انصاف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۲
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۱) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۲) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
انصاف، اسم آن «نَصَف» و «نَصَفه» به معنای عمل به [[عدل و قسط]] است. «نِصْف» نیز گرفته شده از همین لغت، برای آن است که به طرف مقابل، حقی [[عطا]] می‌شود که خود شخص نیز در برابر، مستحق حقی است<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۱۲۴؛ شبیه همین مضمون، ر.ک: خلیل بن احمد الفراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۱۳۲.</ref>. آن‌گونه که در مفردات آمده است که انصاف در [[معامله]] به معنای [[عدالت]] است به اینکه از طرف مقابلش منافعی نمی‌برد مگر همانند آنچه را که می‌دهد؛ آن‌گونه که در ضرر و [[خسران]] نیز همانند هم می‌باشند<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۰۹.</ref>. در لسان العرب نیز انصاف به معنای اعطای [[حق]] آمده است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۹، ص۳۳۰.</ref>؛ همچنین در تبیین مفهوم [[عدل]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] [[کریم]] که فرمود: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ}}<ref>«به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن فرمان می‌دهد» سوره نحل، آیه ۹۰.</ref>؛ [[علی]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|الْعَدْلُ الْإِنْصَافُ وَ الْإِحْسَانُ التَّفَضُّلُ}}<ref>«عدل و [[دادگری]]، انصاف است و [[احسان]] و [[نیکی]]، [[فضل]] و [[بزرگواری]]» نهج البلاغه، سید رضی، کلمه ۲۲۳، ص۱۱۸۸.</ref> | انصاف، اسم آن «نَصَف» و «نَصَفه» به معنای عمل به [[عدل و قسط]] است. «نِصْف» نیز گرفته شده از همین لغت، برای آن است که به طرف مقابل، حقی [[عطا]] می‌شود که خود شخص نیز در برابر، مستحق حقی است<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۱۲۴؛ شبیه همین مضمون، ر.ک: خلیل بن احمد الفراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۱۳۲.</ref>. آن‌گونه که در مفردات آمده است که انصاف در [[معامله]] به معنای [[عدالت]] است به اینکه از طرف مقابلش منافعی نمی‌برد مگر همانند آنچه را که می‌دهد؛ آن‌گونه که در ضرر و [[خسران]] نیز همانند هم می‌باشند<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۰۹.</ref>. در لسان العرب نیز انصاف به معنای اعطای [[حق]] آمده است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۹، ص۳۳۰.</ref>؛ همچنین در تبیین مفهوم [[عدل]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] [[کریم]] که فرمود: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ}}<ref>«به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن فرمان می‌دهد» سوره نحل، آیه ۹۰.</ref>؛ [[علی]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|الْعَدْلُ الْإِنْصَافُ وَ الْإِحْسَانُ التَّفَضُّلُ}}<ref>«عدل و [[دادگری]]، انصاف است و [[احسان]] و [[نیکی]]، [[فضل]] و [[بزرگواری]]» نهج البلاغه، سید رضی، کلمه ۲۲۳، ص۱۱۸۸.</ref><ref>[[سید کاظم سیدباقری|سیدباقری، سید کاظم]]، [[عدالت سیاسی در قرآن کریم (کتاب)|عدالت سیاسی در قرآن کریم]]، ص ۵۲.</ref> | ||
==اقسام انصاف== | ==اقسام انصاف== | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
منظور از انصاف با سابقه، انصاف با کسی است که در [[حق]] [[انسان]] [[ستم]] کرده و انصاف را رعایت نکرده است. این مرتبه انصاف بسیار مشکل و [[نیازمند]] [[ایمانی]] بسیار محکم است. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|أَعْدَلُ النَّاسِ مَنْ أَنْصَفَ مَنْ ظَلَمَهُ}}<ref>«عادل‌ترین مردمان کسی است که انصاف دهد با آنکه بر او ستم کرده است». علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ص۱۱۶.</ref>؛ | منظور از انصاف با سابقه، انصاف با کسی است که در [[حق]] [[انسان]] [[ستم]] کرده و انصاف را رعایت نکرده است. این مرتبه انصاف بسیار مشکل و [[نیازمند]] [[ایمانی]] بسیار محکم است. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|أَعْدَلُ النَّاسِ مَنْ أَنْصَفَ مَنْ ظَلَمَهُ}}<ref>«عادل‌ترین مردمان کسی است که انصاف دهد با آنکه بر او ستم کرده است». علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ص۱۱۶.</ref>؛ | ||
در مقابل نیز ظالم‌ترین [[مردمان]] کسی است که ستم کند بر آنکه با او به انصاف رفتار کرده است. فرمود: {{متن حدیث|أَجْوَرُ النَّاسِ مَنْ ظَلَمَ مَنْ أَنْصَفَهُ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ص۱۱۶.</ref> | در مقابل نیز ظالم‌ترین [[مردمان]] کسی است که ستم کند بر آنکه با او به انصاف رفتار کرده است. فرمود: {{متن حدیث|أَجْوَرُ النَّاسِ مَنْ ظَلَمَ مَنْ أَنْصَفَهُ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ص۱۱۶.</ref><ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱۴، ص ۱۶۷.</ref>. | ||
==آثار و نتایج انصاف== | ==آثار و نتایج انصاف== | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|مَنْ يَضْمَنُ لِي أَرْبَعَةً بِأَرْبَعَةِ أَبْيَاتٍ فِي الْجَنَّةِ أَنْفِقْ وَ لَا تَخَفْ فَقْراً وَ أَفْشِ السَّلَامَ فِي الْعَالَمِ وَ اتْرُكِ الْمِرَاءَ وَ إِنْ كُنْتَ مُحِقّاً وَ أَنْصِفِ النَّاسَ مِنْ نَفْسِكَ}}<ref>«کیست که در برابر چهارخانه بهشتی چهار چیز را به عهده گیرد؛ انفاق کند و از فقر نترسد، به تمام عالم آشکارا سلام کند، مجادله را رها کند اگرچه بر حق باشد و با مردم به انصاف رفتار کند». محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۱۴۴.</ref>؛ | [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|مَنْ يَضْمَنُ لِي أَرْبَعَةً بِأَرْبَعَةِ أَبْيَاتٍ فِي الْجَنَّةِ أَنْفِقْ وَ لَا تَخَفْ فَقْراً وَ أَفْشِ السَّلَامَ فِي الْعَالَمِ وَ اتْرُكِ الْمِرَاءَ وَ إِنْ كُنْتَ مُحِقّاً وَ أَنْصِفِ النَّاسَ مِنْ نَفْسِكَ}}<ref>«کیست که در برابر چهارخانه بهشتی چهار چیز را به عهده گیرد؛ انفاق کند و از فقر نترسد، به تمام عالم آشکارا سلام کند، مجادله را رها کند اگرچه بر حق باشد و با مردم به انصاف رفتار کند». محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۱۴۴.</ref>؛ | ||
و باز از آن [[حضرت]] است که: {{متن حدیث|ثَلَاثٌ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِوَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّةَ الْإِنْفَاقُ مِنْ إِقْتَارٍ وَ الْبِشْرُ لِجَمِيعِ الْعَالَمِ وَ الْإِنْصَافُ مِنْ نَفْسِهِ}}<ref>«سه چیز است که هرکس یکی از آنها را انجام دهد، خدا بهشت را برای او واجب می‌کند: انفاق به وقت تنگدستی، خوش‌رویی با همه مردم و انصاف». محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۱۰۳.</ref> | و باز از آن [[حضرت]] است که: {{متن حدیث|ثَلَاثٌ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِوَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّةَ الْإِنْفَاقُ مِنْ إِقْتَارٍ وَ الْبِشْرُ لِجَمِيعِ الْعَالَمِ وَ الْإِنْصَافُ مِنْ نَفْسِهِ}}<ref>«سه چیز است که هرکس یکی از آنها را انجام دهد، خدا بهشت را برای او واجب می‌کند: انفاق به وقت تنگدستی، خوش‌رویی با همه مردم و انصاف». محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۱۰۳.</ref><ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱۴، ص ۱۶۹-۱۷۴.</ref>. | ||
==راه‌های دستیابی به انصاف== | ==راه‌های دستیابی به انصاف== | ||
| خط ۱۷۱: | خط ۱۷۱: | ||
==پرسش مستقیم== | ==پرسش مستقیم== | ||
*[[انصاف در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)]] | * [[انصاف در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)]] | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
| خط ۱۷۷: | خط ۱۷۷: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:100762.jpg|22px]] [[سید کاظم سیدباقری|سیدباقری، سید کاظم]]، [[عدالت سیاسی در قرآن کریم (کتاب)|'''عدالت سیاسی در قرآن کریم''']] | # [[پرونده:100762.jpg|22px]] [[سید کاظم سیدباقری|سیدباقری، سید کاظم]]، [[عدالت سیاسی در قرآن کریم (کتاب)|'''عدالت سیاسی در قرآن کریم''']] | ||
#[[پرونده:1100254.jpg|22px]] [[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|'''اخلاق الاهی ج۱۴''']] | # [[پرونده:1100254.jpg|22px]] [[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|'''اخلاق الاهی ج۱۴''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||