بَر (اسم الهی): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۲
بدون خلاصۀ ویرایش |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۲) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
بَرّ بر وزن فَعْل صفت [[مشبهه]]<ref>التحقیق، ج ۱، ص۲۴۹، «بر».</ref> از ریشه «بَرَّ یبَرُّ» است.<ref>مقاییس‌اللغه، ج ۱، ص۱۷۷، «بر».</ref> لغویان برّ را به معنای [[محسن]] ([[نیکوکار]]) دانسته‌اند؛<ref>النهایه، ج ۱، ص۱۱۶، «برر».</ref> ولی همان‌گونه که برخی گفته‌اند با توجّه به ریشه آن ـ که برّ به معنای خشکی است و گستردگی و وسعت را تداعی می‌کند ـ این واژه بر کسی که [[نیکی]] و خیرش گسترده است اطلاق می‌گردد.<ref>مفردات، ص۱۱۴، «بر».</ref> البته برخی هم اصل «بَرّ» را «بِرّ» به معنای [[صدق]] <ref>لسان العرب، ج ۱، ص۳۷۰ ـ ۳۷۱، «برر».</ref> و آن را به معنای صادق،<ref>لسان العرب، ج ۱، ص۳۷۱، «برر».</ref> لطیف <ref>لسان العرب، ج ۱، ص۳۷۱، «برر».</ref> و... دانسته‌اند. گفتنی است که با توجّه به اشتراک و [[وحدت]] ریشه دو واژه بَرّ و بارّ بسیاری از لغت‌شناسان این دو را مرادف هم معرّفی کرده‌اند؛<ref>مفردات، ص۱۱۴؛ النهایه، ج ۱، ص۱۱۶، «برر»؛ لسان العرب، ج ۱، ص۳۷۱، «بر».</ref> ولی چون برّ صفت مشبهه و بارّ اسم فاعل است می‌توان گفت بَرّ بر [[ثبات]] و دوام نیز دلالت دارد. برخی با توجّه به کثرت استعمال بَرّ در [[روایات]] و نیآمدن بارّ در [[قرآن]] [[عقیده]] دارند تنها بَرّ در زمره [[اسمای خداوند]] داخل است؛ نه بارّ؛<ref> النهایه، ج ۱، ص۱۱۶، «بر».</ref> ولی این عقیده درست نیست؛ زیرا در پاره‌ای از روایات و [[ادعیه]] به اسم [[شریف]] «بارّ» نیز تصریح شده است.<ref>بحارالانوار، ج۸۸، ص۴۹، ۱۸۹؛ ج۹۱، ص۳۹۲.</ref> | بَرّ بر وزن فَعْل صفت [[مشبهه]]<ref>التحقیق، ج ۱، ص۲۴۹، «بر».</ref> از ریشه «بَرَّ یبَرُّ» است.<ref>مقاییس‌اللغه، ج ۱، ص۱۷۷، «بر».</ref> لغویان برّ را به معنای [[محسن]] ([[نیکوکار]]) دانسته‌اند؛<ref>النهایه، ج ۱، ص۱۱۶، «برر».</ref> ولی همان‌گونه که برخی گفته‌اند با توجّه به ریشه آن ـ که برّ به معنای خشکی است و گستردگی و وسعت را تداعی می‌کند ـ این واژه بر کسی که [[نیکی]] و خیرش گسترده است اطلاق می‌گردد.<ref>مفردات، ص۱۱۴، «بر».</ref> البته برخی هم اصل «بَرّ» را «بِرّ» به معنای [[صدق]] <ref>لسان العرب، ج ۱، ص۳۷۰ ـ ۳۷۱، «برر».</ref> و آن را به معنای صادق،<ref>لسان العرب، ج ۱، ص۳۷۱، «برر».</ref> لطیف <ref>لسان العرب، ج ۱، ص۳۷۱، «برر».</ref> و... دانسته‌اند. گفتنی است که با توجّه به اشتراک و [[وحدت]] ریشه دو واژه بَرّ و بارّ بسیاری از لغت‌شناسان این دو را مرادف هم معرّفی کرده‌اند؛<ref>مفردات، ص۱۱۴؛ النهایه، ج ۱، ص۱۱۶، «برر»؛ لسان العرب، ج ۱، ص۳۷۱، «بر».</ref> ولی چون برّ صفت مشبهه و بارّ اسم فاعل است می‌توان گفت بَرّ بر [[ثبات]] و دوام نیز دلالت دارد. برخی با توجّه به کثرت استعمال بَرّ در [[روایات]] و نیآمدن بارّ در [[قرآن]] [[عقیده]] دارند تنها بَرّ در زمره [[اسمای خداوند]] داخل است؛ نه بارّ؛<ref> النهایه، ج ۱، ص۱۱۶، «بر».</ref> ولی این عقیده درست نیست؛ زیرا در پاره‌ای از روایات و [[ادعیه]] به اسم [[شریف]] «بارّ» نیز تصریح شده است.<ref>بحارالانوار، ج۸۸، ص۴۹، ۱۸۹؛ ج۹۱، ص۳۹۲.</ref> | ||
در [[قرآن کریم]] واژه «بَرّ» ۱۵ بار ذکر شده که تنها در یک مورد در کنار [[رحیم]] به عنوان یکی از [[اوصاف خدا]] از زبان [[بهشتیان]] به کار رفته است: {{متن قرآن|إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ}}<ref> | در [[قرآن کریم]] واژه «بَرّ» ۱۵ بار ذکر شده که تنها در یک مورد در کنار [[رحیم]] به عنوان یکی از [[اوصاف خدا]] از زبان [[بهشتیان]] به کار رفته است: {{متن قرآن|إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ}}<ref>«اوست که نیکوکار بخشاینده است» سوره طور، آیه ۲۸.</ref> و در دیگر موارد به معنای خشکی بوده یا به گونه مصدری به [[بندگان خدا]] اسناد داده شده است. نام [[مبارک]] «بَرّ» نشان دهنده [[نیکوکاری]]، [[احسان]] و [[مهربانی]] گسترده [[خداوند]] به [[مخلوقات]] به ویژه [[بندگان]] [[راستین]] خویش است. نیکی و [[احسان]] وی چنان گسترده است که کسی نمی‌تواند نعمت‌های او را بشمارد: {{متن قرآن|وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا}}<ref>«و اگر نعمت خداوند را بر شمارید نمی‌توانید شمار کرد» سوره ابراهیم، آیه ۳۴.</ref> [[خداوند]] حتّی با وجود [[نافرمانی]] [[آفریدگان]] هرگز احسان خود را از آنان قطع نمی‌کند:<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۳۸۱.</ref> {{متن حدیث|عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ وَ سَبِيلُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ}}،<ref>بحارالانوار، ج ۹۵، ص۳۸۹.</ref> بلکه نعمت‌های بی‌شماری چون [[سلامت]]، [[ثروت]]، [[فرزندان]] و [[یاران]] را در [[اختیار]] آنان قرار می‌دهد.<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۳۸۲.</ref> نیکی‌های [[خدا]] در [[دنیا]] فراگیر است و همه موجودات و افراد را دربرمی‌گیرد؛ ولی در [[آخرت]] تنها کسانی را شامل می‌شود که در جوار [[رحمت الهی]] در [[بهشت]] ساکن گردند و [[بدیهی]] است که [[دوزخیان]] را از آنها بهره‌ای نخواهد بود.<ref> الاسنی، ج ۱، ص۳۳۳.</ref> [[مهربانی]] و [[احسان خدا]] به گونه‌ای است که او کار را بر [[بندگان]] خویش آسان گرفته، بسیاری از خطاهای آنان را می‌بخشد. حسنات‌شان را ۱۰ برابر [[پاداش]] می‌دهد؛ ولی آنها را به سبب [[گناهان]] غیر قابل [[بخشش]] به همان اندازه که [[گناه]] کرده‌اند [[مجازات]] می‌کند.<ref> فی رحاب اسماء الله الحسنی، ص۱۰۰.</ref> کسانی که «[[برّ]]» را به معنای صادق دانسته‌اند برّ بودن خدا را به [[وفاداری]] و [[راستگویی]] او در وعده‌ها و پیمانها [[تفسیر]] کرده‌اند <ref>تفسیر ماوردی، ج ۵، ص۳۸۳؛ مجمع‌البیان، ج ۹، ص۲۵۲؛ شرح اسماء الله الحسنی، ص۱۳۱.</ref> و کسانی که آن را به معنای لطیف دانسته‌اند باید بَرّ را همانند اسم لطیف بیانگر لطفی که منفعتی بزرگ و درخور توجه داشته باشد بدانند.<ref>التبیان، ج ۹، ص۴۱۱.</ref> البته در [[تفاسیر]] معانی دیگری نیز برای بَرّ ذکر شده <ref>المقصد الاسنی، ص۱۴۳؛ فی رحاب اسماء الله الحسنی، ص۱۰۰؛ اسماء الحسنی، ص۹۷.</ref> که به استثنای برخی از آنها که از قبیل استحسانات و ذوقیات است عمدتا به معانی یاد شده باز می‌گردد.<ref>[[احمد غلام‌علی|غلام‌علی، احمد]]، [[بَرّ (مقاله)|مقاله «بَرّ»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص۴۳۳-۴۳۴.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:000056.jpg|22px]] [[احمد غلام‌علی|غلام‌علی، احمد]]، [[بَرّ (مقاله)|مقاله «بَرّ»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']] | # [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[احمد غلام‌علی|غلام‌علی، احمد]]، [[بَرّ (مقاله)|مقاله «بَرّ»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||