اعتدال در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

*پیام‌آور [[اعتدال]] که خود نمونه اعلای [[اعتدال]] بود، بسیار تأکید داشت که امتش نیز به او [[اقتدا]] و از [[افراط]] و [[تفریط]]، دوری و [[سیرت]] [[میانه‌روی]] را [[اختیار]] کنند؛ به همین [[دلیل]]، با [[اصرار]] می‌فرمود: {{متن حدیث| أَيُّهَا النَّاسُ‌ عَلَيْكُمْ‌ بِالْقَصْدِ، عَلَيْكُمْ‌ بِالْقَصْدِ، عَلَيْكُمْ‌ بِالْقَصْدِ}}<ref>ابویعلی الموصلی، مسند، ج ۳، ص ۳۳۴؛ ابن حبان، صحیح، ج ۲، ص ۷۳ و کنزالعمال، ج ۳، ص ۲۸.</ref> آن [[حضرت]]، [[مسلمانان]] را از اینکه به طور کامل به [[دنیا]] [[گرایش]] یابند- همچنان که [[یهود]] چنین‌اند - و از اینکه [[دنیا]] را رها کنند و به [[رهبانیت]] رو آورند- همچنان که برخی [[مسیحیان]] این گونه‌اند - [[نهی]] کرده<ref>ماوردی، اعلام النبوه، ص ۲۲۹.</ref>، [[بهترین]] امور را امری می‌دانست که در [[حد ]] [[اعتدال]] باشد<ref>الرازی، المحصول، ج ۴، ص ۶۹ و عمادالدین یحیی عامری، بهجة المحافل و بغیة الأماثل، ج ۲، ص ۲۶۱.</ref><ref>[[علی نبی‌اللهی|نبی‌اللهی، علی]] و [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۲۶-۶۲۷.</ref>.

هرکس میانه‌رو باشد [[خدا]] او را [[بی‌نیاز]] می‌کند و هر کس که [[تبذیر]] کند و بیشتر از آنچه نیاز دارد، مصرف کند خدا او را فقیر می‌گرداند<ref>تنبیه الخواطر، ج۱، ص۱۶۷.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[کانون محبت (کتاب)|کانون محبت]] ص ۶۵.</ref>

{{متن حدیث|اجْتَهَدْتُ فِي الْعِبَادَةِ وَ أَنَا شَابٌّ‌، فَقَالَ لِي أَبِي{{ع}}: يَا بُنَيَّ، دُونَ مَا أَرَاكَ تَصْنَعُ؛ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَحَبَّ عَبْداً رَضِيَ عَنْهُ بِالْيَسِيرِ}}<ref>«من جوان بودم و در عبادت مستحب بسیار کوشا. پدرم به من فرمود: فرزندم از این کمتر عمل کن، وقتی بنده‌ای محبوب خدا باشد، خدا با عمل کم از او راضی می‌شود». وسائل الشیعه، ج۱، ص۸۷.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[مروارید نبوت (کتاب)|مروارید نبوت]] ص ۵۵.</ref>

[[استاد مطهری]] [[معتقد]] است [[کمال انسان]] در [[تعادل]] و [[توازن]] اوست؛ یعنی باید رشد [[ارزش‌ها]] در وی، رشدی هماهنگ و [[متعادل]] باشد. نمونه این اعتدال، در [[سیره امام علی]]{{ع}} به عنوان [[مظهر]] [[انسان کامل]] متجلی است. همه [[ارزش‌های انسانی]] در حد والا و به طور هماهنگ و معتدل در وجود آن [[حضرت]] رشد کرده بود و افراط و تفریط در [[رفتار]] ایشان راه نداشت. وجود آن [[حضرت]]، تجسم [[کمال انسانی]] در جنبه‌های گوناگون بود. به [[اعتقاد]] [[شهید مطهری]]، بیشتر [[جوامع بشری]] به دلیل [[گرایش]] صددرصد به [[باطل]]، به [[انحطاط]] کشیده نمی‌شوند، بلکه گاه با [[افراط]] در [[حق]]، دچار [[فساد]] و [[تباهی]] می‌شوند. بی‌شک [[عبادت]]، [[ایثار]]، [[فداکاری]]، [[خدمت]] به [[خلق]] [[خدا]]، [[بخشش]]، [[آزادی]]، [[عشق]]، [[محبت]]، [[تواضع]] و ویژگی‌های نیکویی مانند آن از جمله ویژگی‌های بسیار [[ارزشمند]] [[اخلاقی]] است که هیچ [[انسان]] عاقلی آن را [[انکار]] نمی‌کند و در [[اسلام]] و آموزه‌های [[نبوی]]، عبادت شمرده می‌شود. با این حال، اگر در این ویژگی‌های [[نیکو]] و ارزشمند افراط شود، [[ارزش]] و نقش مؤثر خود را از دست می‌دهند و حتی موجب انحطاط [[ارزش‌های اخلاقی]] می‌شوند<ref>مرتضی مطهری، انسان کامل، ص۴۱.</ref>.<ref>[[سید رشید صمیمی|صمیمی، سید رشید]]، [[اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی (کتاب)|اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی]]، ص ۴۷.</ref>.

ب) جامعه و فرد را از پی آمدهای شوم [[فقر]] که [[اخلاق]] نادرست، [[فساد]]، [[فحشا]]، [[کفر]] و [[بی‌دینی]] است، [[حفظ]] می‌کند. ازاین رو، یکی از [[تدابیر]] [[اسلام]] که [[رسول خدا]]{{صل}} بر آن تأکید و سفارش کرده، جلوگیری از [[فقر]] و معرفی الگوی [[مصرف]] مناسب است. آن [[حضرت]] در این باره می‌فرماید: «هیچ خرجی در [[راه خدا]] محبوب‌تر از آن نیست که با [[میانه‌روی]] همراه باشد»<ref>میزان الحکمه، ج۱۰، ص۴۸۹۰.</ref>.<ref>[[سید رشید صمیمی|صمیمی، سید رشید]]، [[اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی (کتاب)|اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی]]، ص ۱۰۱.</ref>.