پرش به محتوا

بنی‌تیم: تفاوت میان نسخه‌ها

۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
خط ۱۲: خط ۱۲:
از سعد و احب و در برخی منابع نیز از شکامه به عنوان پسران [[تیم بن مره]] نام برده شده است. نسل تیم از سعد و شکامه ادامه یافت و نامدارترین افراد بنی‌تیم از نسل [[عمرو بن کعب بن سعد]] بودند.<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۵۱؛ الانشقاق، ج۱، ص۱۴۰، ۳۶۸.</ref>
از سعد و احب و در برخی منابع نیز از شکامه به عنوان پسران [[تیم بن مره]] نام برده شده است. نسل تیم از سعد و شکامه ادامه یافت و نامدارترین افراد بنی‌تیم از نسل [[عمرو بن کعب بن سعد]] بودند.<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۵۱؛ الانشقاق، ج۱، ص۱۴۰، ۳۶۸.</ref>


خانه‌های آنها از جمله [[خانه]] [[عبدالله بن جُدعان]] و [[عبدالله بن مَعمَر بن عثمان]] در یکی از ورودی‌های [[شهر]] قرار داشت. از این‌رو، این ورودی با عنوان باب [[بنی‌تیم]] معروف شد<ref>اخبار مکه، ج۲، ص۹۰.</ref>.<ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۳.</ref>
خانه‌های آنها از جمله [[خانه]] [[عبدالله بن جُدعان]] و [[عبدالله بن مَعمَر بن عثمان]] در یکی از ورودی‌های [[شهر]] قرار داشت. از این‌رو، این ورودی با عنوان باب [[بنی‌تیم]] معروف شد<ref>اخبار مکه، ج۲، ص۹۰.</ref><ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۳.</ref>


==بنی‌تیم در دوران [[جاهلی]]==
==بنی‌تیم در دوران [[جاهلی]]==
خط ۳۱: خط ۳۱:
[[رسول خدا]]{{صل}} نیز در این پیمان حضور داشت و از آن به [[نیکی]] یاد کرده است.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۱۳۱، ۱۳۳؛ المنمق، ص۵۲-۵۳.</ref>
[[رسول خدا]]{{صل}} نیز در این پیمان حضور داشت و از آن به [[نیکی]] یاد کرده است.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۱۳۱، ۱۳۳؛ المنمق، ص۵۲-۵۳.</ref>


نیز [[بنی‌تیم]] در دوران [[جاهلی]] [[منصب]] اشناق ([[تعیین]] [[میزان]] دیات) را بر عهده داشتند. [[در آستانه ظهور]] [[اسلام]]، [[ابوبکر]] این [[مسؤولیت]] را بر عهده داشت<ref>الاستیعاب، ج۳، ص۹۶۶؛ اسد الغابه، ج۳، ص۲۰۶.</ref>.<ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۳-۳۲۴.</ref>
نیز [[بنی‌تیم]] در دوران [[جاهلی]] [[منصب]] اشناق ([[تعیین]] [[میزان]] دیات) را بر عهده داشتند. [[در آستانه ظهور]] [[اسلام]]، [[ابوبکر]] این [[مسؤولیت]] را بر عهده داشت<ref>الاستیعاب، ج۳، ص۹۶۶؛ اسد الغابه، ج۳، ص۲۰۶.</ref><ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۳-۳۲۴.</ref>


==بنی‌تیم در دوران [[نبوی]]==
==بنی‌تیم در دوران [[نبوی]]==
خط ۴۲: خط ۴۲:
برخی از بنی‌تیم چون ابوبکر، [[طلحة بن عبیدالله]] و [[بلال]]، از [[موالی]] بنی‌تیم، در سال‌های نخست [[دعوت پیامبر]] مسلمان شدند و بعضی در [[سال پنجم بعثت]] به [[حبشه]] [[هجرت]] کردند. [[عمر بن عثمان بن عمرو]]<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۱۵-۱۱۶، ۱۱۹؛ السیرة النبویه، ج۱، ص۳۲۶.</ref> و [[حارث بن خالد بن صخر]]، پسر دایی ابوبکر، همراه همسرش [[ریطه بنت حارث بن جبله]] تیمی از جمله آنها هستند. [[فرزندان]] او [[موسی]]، [[عایشه]]، [[زینب]] و [[فاطمه]] در همان‌جا زاده شدند.<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۶۵-۱۶۶؛ اسد الغابه، ج۱، ص۳۲۵-۳۲۶.</ref>
برخی از بنی‌تیم چون ابوبکر، [[طلحة بن عبیدالله]] و [[بلال]]، از [[موالی]] بنی‌تیم، در سال‌های نخست [[دعوت پیامبر]] مسلمان شدند و بعضی در [[سال پنجم بعثت]] به [[حبشه]] [[هجرت]] کردند. [[عمر بن عثمان بن عمرو]]<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۱۵-۱۱۶، ۱۱۹؛ السیرة النبویه، ج۱، ص۳۲۶.</ref> و [[حارث بن خالد بن صخر]]، پسر دایی ابوبکر، همراه همسرش [[ریطه بنت حارث بن جبله]] تیمی از جمله آنها هستند. [[فرزندان]] او [[موسی]]، [[عایشه]]، [[زینب]] و [[فاطمه]] در همان‌جا زاده شدند.<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۶۵-۱۶۶؛ اسد الغابه، ج۱، ص۳۲۵-۳۲۶.</ref>


در [[هجرت پیامبر به مدینه]]، ابوبکر، از چهره‌های برجسته [[بنی‌تیم]]، همراه او بود و سپس [[خاندان]] [[ابوبکر]] به او پیوستند.<ref>الطبقات، ج۸، ص۲۱۶؛ انساب الاشراف، ج۲، ص۴۴.</ref> اینان و دیگر تیمیان [[مهاجر]] در [[غزوه‌ها]] و رویدادهای عصر [[مدنی]] [[پیامبر]] نقش داشتند. در [[فتح مکه]] گروهی از بنی‌تیم همراه او بودند.<ref>اسد الغابه، ج۳، ص۳۷۴.</ref> برخی از بنی‌تیم مانند ابوبکر، [[طلحه]] و [[عایشه]] در [[حجة الوداع]] حضور داشتند و از [[شاهدان]] و [[راویان رخداد غدیر]] بودند<ref>الغدیر، ج۱، ص۴۶، ۱۱۰-۱۱۱، ۱۱۷.</ref>.<ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۴-۳۲۵.</ref>
در [[هجرت پیامبر به مدینه]]، ابوبکر، از چهره‌های برجسته [[بنی‌تیم]]، همراه او بود و سپس [[خاندان]] [[ابوبکر]] به او پیوستند.<ref>الطبقات، ج۸، ص۲۱۶؛ انساب الاشراف، ج۲، ص۴۴.</ref> اینان و دیگر تیمیان [[مهاجر]] در [[غزوه‌ها]] و رویدادهای عصر [[مدنی]] [[پیامبر]] نقش داشتند. در [[فتح مکه]] گروهی از بنی‌تیم همراه او بودند.<ref>اسد الغابه، ج۳، ص۳۷۴.</ref> برخی از بنی‌تیم مانند ابوبکر، [[طلحه]] و [[عایشه]] در [[حجة الوداع]] حضور داشتند و از [[شاهدان]] و [[راویان رخداد غدیر]] بودند<ref>الغدیر، ج۱، ص۴۶، ۱۱۰-۱۱۱، ۱۱۷.</ref><ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۴-۳۲۵.</ref>


==بنی‌تیم پس از پیامبر==
==بنی‌تیم پس از پیامبر==
خط ۵۱: خط ۵۱:
با آغاز خلافت [[امام علی]]{{ع}}، به رغم [[بیعت]] نخست برخی از تیمیان مانند طلحه با [[امام]]، برخی از چهره‌های سرشناس آنها همچون عایشه و طلحه که خود از محرکان [[شورش]] بر ضد [[عثمان]] بودند، به بهانه [[خون‌خواهی عثمان]] به [[مخالفت با امام]] پرداختند و نخستین [[نبرد]] را در دوره حکومت او به راه‌انداختند. طلحه و پسرش [[محمد]] از کشته شدگان این نبرد بودند.<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۴۲۸-۴۲۹، ۴۳۴-۴۳۵؛ الجمل، ص۲۲۶-۲۲۹.</ref> [[عبدالرحمن]]، [[برادر]] طلحه، نیز در این نبرد کشته شد.<ref>الاستیعاب، ج۲، ص۸۳۹.</ref>
با آغاز خلافت [[امام علی]]{{ع}}، به رغم [[بیعت]] نخست برخی از تیمیان مانند طلحه با [[امام]]، برخی از چهره‌های سرشناس آنها همچون عایشه و طلحه که خود از محرکان [[شورش]] بر ضد [[عثمان]] بودند، به بهانه [[خون‌خواهی عثمان]] به [[مخالفت با امام]] پرداختند و نخستین [[نبرد]] را در دوره حکومت او به راه‌انداختند. طلحه و پسرش [[محمد]] از کشته شدگان این نبرد بودند.<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۴۲۸-۴۲۹، ۴۳۴-۴۳۵؛ الجمل، ص۲۲۶-۲۲۹.</ref> [[عبدالرحمن]]، [[برادر]] طلحه، نیز در این نبرد کشته شد.<ref>الاستیعاب، ج۲، ص۸۳۹.</ref>


در برابر این گروه از [[مخالفان]] تیمی، [[محمد بن ابی‌بکر]] دیگر چهره برجسته این [[قبیله]] در صف [[یاران امام]] بود و پس از [[نبرد جمل]]، از سوی امام به استانداری [[مصر]] [[برگزیده]] شد و در [[حمله]] [[سپاهیان]] [[معاویه]] به [[مصر]]، به گونه‌ای دلخراش به [[شهادت]] رسید. [[سخنان امام]] در سوگ [[محمد]]، بیانگر [[دلبستگی]] [[امام]] به او است<ref>اسد الغابه، ج۴، ص۳۲۴-۳۲۵.</ref>.<ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۵-۳۲۶.</ref>
در برابر این گروه از [[مخالفان]] تیمی، [[محمد بن ابی‌بکر]] دیگر چهره برجسته این [[قبیله]] در صف [[یاران امام]] بود و پس از [[نبرد جمل]]، از سوی امام به استانداری [[مصر]] [[برگزیده]] شد و در [[حمله]] [[سپاهیان]] [[معاویه]] به [[مصر]]، به گونه‌ای دلخراش به [[شهادت]] رسید. [[سخنان امام]] در سوگ [[محمد]]، بیانگر [[دلبستگی]] [[امام]] به او است<ref>اسد الغابه، ج۴، ص۳۲۴-۳۲۵.</ref><ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۵-۳۲۶.</ref>


==مشاهیر [[بنی‌تیم]]==
==مشاهیر [[بنی‌تیم]]==
خط ۶۱: خط ۶۱:


از دیگر شخصیت‌های بنی‌تیم می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:
از دیگر شخصیت‌های بنی‌تیم می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:
#[[قنفذ بن عمیر بن جدعان تیمی]] از والیان [[مکه]] در [[روزگار]] [[خلیفه دوم]].<ref>تاریخ خلیفه، ص۸۷؛ الاستیعاب، ج۴، ص۱۴۶۱.</ref>
# [[قنفذ بن عمیر بن جدعان تیمی]] از والیان [[مکه]] در [[روزگار]] [[خلیفه دوم]].<ref>تاریخ خلیفه، ص۸۷؛ الاستیعاب، ج۴، ص۱۴۶۱.</ref>
#[[صبیحة بن حارث بن جبله]] از [[مهاجران]] که عمر او را همراه شماری مأمور [[تعیین]] اعلام (نشانه‌های) [[حرم]] کرد.<ref>الاستیعاب، ج۲، ص۷۳۵.</ref>
# [[صبیحة بن حارث بن جبله]] از [[مهاجران]] که عمر او را همراه شماری مأمور [[تعیین]] اعلام (نشانه‌های) [[حرم]] کرد.<ref>الاستیعاب، ج۲، ص۷۳۵.</ref>
#[[عبدالله بن عبدالرحمن بن قاسم]] [[قاضی]] [[مدینه]] در دوران خلافت [[منصور عباسی]] و [[حکمرانی]] [[حسن بن زید]] بر [[مدینه]].<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۱۲؛ تاریخ خلیفه، ص۲۸۶؛ جمهرة انساب العرب، ص۱۳۸.</ref>
# [[عبدالله بن عبدالرحمن بن قاسم]] [[قاضی]] [[مدینه]] در دوران خلافت [[منصور عباسی]] و [[حکمرانی]] [[حسن بن زید]] بر [[مدینه]].<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۱۲؛ تاریخ خلیفه، ص۲۸۶؛ جمهرة انساب العرب، ص۱۳۸.</ref>
#[[عبدالله بن عثمان تیمی]] [[قاضی]] مدینه از سوی [[عمرو بن سعید اموی]] در [[روزگار]] [[خلافت یزید]].<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۵۹.</ref>
# [[عبدالله بن عثمان تیمی]] [[قاضی]] مدینه از سوی [[عمرو بن سعید اموی]] در [[روزگار]] [[خلافت یزید]].<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۵۹.</ref>
#[[قاسم بن محمد بن ابوبکر]] از [[فقیهان]] هفت‌گانه مدینه<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۱۰.</ref> دخترش‌ [[ام‌فروه]] [[مادر امام صادق]]{{ع}}.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۸۱؛ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۶۵۲؛ الانساب، ج۸، ص۲۵۰.</ref>
# [[قاسم بن محمد بن ابوبکر]] از [[فقیهان]] هفت‌گانه مدینه<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۱۰.</ref> دخترش‌ [[ام‌فروه]] [[مادر امام صادق]]{{ع}}.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۸۱؛ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۶۵۲؛ الانساب، ج۸، ص۲۵۰.</ref>
#[[عبدالله بن محمد]] از [[نوادگان]] [[طلحه]]، از قاضیان مدینه و [[مکه]] در دوران خلافت‌ [[هارون الرشید]]. <ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۰۱؛ تاریخ طبری، ج۸، ص۱۳۲؛ المنتظم، ج۹، ص۱۶۸.</ref>
# [[عبدالله بن محمد]] از [[نوادگان]] [[طلحه]]، از قاضیان مدینه و [[مکه]] در دوران خلافت‌ [[هارون الرشید]]. <ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۰۱؛ تاریخ طبری، ج۸، ص۱۳۲؛ المنتظم، ج۹، ص۱۶۸.</ref>
#[[محمد بن منکدر بن عبدالله تیمی]] از [[تابعان]] و [[محدثان]] که بیش از ۲۰۰ [[حدیث]] از [[صحابه]] گزارش کرده است.<ref>الانساب، ج۱، ص۴۹۹؛ انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۶۱.</ref>
# [[محمد بن منکدر بن عبدالله تیمی]] از [[تابعان]] و [[محدثان]] که بیش از ۲۰۰ [[حدیث]] از [[صحابه]] گزارش کرده است.<ref>الانساب، ج۱، ص۴۹۹؛ انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۶۱.</ref>
#[[علی بن زید بن جدعان]] از [[راویان]] مشهور که بعضی از اسناد [[روایی]] تراجم به او ختم می‌شوند.<ref>انساب الاشراف، ج۲، ص۳۵۵؛ ج۱۰، ص۱۶۰.</ref>
# [[علی بن زید بن جدعان]] از [[راویان]] مشهور که بعضی از اسناد [[روایی]] تراجم به او ختم می‌شوند.<ref>انساب الاشراف، ج۲، ص۳۵۵؛ ج۱۰، ص۱۶۰.</ref>
#[[ابوعثمان ربیعة بن ابی‌عبدالرحمن]]، مشهور به [[ربیعة الرای]]، از [[اصحاب]] رأی در [[استنباط]] [[فقهی]].<ref>الانساب، ج۶، ص۶۰؛ المعارف، ص۴۹۶؛ تاریخ الاسلام، ج۸، ص۴۱۷.</ref>
# [[ابوعثمان ربیعة بن ابی‌عبدالرحمن]]، مشهور به [[ربیعة الرای]]، از [[اصحاب]] رأی در [[استنباط]] [[فقهی]].<ref>الانساب، ج۶، ص۶۰؛ المعارف، ص۴۹۶؛ تاریخ الاسلام، ج۸، ص۴۱۷.</ref>
#[[سلیمان بن قتّه]] از [[موالیان]] [[تیم]] و از [[شاعران]] [[شیعی]] و سراینده اشعاری در [[رثای امام حسین]]{{ع}} و [[شهدای کربلا]].<ref>المعارف، ص۵۹۸؛ مقتل الحسین، ص۱۶۷؛ انساب الاشراف، ج۵، ص۱۴۷.</ref>
# [[سلیمان بن قتّه]] از [[موالیان]] [[تیم]] و از [[شاعران]] [[شیعی]] و سراینده اشعاری در [[رثای امام حسین]]{{ع}} و [[شهدای کربلا]].<ref>المعارف، ص۵۹۸؛ مقتل الحسین، ص۱۶۷؛ انساب الاشراف، ج۵، ص۱۴۷.</ref>
#[[عبدالله بن قنفذ بن عمیر]]، نخستین صاحب [[شرطه]] در روزگار [[عثمان]].<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۰۶؛ المحبر، ص۳۷۳.</ref>
# [[عبدالله بن قنفذ بن عمیر]]، نخستین صاحب [[شرطه]] در روزگار [[عثمان]].<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۰۶؛ المحبر، ص۳۷۳.</ref>
#[[اسحق بن طلحة بن عبیدالله]] از [[مسؤولان]] [[دیوان]] [[خراج]] [[خراسان]] در روزگار [[معاویه]].<ref>المعارف، ص۲۳۲؛ تاریخ الاسلام، ج۴، ص۱۷۸.</ref>
# [[اسحق بن طلحة بن عبیدالله]] از [[مسؤولان]] [[دیوان]] [[خراج]] [[خراسان]] در روزگار [[معاویه]].<ref>المعارف، ص۲۳۲؛ تاریخ الاسلام، ج۴، ص۱۷۸.</ref>
#[[محمد بن طلحة بن محمد]] که او را از [[داناترین]] افراد به [[دانش]] [[نسب]] دانسته‌اند.<ref>الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۷.</ref>
# [[محمد بن طلحة بن محمد]] که او را از [[داناترین]] افراد به [[دانش]] [[نسب]] دانسته‌اند.<ref>الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۷.</ref>
#[[اسماعیل بن یسار نسائی]] و [[ابوعبیده مُعمَّر بن مُثنی]] نحوی شعوبی از موالیان [[بنی‌تیم]]. ابوعبیده در [[نکوهش]] [[عرب]] کتابی نگاشت<ref>المعارف، ص۵۴۳؛ الاغانی، ج۴، ص۵۳۶؛ الفهرست، ص۵۸-۶۰.</ref>.<ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۵-۳۲۷.</ref>
# [[اسماعیل بن یسار نسائی]] و [[ابوعبیده مُعمَّر بن مُثنی]] نحوی شعوبی از موالیان [[بنی‌تیم]]. ابوعبیده در [[نکوهش]] [[عرب]] کتابی نگاشت<ref>المعارف، ص۵۴۳؛ الاغانی، ج۴، ص۵۳۶؛ الفهرست، ص۵۸-۶۰.</ref><ref>[[غلامرضا ملایی|ملایی، غلامرضا]]، [[بنی‌تیم (مقاله)|مقاله «بنی‌تیم»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۳۲۵-۳۲۷.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش