تحدیث فرشته با معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[زبیدی]]، [[ابن منظور]] و [[ابن اثیر]] در فرهنگ واژه‌های خود پس از ترجمه تحدیث به سخن گفتن، ذیل این گفتار به تبیین مقصود روایت "قد کان فی الامم محدثون" پرداخته و آن را به معنای مجازی تحدیث دانسته اند و با توجه به روایتی که محدث را به ملهم تفسیر نموده است، می‌نگارند ملهم کسی است که در درونش مطلبی القا می‌شود و با حدس و فراست نسبت به آن اطلاع و آگاهی می‌دهد<ref>ابن اثیر، ج ۱، ص ۳۵۰؛ ابن منظور، ج ۲، ص ۱۳۴؛ الزبیدی، ج ۳، ص ۱۹۱ و ۱۹۲.</ref> وجه تشبیه تحدیث به معنای سخن گفتن از امری و محدث به معنای [[الهام]] و القای مطلبی در نفس، آن است که محدث به سبب الهامی که برایش صورت می‌پذیرد، دارای حدس و فراستی صحیح و صادق است.<ref>ر.ک: [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]؛ [[حقیقت تحدیث و رابطه آن با نبوت (مقاله)|حقیقت تحدیث و رابطه آن با نبوت]]؛ [[آینه معرفت (نشریه)|فصلنامه آینه معرفت]]، شماره ۳۷، زمستان ۱۳۹۲، ص۱۴۷.</ref>

* [[علامه امینی]] در تفسیری گسترده و شمولی که تبیین‌های مختلف از محدث را در بر دارد، می‌نگارد: محدث کسی است که فرشته با او سخن می‌گوید بدون آنکه پیامبر باشد یا آنکه فرشته را ببیند، یا آنکه در او دانشی به طریق الهام و مکاشفه از مبدأ اعلی ایجاد شود، یا آنکه در قلبش از حقایقی که بر دیگران مخفی است پدید آید، یا معانی دیگری که ممکن است از آن اراده نمود.<ref>علامه امینی، ج ۹، ص۸۸.</ref> مرحوم سید شرف الدین در بیانی ناظر به مصادیق محدث در اهل سنت، قائل به پیوندی وثیق میان مسئله تحدیث و عصمت است به گونه ای که تحقق تحدیث را وابسته به برخورداری از عصمت می‌داند، نه آنکه تحدیث نشانه و سببی برای تحقق عصمتی هر چند محدود باشد<ref>در مقابل رک. المناوی، ج ۴، ص ۶۶۵ -۶۶۴.</ref> وی میان تحدیث به نبی و دیگران تفاوت قائل است. مسئله تحدیث ملائکه با انبیا نزد شرف الدین، تکلم حقیقی ملائکه با پیامبر است، و تحقق تحدیث در مورد سایر معصومین، امری مجازی به معنای الهام حقیقیت توسط خدا به جانشین نبی است. در فرایند الهام، واقع برای شخص تحدیث شده مانند سپیدی صبح بدون هیچ گونه اشتباه و تردیدی آشکار می‌گردد، همانند آنجا که فرشته‌ای آن حقیقت را برایش از جانب خدا بازگو نماید. وی تأکید دارد در تحدیث به معصومینی غیر از انبیا تحدیث و تکلم حقیقی صورت نمی‌پذیرد بلکه القای صواب به روح و قلب او انجام می‌یابد. شرف الدین از جهت نتیجه، میان تحدیث به [[انبیا]] و [[اوصیا]] تفاوتی نمی‌نهد، هر چند گونه حصول آن را در این دو شأن، متفاوت می‌بیند<ref>ص ۱۳۷-۱۳۵.</ref> [[علامه امینی]] همانند [[سید شرف‌الدین]] رؤیت ملائکه را مرز میان نبوت و محدث می‌داند.<ref>ر.ک: [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]؛ [[حقیقت تحدیث و رابطه آن با نبوت (مقاله)|حقیقت تحدیث و رابطه آن با نبوت]]؛ [[آینه معرفت (نشریه)|فصلنامه آینه معرفت]]، شماره ۳۷، زمستان ۱۳۹۲، ص۱۵۰-۱۵۲.</ref>

* [[علامه مجلسی]] تحقیق و استنباط از چگونگی و چیستی تمایز میان [[نبی]] و [[امام]] را آسان نمی‌داند و می‌نگارد، آنچه از مجوعه گزاره‌ها و آموزه‌های معرفتی به دست می‌آید چند احتمال است: