بنی‌مدلج در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

==موقعیت، ویژگی‌ها و [[آداب]] [[جاهلی]]==

بنی‌‌مدلج پیش از [[اسلام]] به چند امر شهره بودند و شهرت عمده آنان در میان [[قبایل عرب]] به [[چیرگی]] در قیافه‌‌شناسی بود.<ref>مروج الذهب، ج ۲، ص ۱۸۲.</ref> این [[علم]] که [[عرب]] به دانستن آن می‌‌بالید، برای تشخیص [[هویت]] فرد و [[شناسایی]] رد پا به کار می‌‌رفت. [[تسلط]] ایشان به این [[علم]] به اندازه‌‌ای بود که در برخی [[روایات]]، قیافه‌‌شناسی تنها به بنی‌‌مدلج اختصاص یافته است، به گونه‌‌ای که برخی [[گمان]] کرده‌‌اند در [[فقه]] تنها قیافه‌‌شناسی بنی‌‌مدلج معتبر بوده است.<ref>صحیح مسلم، ج ۱۰، ص ۴۱.</ref> یک مورد مشهور قیافه‌‌شناسی ایشان که مورد استناد [[فقها]] <ref>المجموع، ج ۱۵، ص ۳۰۵.</ref>برای [[مشروعیت]] کاربرد آن قرار گرفته مربوط به مُجَزَّز (مُجَزَّر) مُدْلِجی است که با نگاه به پاهای [[اسامه]] و پدرش [[زید ‌‌بن حارثه]] انتساب اسامه را به [[زید]] [[تأیید]] کرد و این موجب [[شادمانی]] [[رسول خدا]]{{صل}} گشت، زیرا رنگ پوست اسامه سیاه و زید سفید بود و همین موضوع، موجب تردید در [[نسب]] وی شده بود.<ref>مروج الذهب، ج ۲، ص ۱۸۳.</ref> افزون بر این بنی‌‌مدلج را از قبایلی که [[زبان عربی]] اصیل و [[خالص]] دارند شمرده‌‌اند، از این رو [[خلیفه دوم]] در پی یافتن معنای واژه "[[حَرَج]]" در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ}}<ref>«و در (راه) خداوند چنان که سزاوار جهاد (در راه) اوست جهاد کنید؛ او شما را برگزید و در دین- که همان آیین پدرتان ابراهیم است- هیچ تنگنایی برای شما ننهاد، او شما را پیش از این و در این (قرآن) مسلمان نامید تا پیامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشید» سوره حج، آیه ۷۸.</ref>، [[دستور]] داد از یکی از بنی‌‌مدلج [[پرسش]] کنند.<ref>السنن الکبری، ج ۱۰، ص ۱۱۳.</ref> آنان به لحاظ جسمانی و مشخصات ظاهری نیز دارای ویژگی‌هایی بوده‌‌اند، چنان‌‌که رنگ پوست [[مردمان]] این [[قبیله]] سفید [[وصف]] شده و زنانشان به سفیدی پوست شهره بودند.<ref>غریب الحدیث، ج ۳، ص ۳۰؛ المفصل، ج ۴، ص ۳۱۲.</ref> این [[پندار]] که [[خدا]] ([[الله]]) فرزند دارد از پندارهایی است که به [[دوره جاهلی]] بنی مدلج نسبت داده‌‌اند. برخی [[مفسران]] ذیل [[آیات]] {{متن قرآن| أَلا إِنَّهُم مِّنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ  وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ }}<ref>«آگاه باشید که آنان از سر دروغگویی خود می‌گویند: خداوند فرزند آورده است؛ در حالی که بی‌گمان آنان دروغگویند» سوره صافات، آیه ۱۵۱-۱۵۲.</ref>، گفته‌‌اند که گروهی که چنین سخن می‌‌گفتند بنی‌‌مدلج بودند که به [[زعم]] ایشان [[فرشتگان]] [[فرزندان]] خدا بودند.<ref>تفسیر ثعالبی، ج ۵، ص ۵۰.</ref> از جمله آدابی که بنی‌‌مدلج و برخی [[قبایل]] دیگر در [[عصر جاهلی]] بدان عمل می‌‌کردند، [[حرام]] کردن برخی [[چارپایان]] بر خود با عنوان "بحیره" و "سائبه" بود که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}<ref>«ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاک است بخورید و از گام‌های شیطان پیروی نکنید که او برای شما دشمنی آشکار است» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> در این باره نازل شد و از آنان خواست از هر آنچه [[حلال]] است بخورند و از گامهای [[شیطانی]] [[پیروی]] نکنند؛<ref> مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۶۷.</ref>

==بنی مدلج در عصر [[رسول خدا]]{{صل}}==

برخی [[مفسران]] [[نزول آیه]] {{متن قرآن|إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ أَوْ جَاءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَاتَلُوكُمْ فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًا}}<ref>«مگر آنان را که با گروهی وابستگی دارند که میان شما و ایشان پیمانی است یا آنکه با دلتنگی از نبرد با شما و یا نبرد با قوم خویش، نزد شما آمده‌اند- و اگر خداوند می‌خواست آنان را بر شما چیرگی می‌داد و با شما به نبرد می‌پرداختند- باری، اگر اینان از شما کناره‌جویی کردند و با شما نبرد نکردند و از در سازش درآمدند، خداوند برای شما (در تجاوز) بر آنان راهی ننهاده است» سوره نساء، آیه ۹۰.</ref> را به بنی‌‌مدلج مرتبط دانسته‌‌اند که نه خواهان [[مبارزه]] با پیامبر بودند و نه خواهان رویارویی با قریش.<ref> التبیان، ج ۳، ص ۲۸۵؛ مجمع البیان، ج ۳، ص ۱۵۲.</ref> بر اساس مفاد این [[آیه]] [[مؤمنان]] [[مأمور]] شده‌‌اند با [[کافران]] مبارزه کنند، مگر آنان که با [[مسلمانان]] [[پیمان]] دارند یا کافرانی که نزد مسلمانان آمده‌‌اند و از اینکه با [[قوم]] خود (همپیمانان [[قریشی]]) یا با مسلمانان بجنگند ناراحت‌‌اند. اینان اگر در پی جنگ‌‌افروزی نیستند باید با آنان در [[آشتی]] به سر برند. با این همه در [[سال هشتم هجری]] که پیامبر عازم [[فتح مکه]] بود برخی [[یاران]] آن [[حضرت]]، در منطقه قدید پیشنهاد [[حمله]] به بنی‌‌مدلج را مطرح کردند؛ ولی پیامبر نپذیرفت،<ref> اعلام الوری، ج ۱، ص ۲۲۷.</ref> بر این اساس این [[قبیله]] تا آن [[زمان]] بر [[شرک]] خود مانده بود و روابطشان با [[دولت نبوی]] براساس پیمانهای عدم تعرض [[تعیین]] می‌‌شد.

==بنی مدلج پس از [[رسول خدا]]{{صل}}==

پس از [[رحلت رسول خدا]]{{صل}}، بنی‌‌مدلج از [[اطاعت]] [[دولت]] [[مدینه]] سر برتافت و با اعلام اینکه حاضر به دادن [[زکات]] نیست با [[طلیحه اسدی]] (از [[مدعیان نبوت]]) همراه شد؛<ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص ۴۷۶.</ref> همچنین عده‌‌ای دیگر از بنی‌‌مدلج همراه با یکی از قبایل کنانی و همپیمان خود به نام بنوشنوق ‌‌در منطقه ابارق تهامه سر به [[شورش]] برداشتند که [[عتاب بن اسید]] [[فرماندار مکه]] [[برادر]] خود خالد را برای سرکوبی آنان فرستاد. وی توانست با کشتن تعداد بسیاری از [[شورشیان]] به ویژه‌‌بنو شنوق، اوضاع را آرام کند.<ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص ۵۳۳.</ref> بنومدلج پس از این در [[فتوحات]] شرکت کردند و در خربتای [[مصر]] [[مسکن]] گزیده، با ذُبحان از [[قبایل]] حِمْیَری همپیمان شدند.<ref> فتوح مصر و اخبارها، ص ۲۵۴.</ref>

== منابع ==

{{منابع}}

{{پایان منابع}}