پرش به محتوا

تفسیر ابی‌جارود (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - '\=\=\sپیوند\sبه\sبیرون\s\=\= \*\[(.*)\] \*\[(.*)\]' به '')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان             = تفسیر ابی‌جارود
| عنوان = تفسیر ابی‌جارود
| عنوان اصلی       =   
| عنوان اصلی =   
| تصویر             = IM010111.jpg
| تصویر = IM010111.jpg
| اندازه تصویر     = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| از مجموعه         =  
| از مجموعه =  
| زبان             = عربی
| زبان = عربی
| زبان اصلی         =  
| زبان اصلی =  
| نویسنده           = [[زیاد بن منذر همدانی کوفی]] معروف به [[ابی‌جارود]]
| نویسنده = [[زیاد بن منذر همدانی کوفی]] معروف به [[ابی‌جارود]]
| نویسندگان         =  
| نویسندگان =  
| تحقیق یا تدوین   =
| تحقیق یا تدوین =
| زیر نظر           =  
| زیر نظر =  
| به کوشش           =
| به کوشش =
| مترجم             =
| مترجم =
| مترجمان           =
| مترجمان =
| ویراستار         =  
| ویراستار =  
| ویراستاران       =
| ویراستاران =
| موضوع             = [[تفسیر]]
| موضوع = [[تفسیر]]
| مذهب             = [[شیعه]]
| مذهب = [[شیعه]]
| ناشر             = [[انتشارات مؤسسه دارالحدیث‌]]
| ناشر = [[انتشارات مؤسسه دارالحدیث‌]]
| به همت           =
| به همت =
| وابسته به         =  
| وابسته به =  
| محل نشر           =  قم، ایران
| محل نشر =  قم، ایران
| سال نشر           =  ۱۴۳۴ ق، ۱۳۹۰ ش
| سال نشر =  ۱۴۳۴ ق، ۱۳۹۰ ش
| نوبت چاپ         = ۱
| چاپ = ۱
| تعداد جلد         = ۱
| تعداد جلد = ۱
| صفحه              = ۴۱۶
| تعداد صفحات = ۴۱۶
| قطع               =  
| قطع =  
| نوع جلد           =  
| نوع جلد =  
| شابک             =  
| شابک =  
|رده‌بندی کنگره      =
|رده‌بندی کنگره      =
|رده‌بندی دیویی      =
|رده‌بندی دیویی      =
| شماره ملی         =
| شماره ملی =
}}
}}
'''تفسیر ابی‌جارود''' کتابی است که با زبان عربی به بررسی، بحث و [[تفسیر]] [[قرآن کریم]] می‌پردازد. این کتاب به قلم [[زیاد بن منذر همدانی کوفی]] معروف به [[ابی‌جارود]] نوشته شده و [[انتشارات مؤسسه دارالحدیث‌]] نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.<ref name=p1>[http://www.lib.ir/book/86209332/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87/ پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]</ref>
'''تفسیر ابی‌جارود''' کتابی است که با زبان عربی به بررسی، بحث و [[تفسیر]] [[قرآن کریم]] می‌پردازد. این کتاب به قلم [[زیاد بن منذر همدانی کوفی]] معروف به [[ابی‌جارود]] نوشته شده و [[انتشارات مؤسسه دارالحدیث‌]] نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.<ref name=p1>[http://www.lib.ir/book/86209332/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87/ پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]</ref>
خط ۴۰: خط ۴۰:
در [[تفسیر قمی]] فراوان از این تفسیر روایت نقل شده<ref>بر اساس برنامه رایانه‌ای معجم فقهی، در تفسیر القمی ۲۱۲ مورد از ابی الجارود روایت نقل شده که چهار مورد آن با سندی مشتمل بر کثیر بن عیاش و ادامه همان سندی است که شیخ و نجاشی نسبت به تفسیر ابی الجارود ذکر کرده‌اند و در سایر موارد جز دو مورد با تعبیر «و فی روایة ابی الجارود» به همان سند اشاره دارد و این قرینه است که این روایات نیز با همان سند از تفسیر ابی الجارود نقل شده است. در آن دو مورد سند چنین است: ۱. {{عربی|و حدّثنی ابی عن ظریف بن ناصح عن عبد الصمد بن بشیر عن ابی الجارود عن ابی جعفر{{ع}}}} (تفسیر القمی، ج۱، ص۲۰۹)؛ ۲. {{عربی|حدّثنی ابی عن صفوان بن یحیی عن ابی الجارود عن عمران بن هیثم عن مالک بن ضمرة عن ابی‌ذر}} (تفسیر القمی، ج۱، ص۱۰۹).</ref> و کثرت آن در حدّی است که [[آقا بزرگ تهرانی]] تفسیر قمی را آمیخته‌ای از تفسیر [[علی بن ابراهیم]] و تفسیر [[ابی الجارود]] دانسته است<ref>ر.ک: آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۳۰۳.</ref>. [[سید بن طاووس]] نیز مطالبی را از این تفسیر نقل کرده است<ref>ر.ک: سید بن طاووس، سعد السعود للنفوس، ص۲۲۳، ۲۲۶، رقم‌های ۱۱۹-۱۲۳.</ref>.
در [[تفسیر قمی]] فراوان از این تفسیر روایت نقل شده<ref>بر اساس برنامه رایانه‌ای معجم فقهی، در تفسیر القمی ۲۱۲ مورد از ابی الجارود روایت نقل شده که چهار مورد آن با سندی مشتمل بر کثیر بن عیاش و ادامه همان سندی است که شیخ و نجاشی نسبت به تفسیر ابی الجارود ذکر کرده‌اند و در سایر موارد جز دو مورد با تعبیر «و فی روایة ابی الجارود» به همان سند اشاره دارد و این قرینه است که این روایات نیز با همان سند از تفسیر ابی الجارود نقل شده است. در آن دو مورد سند چنین است: ۱. {{عربی|و حدّثنی ابی عن ظریف بن ناصح عن عبد الصمد بن بشیر عن ابی الجارود عن ابی جعفر{{ع}}}} (تفسیر القمی، ج۱، ص۲۰۹)؛ ۲. {{عربی|حدّثنی ابی عن صفوان بن یحیی عن ابی الجارود عن عمران بن هیثم عن مالک بن ضمرة عن ابی‌ذر}} (تفسیر القمی، ج۱، ص۱۰۹).</ref> و کثرت آن در حدّی است که [[آقا بزرگ تهرانی]] تفسیر قمی را آمیخته‌ای از تفسیر [[علی بن ابراهیم]] و تفسیر [[ابی الجارود]] دانسته است<ref>ر.ک: آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۳۰۳.</ref>. [[سید بن طاووس]] نیز مطالبی را از این تفسیر نقل کرده است<ref>ر.ک: سید بن طاووس، سعد السعود للنفوس، ص۲۲۳، ۲۲۶، رقم‌های ۱۱۹-۱۲۳.</ref>.


بنابراین، در اینکه [[تفسیری]] به نام تفسیر ابی الجارود وجود داشته و حاوی روایاتی از امام باقر{{ع}} در [[تفسیر قرآن]] بوده، کسی تردید نکرده است؛ پس اگر آن تفسیر از [[طریق صحیح]] و مورد [[اعتماد]] به‌دست می‌آمد، به بخشی از تفسیر امام باقر{{ع}} [[دست]] می‌یافتیم، ولی متأسفانه خود آن [[تفسیر]] در دسترس نیست و نمی‌دانیم موجود است یا از بین رفته، و قسمت زیادی از آن‌که در [[تفسیر قمی]] نقل شده، سندش به واسطۀ کثیر بن [[عیاش]] [[ضعیف]] است و صدور آن از [[امام باقر]]{{ع}} [[محرز]] نیست؛ البته [[آقا بزرگ تهرانی]] مدعی شده است که [[قمی]] یا شاگردش آن [[روایات]] را از طریق [[ابو بصیر]] - که [[موثق]] است - از [[ابی الجارود]] نقل و در تفسیر خود آورد است<ref>وی در الذریعه (ج ۴، ص۲۵۱ در رقم ۱۲۰۱) گفته است: {{عربی|نعم یروی ابو بصیر المذکور تفسیر ابی الجارود عنه و آخرجه القمی فی تفسیره من طریق ابی بصیر کما یأتی}}، و در رقم ۱۲۰۲ فرموده است:{{عربی|... و لکن تلمیذ علی بن ابراهیم بن هاشم القمی الذی اخرج هذا التفسیر فی تفسیره المطبوع رواه باسناده الی ابی بصیر یحیی بن ابی القاسم الاسدی (المتوفی ۱۵۰) المصرّح بتوثیقه کما مرّ آنفا و هو عن ابی الجارود}}.</ref>، ولی ما به آن سند دست نیافته‌ایم و علاوه بر آن، خود ابی الجارود نیز توثیق خاص ندارد و روایاتی در مذمّت او نقل شده، ولی از [[رجال کامل الزیارات]] و [[تفسیر قمی]] است<ref>ر.ک: خویی، معجم الرجال الحدیث، ج۷، ص۳۲۰-۳۲۷، رقم ۴۸۰۵، برای آگاهی از پژوهشی جدید درباره این تفسیر ر.ک: جرار، ماهر، «تفسیر ابو الجارود زیاد بن منذرة، مقدمه‌ای در شناخت عقاید زیدیّه»؛ آینۀ پژوهش، ش۹۵، ص۲۳-۲۹.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۳۶۲ - ۳۶۴.</ref>
بنابراین، در اینکه [[تفسیری]] به نام تفسیر ابی الجارود وجود داشته و حاوی روایاتی از امام باقر{{ع}} در [[تفسیر قرآن]] بوده، کسی تردید نکرده است؛ پس اگر آن تفسیر از [[طریق صحیح]] و مورد [[اعتماد]] به‌دست می‌آمد، به بخشی از تفسیر امام باقر{{ع}} [[دست]] می‌یافتیم، ولی متأسفانه خود آن [[تفسیر]] در دسترس نیست و نمی‌دانیم موجود است یا از بین رفته، و قسمت زیادی از آن‌که در [[تفسیر قمی]] نقل شده، سندش به واسطۀ کثیر بن [[عیاش]] [[ضعیف]] است و صدور آن از [[امام باقر]]{{ع}} [[محرز]] نیست؛ البته [[آقا بزرگ تهرانی]] مدعی شده است که [[قمی]] یا شاگردش آن [[روایات]] را از طریق [[ابو بصیر]] - که [[موثق]] است - از [[ابی الجارود]] نقل و در تفسیر خود آورد است<ref>وی در الذریعه (ج ۴، ص۲۵۱ در رقم ۱۲۰۱) گفته است: {{عربی|نعم یروی ابو بصیر المذکور تفسیر ابی الجارود عنه و آخرجه القمی فی تفسیره من طریق ابی بصیر کما یأتی}}، و در رقم ۱۲۰۲ فرموده است:{{عربی|... و لکن تلمیذ علی بن ابراهیم بن هاشم القمی الذی اخرج هذا التفسیر فی تفسیره المطبوع رواه باسناده الی ابی بصیر یحیی بن ابی القاسم الاسدی (المتوفی ۱۵۰) المصرّح بتوثیقه کما مرّ آنفا و هو عن ابی الجارود}}.</ref>، ولی ما به آن سند دست نیافته‌ایم و علاوه بر آن، خود ابی الجارود نیز توثیق خاص ندارد و روایاتی در مذمّت او نقل شده، ولی از [[رجال کامل الزیارات]] و [[تفسیر قمی]] است<ref>ر.ک: خویی، معجم الرجال الحدیث، ج۷، ص۳۲۰-۳۲۷، رقم ۴۸۰۵، برای آگاهی از پژوهشی جدید درباره این تفسیر ر.ک: جرار، ماهر، «تفسیر ابو الجارود زیاد بن منذرة، مقدمه‌ای در شناخت عقاید زیدیّه»؛ آینۀ پژوهش، ش۹۵، ص۲۳-۲۹.</ref><ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۳۶۲ - ۳۶۴.</ref>


== فهرست کتاب ==
== فهرست کتاب ==
خط ۴۸: خط ۴۸:


==دریافت متن کتاب==
==دریافت متن کتاب==
*[https://noorlib.ir/book/view/37416/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87?pageNumber=347&viewType=pdf دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه دیجیتال نور]
* [https://noorlib.ir/book/view/37416/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87?pageNumber=347&viewType=pdf دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه دیجیتال نور]
*[https://lib.eshia.ir/11555/1/3 دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت]
* [https://lib.eshia.ir/11555/1/3 دریافت متن دیجیتال کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت]


== پانویس ==
== پانویس ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش