مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب'
جز (جایگزینی متن - '\=\=\sدربارهٔ\sپدیدآورنده\s\=\=↵\{\{پدیدآورنده\sکتاب↵\|\sپدیدآورنده\sکتاب\s\=\s(.*)\}\}\n\n\=\=' به '== دربارهٔ پدیدآورنده == {{پدیدآورنده ساده | پدیدآورنده کتاب = $1}} ==') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات مجموعه کتاب | ||
| عنوان | | عنوان پیشین = | ||
| عنوان اصلی | | عنوان = مجمع البیان فی تفسیر القرآن | ||
| تصویر | | عنوان پسین = | ||
| اندازه تصویر | | عنوان اصلی = | ||
| از مجموعه | | تصویر = 14000532.jpg | ||
| زبان | | اندازه تصویر = 200px | ||
|زبان اصلی | | از مجموعه = | ||
| نویسنده | | زبان = عربی | ||
| نویسندگان | | زبان اصلی = | ||
| تحقیق یا تدوین | | نویسنده = [[فضل بن حسن طبرسی]] | ||
| زیر نظر | | نویسندگان = | ||
| به کوشش | | تحقیق یا تدوین = | ||
| مترجم | | زیر نظر = | ||
| مترجمان | | به کوشش = | ||
| ویراستار | | مترجم = | ||
| ویراستاران | | مترجمان = | ||
| موضوع | | ویراستار = | ||
| مذهب | | ویراستاران = | ||
| ناشر | | موضوع = | ||
| به همت | | مذهب = | ||
| وابسته به | | ناشر = مؤسسة الأعلمی للمطبوعات | ||
| محل نشر | | به همت = | ||
| سال نشر | | وابسته به = | ||
| تعداد جلد | | محل نشر = بیروت، لبنان | ||
| | | سال نشر = ۱۴۱۵ ق | ||
| تعداد جلد = ۱۰ | |||
| فهرست جلدها = | |||
| شابک | | شابک = 964-422-289-x | ||
| شماره ملی = | |||
| شماره ملی | |||
}} | }} | ||
'''مجمع البیان فی تفسیر القرآن''' کتابی است به زبان عربی | '''مجمع البیان فی تفسیر القرآن''' کتابی است به زبان عربی که مشتمل بر تأویلات [[آیات قرآن]] میباشد. این کتاب اثر [[فضل بن حسن طبرسی]] است و [[انتشارات مؤسسة الأعلمی للمطبوعات]] انتشار آن را به عهده داشته است. | ||
<ref>[https://www.gisoom.com/book/1342559/ شبکه جامع کتاب گیسوم]</ref> | <ref>[https://www.gisoom.com/book/1342559/ شبکه جامع کتاب گیسوم]</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۸: | ||
درباره زادگاه [[فضل بن حسن]] [[اختلاف]] است که او [[اهل]] [[طبرستان]] یعنی مازندران با طبرس معرب تفرش یکی از شهرهای استان مرکزی است. شماری از محققان می‌گویند: او اهل طبرس (تفرش) بوده که در آغاز تحصیل ساکن [[مشهد]] گردیده و در اواخر [[عمر]] راهی سبزوار شده و در همان جا درگذشته و جنازه او را به مشهد حمل و در آنجا به [[خاک]] سپرده‌اند. [[تاریخ]] دقیق [[تولد]] او معلوم نیست. بعضی احتمالاً تولد او را سال ۴۶۸ یا ۴۶۹ق دانسته‌اند، اما [[تاریخ]] [[وفات]] او در سال ۵۴۸ق اتفاق افتاده است. به گفته معاصر او [[بیهقی]] در تاریخ بیهقی: کار عمده این دانشمند، تلخیص و تحریر عالمانه کتب دیگران بوده است. کتاب [[مجمع البیان]] بنا به تصریح خودش در مقدمه، تحریری است نو از [[تفسیر تبیان]] [[طوسی]]، اما او با سلیقه و تسلطی که در [[علوم]] متنوع [[زمان]] خود داشته، نهایت [[حُسن]] سلیقه را به کار برده است؛ از عبارات او چنین بر می‌آید که در [[ادب]] و لغت [[عرب]] استاد و [[صاحب نظر]] بوده و عبارات [[عربی]] را در نهایت [[فصاحت]] و اختصار انشاء نموده است. او از بزرگان [[علمای امامیه]] است که در محضر شماری از بزرگ‌ترین [[عالمان]] زمان خویش، از جمله ابوعلی فرزند طوسی، [[ابوالوفای رازی]]، [[سید ابوطالب جرجانی]]، [[سید ابوالحمد مهدی بن نزار حسینی قاینی]]، [[ابوالقاسم عبید الله بن عبدالله حسکانی]] و دیگران استفاده [[علمی]] فراوانی برده است. | درباره زادگاه [[فضل بن حسن]] [[اختلاف]] است که او [[اهل]] [[طبرستان]] یعنی مازندران با طبرس معرب تفرش یکی از شهرهای استان مرکزی است. شماری از محققان می‌گویند: او اهل طبرس (تفرش) بوده که در آغاز تحصیل ساکن [[مشهد]] گردیده و در اواخر [[عمر]] راهی سبزوار شده و در همان جا درگذشته و جنازه او را به مشهد حمل و در آنجا به [[خاک]] سپرده‌اند. [[تاریخ]] دقیق [[تولد]] او معلوم نیست. بعضی احتمالاً تولد او را سال ۴۶۸ یا ۴۶۹ق دانسته‌اند، اما [[تاریخ]] [[وفات]] او در سال ۵۴۸ق اتفاق افتاده است. به گفته معاصر او [[بیهقی]] در تاریخ بیهقی: کار عمده این دانشمند، تلخیص و تحریر عالمانه کتب دیگران بوده است. کتاب [[مجمع البیان]] بنا به تصریح خودش در مقدمه، تحریری است نو از [[تفسیر تبیان]] [[طوسی]]، اما او با سلیقه و تسلطی که در [[علوم]] متنوع [[زمان]] خود داشته، نهایت [[حُسن]] سلیقه را به کار برده است؛ از عبارات او چنین بر می‌آید که در [[ادب]] و لغت [[عرب]] استاد و [[صاحب نظر]] بوده و عبارات [[عربی]] را در نهایت [[فصاحت]] و اختصار انشاء نموده است. او از بزرگان [[علمای امامیه]] است که در محضر شماری از بزرگ‌ترین [[عالمان]] زمان خویش، از جمله ابوعلی فرزند طوسی، [[ابوالوفای رازی]]، [[سید ابوطالب جرجانی]]، [[سید ابوالحمد مهدی بن نزار حسینی قاینی]]، [[ابوالقاسم عبید الله بن عبدالله حسکانی]] و دیگران استفاده [[علمی]] فراوانی برده است. | ||
صاحب این [[تفسیر]]، دارای تألیفات حائز اهمیت است که تا ۱۹ اثر علمی در موضوعات گوناگون از او برشمرده‌اند. او از اساتید برجسته زمان خویش بوده و [[شاگردان]] نامداری چون [[ | صاحب این [[تفسیر]]، دارای تألیفات حائز اهمیت است که تا ۱۹ اثر علمی در موضوعات گوناگون از او برشمرده‌اند. او از اساتید برجسته زمان خویش بوده و [[شاگردان]] نامداری چون [[ابن‌شهرآشوب]] و [[قطب راوندی]] داشته است. او علاوه بر «مجمع البیان» دو تفسیر دیگر به نام «[[جوامع الجامع (کتاب)|جوامع الجامع]]» و «[[الکافی الشافی (کتاب)|الکافی الشافی]]» نیز دارد. صاحب [[مجمع البیان]] از همه [[منابع تفسیری]] و ادبی و [[حدیثی]] پیش از خود بهره فراوان برده است، ولی اساس کارش در تألیف این [[تفسیر]]، بدون هیچ [[شک]] و گمانی، تفسیر گرانقدر تبیان [[طوسی]] بوده است. | ||
«[[نظم]] و تبویب کم نظیر»، «روشمندی در تفسیر» و «قلت لفظ و کثرت معنی» از ویژگی‌های این تفسیر گرانسنگ است. در مقدمه عالمانه‌اش در آغاز جلد نخست مجمع البیان، هفت فن دقیق در [[علم تفسیر]] را یادآور شده است که عبارتند از: | «[[نظم]] و تبویب کم نظیر»، «روشمندی در تفسیر» و «قلت لفظ و کثرت معنی» از ویژگی‌های این تفسیر گرانسنگ است. در مقدمه عالمانه‌اش در آغاز جلد نخست مجمع البیان، هفت فن دقیق در [[علم تفسیر]] را یادآور شده است که عبارتند از: | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۷: | ||
عناوینی که او در [[تفسیر آیات]] مورد بحث قرار داده عبارتند از: | عناوینی که او در [[تفسیر آیات]] مورد بحث قرار داده عبارتند از: | ||
#مکی یا [[مدنی]] بودن [[آیات]] و شماره آنها. | # مکی یا [[مدنی]] بودن [[آیات]] و شماره آنها. | ||
#نامهای [[سوره‌ها]] با عنوان «اسماءها و فضل‌ها» که در ذیل آن، فضیلت خواندن سوره‌ها را یادآور شده است. | # نامهای [[سوره‌ها]] با عنوان «اسماءها و فضل‌ها» که در ذیل آن، فضیلت خواندن سوره‌ها را یادآور شده است. | ||
#[[استعاذه]] که در ذیل آن، [[استحباب]] گفتن «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» را پیش از خواندن سوره‌ها یادآور شده است. | # [[استعاذه]] که در ذیل آن، [[استحباب]] گفتن «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» را پیش از خواندن سوره‌ها یادآور شده است. | ||
#اللغه که در ذیل آن به واژه‌شناسی واژه‌های قرآن پرداخته است. | # اللغه که در ذیل آن به واژه‌شناسی واژه‌های قرآن پرداخته است. | ||
#المعنی که در آن به بیان مقصود آیات و تفسیر آنها پرداخته است. | # المعنی که در آن به بیان مقصود آیات و تفسیر آنها پرداخته است. | ||
#الاعراب که در آن، نکات صرفی و نحوی آیات را با دقت تمام مورد توجه قرار داده است. | # الاعراب که در آن، نکات صرفی و نحوی آیات را با دقت تمام مورد توجه قرار داده است. | ||
#القراءه که در آن به بیان وجوه قرائت‌های مختلف پرداخته است. | # القراءه که در آن به بیان وجوه قرائت‌های مختلف پرداخته است. | ||
#[[الحجة]] که در آن، دلیل ترجیح بعضی از [[قرائت‌ها]] را بر دیگری یادآور شده و وجوه گوناگون آنها را با دقت تمام مورد بررسی قرار داده است. | # [[الحجة]] که در آن، دلیل ترجیح بعضی از [[قرائت‌ها]] را بر دیگری یادآور شده و وجوه گوناگون آنها را با دقت تمام مورد بررسی قرار داده است. | ||
#النظم که در آن به بیان [[انتظام]] و ترتیب لفظی و [[معنوی]] [[آیات]] و [[سوره‌ها]] و ربط آنها با همدیگر پرداخته و نکات مفیدی را یادآور شده است. | # النظم که در آن به بیان [[انتظام]] و ترتیب لفظی و [[معنوی]] [[آیات]] و [[سوره‌ها]] و ربط آنها با همدیگر پرداخته و نکات مفیدی را یادآور شده است. | ||
#النزول که در آن به بیان [[شأن]] نزول‌ها و یا ذکر مصادیق و موارد آنها پرداخته است. | # النزول که در آن به بیان [[شأن]] نزول‌ها و یا ذکر مصادیق و موارد آنها پرداخته است. | ||
مهم‌ترین امتیاز این [[تفسیر]]، کم حجمی عبارات و پر معنایی آنها و همچنین ترتیب و تنسیق [[منظم]] تفسیر آنها است؛ به‌گونه‌ای که در تمام موارد یازده‌گانه‌ای که در ذیل آنها به توضیح پرداخته، [[حق]] سخن را به صورت تمام و کامل ادا نموده است. از دیگر امتیازات این اثر، ذکر آراء [[فقهی]] [[مذاهب]] گوناگون [[اسلامی]] با [[احترام]] بدان‌ها و سپس بیان نظر [[مذهب]] فقهی [[شیعه]] است. | مهم‌ترین امتیاز این [[تفسیر]]، کم حجمی عبارات و پر معنایی آنها و همچنین ترتیب و تنسیق [[منظم]] تفسیر آنها است؛ به‌گونه‌ای که در تمام موارد یازده‌گانه‌ای که در ذیل آنها به توضیح پرداخته، [[حق]] سخن را به صورت تمام و کامل ادا نموده است. از دیگر امتیازات این اثر، ذکر آراء [[فقهی]] [[مذاهب]] گوناگون [[اسلامی]] با [[احترام]] بدان‌ها و سپس بیان نظر [[مذهب]] فقهی [[شیعه]] است. | ||
[[محمود شلتوت]] در مقدمه‌ای که بر [[مجمع البیان]] چاپ دارالتقریب نوشته، گوید: در [[تفسیر مجمع البیان]] و «جوامع الجامع» [[طبرسی]] نکاتی جلب توجه می‌کند: | [[محمود شلتوت]] در مقدمه‌ای که بر [[مجمع البیان]] چاپ دارالتقریب نوشته، گوید: در [[تفسیر مجمع البیان]] و «جوامع الجامع» [[طبرسی]] نکاتی جلب توجه می‌کند: | ||
#[[انصاف]] و صفای [[باطن]] [[مفسر]] و دور بودن او از [[تعصب مذهبی]]. | # [[انصاف]] و صفای [[باطن]] [[مفسر]] و دور بودن او از [[تعصب مذهبی]]. | ||
#نهایت [[امانتداری]] و [[بی‌طرفی]] او در نقل اقوال [[مفسران]] [[سلف]] بدون توجه به مذهب آنان و افزودن گفتار [[ائمه اهل بیت]] به آنها. | # نهایت [[امانتداری]] و [[بی‌طرفی]] او در نقل اقوال [[مفسران]] [[سلف]] بدون توجه به مذهب آنان و افزودن گفتار [[ائمه اهل بیت]] به آنها. | ||
#آن‌که در مقدمه تفسیر «جوامع الجامع» اظهار داشته که گاهی عین عبارات [[زمخشری]] را آورده به این دلیل که سخنی زیباتر از آن نیافته است. | # آن‌که در مقدمه تفسیر «جوامع الجامع» اظهار داشته که گاهی عین عبارات [[زمخشری]] را آورده به این دلیل که سخنی زیباتر از آن نیافته است. | ||
[[عبدالمجید سلیم]] [[رئیس]] پیشین جامع الأزهر نیز در نامهای که به [[جمعیت]] دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه نوشته، این تفسیر را | [[عبدالمجید سلیم]] [[رئیس]] پیشین جامع الأزهر نیز در نامهای که به [[جمعیت]] دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه نوشته، این تفسیر را «جلیل الشأن»، «غزیرالعلم» (سرشار از نکات [[علمی]])، «کثیر الفائده»، «[[حُسن]] الترتیب» (خوش تدوین) می‌نامد و می‌گوید: اگر آن را مقدم بر کتب تفسیر قدما بشمارم، سخنم را حمل بر [[مبالغه]] نکنید و در جای دیگر همان [[نامه]]، آن را «[[حلال]] معضلات» و «کشاف مبهمات» [[قرآن]] می‌نامد<ref>مجمع البیان، طبرسی، مقدمه سید محسن امین العاملی، مؤسسه الاعلمی، ۱۴۱۵ق.</ref><ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[تفسیر مجمع البیان (مقاله)|مقاله «تفسیر مجمع البیان»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref> | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست کتاب == | ||
| خط ۹۰: | خط ۸۸: | ||
== دریافت متن == | == دریافت متن == | ||
*[https://noorlib.ir/ar/book/view/1913?viewType=pdf دریافت متن PDF کتاب از وبگاه کتابخانه دیجیتال نور] | * [https://noorlib.ir/ar/book/view/1913?viewType=pdf دریافت متن PDF کتاب از وبگاه کتابخانه دیجیتال نور] | ||
*[http://lib.eshia.ir/12023/1/0 دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت] | * [http://lib.eshia.ir/12023/1/0 دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت] | ||
*[https://waqfeya.net/book.php?bid=8055 دریافت متن دیجیتال کتاب از مکتبة الوقفیة] | * [https://waqfeya.net/book.php?bid=8055 دریافت متن دیجیتال کتاب از مکتبة الوقفیة] | ||
[[رده:کتاب]] | [[رده:کتاب]] | ||
[[رده:کتاب‌های فضل بن حسن طبرسی]] | [[رده:کتاب‌های فضل بن حسن طبرسی]] | ||
[[رده:آثار فضل بن حسن طبرسی]] | [[رده:آثار فضل بن حسن طبرسی]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]] | [[رده:کتاب‌های دارای چکیده]] | ||
[[رده:کتاب‌های فاقد فهرست]] | [[رده:کتاب‌های فاقد فهرست]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای متن دیجیتال]] | [[رده:کتاب‌های دارای متن دیجیتال]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای متن PDF]] | [[رده:کتاب‌های دارای متن PDF]] | ||