[سهل بن سعد ساعدی]]، [[سوید بن غفله]]، (پسرانش:) [[طفیل بن ابی بن کعب]]، [[عبدالله بن ابی بن کعب]]، [[محمد بن ابی بن کعب]]، [[ابو ادریس عائذ الله بن عبدالله خولانی]]، [[عبدالله بن ابی بصیر]]، [[عبدالله بن حارث بن نوفل]]، [[عبدالله بن رباح انصاری]]، [[عبدالله بن عباس]]، [[عبدالله بن فیروز دیلمی]]، [[ابوموسی عبدالله بن قیس اشعری]]، [[عبدالله بن ابی هذیل]]، [[عبدالرحمن بن ابزی]]، [[عبدالرحمن بن اسود بن عبد یغوث]]، [[عبدالرحمن بن ابی لیلی]]، [[عبدالرحمن بن مل ابوعثمان النهدی]]، [[عبید بن عمیر اللیثی]]، [[عتی بن ضمرة]]، [[عطاء بن یسار]]، [[عطیة کلاعی]]، [[عمارة بن عمرو بن حزم انصاری]]، [[عمر بن الخطاب]]، [[قیس بن عباد]]، [[مسروق بن الأجدع]]، [[مغیرة بن نوفل بن حارث بن عبدالمطلب]] جد [[یزید بن عبدالملک نوفلی]]، [[مکحول شامی]]، [[نفیع ابورافع صائغ]]، [[یحیی بن جزار]]، [[ابوالأسود الدؤلی]]، [[ابوبصیر اعمی]]، [[ابوعثمان انصاری]] و [[أبوهریرة]]<ref>تهذیب الکمال، ج۲، ص۲۶۳ - ۲۶۴.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۸-۲۹.</ref> | ||
== جایگاه [[حدیثی]] [[راوی]] == | == جایگاه [[حدیثی]] [[راوی]] == | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
ولی [[علامه مجلسی]] در الوجیزة أبی بن کعب را از راویان مجهول دانسته<ref>الوجیزة فی الرجال، ص۱۶، ش۶۰.</ref> که مورد [[اعتراض]] بعضی بزرگان قرار گرفته است<ref>ر.ک: تعلیقة علی منهج المقال، ص۶۰.</ref>. | ولی [[علامه مجلسی]] در الوجیزة أبی بن کعب را از راویان مجهول دانسته<ref>الوجیزة فی الرجال، ص۱۶، ش۶۰.</ref> که مورد [[اعتراض]] بعضی بزرگان قرار گرفته است<ref>ر.ک: تعلیقة علی منهج المقال، ص۶۰.</ref>. | ||
برخی [[فقهای شیعه]] مانند [[شیخ مفید]] و [[شیخ طوسی]] به [[روایات]] [[ابی بن کعب]] در بعضی [[ابواب فقه]]، [[استدلال]] کرده‌اند؛ مانند: [[حکم]] [[وجوب]] [[غسل]]، کیفیت [[نماز آیات]]، مجوز فسخ [[عقد]] [[نکاح]] در برخی [[عیوب]] [[زن]]<ref> ر.ک: المسائل الناصریات، ص۱۴۲، مسأله ۴۰، ۲۶۷، مسأله ۱۱۲ و ۳۳۷، مسأله ۱۵۸.</ref> و به جا آوردن [[قنوت]] پیش از [[رکوع]] در [[نماز وتر]]<ref>ر.ک: الخلاف، ج۱، ص۵۳۲، مسأله ۲۷۱.</ref> | برخی [[فقهای شیعه]] مانند [[شیخ مفید]] و [[شیخ طوسی]] به [[روایات]] [[ابی بن کعب]] در بعضی [[ابواب فقه]]، [[استدلال]] کرده‌اند؛ مانند: [[حکم]] [[وجوب]] [[غسل]]، کیفیت [[نماز آیات]]، مجوز فسخ [[عقد]] [[نکاح]] در برخی [[عیوب]] [[زن]]<ref> ر.ک: المسائل الناصریات، ص۱۴۲، مسأله ۴۰، ۲۶۷، مسأله ۱۱۲ و ۳۳۷، مسأله ۱۵۸.</ref> و به جا آوردن [[قنوت]] پیش از [[رکوع]] در [[نماز وتر]]<ref>ر.ک: الخلاف، ج۱، ص۵۳۲، مسأله ۲۷۱.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص۲۹ -۳۰.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||