ابی بن صالح در تراجم و رجال

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

ابی بن صالح در سند یک روایتی تفسیر کنز الدقائق و به نقل از کتاب تأویل الآیات الظاهرة واقع شده است:

«مَا رَوَاهُ اَلْحَسَنُ بْنُ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلدَّيْلَمِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ عَمَّنْ رَوَاهُ بِإِسْنَادِهِ عَنِ اِبْنِ أَبِي صَالِحٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ: فِي قَوْلِهِ تَعَالَى ﴿يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ يَشَاءُ[۱] قَالَ اَلْمُخْتَصُّ بِالرَّحْمَةِ نَبِيُّ اَللَّهِ وَ وَصِيُّهُ وَ عِتْرَتُهُمَا إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى خَلَقَ مِائَةَ رَحْمَةٍ فَتِسْعٌ وَ تِسْعُونَ رَحْمَةً عِنْدَهُ مَذْخُورَةٌ لِمُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ عِتْرَتِهِمَا وَ رَحْمَةٌ وَاحِدَةٌ مَبْسُوطَةٌ عَلَى سَائِرِ اَلْمَوْجُودِينَ»[۲][۳]

شرح حال راوی

عنوان مذکور در منبع اصلی، یعنی تأویل الآیات الظاهرة، «ابن أبی صالح»[۴] و در کتاب غرر الاخبار و درر الآثار تألیف حسن بن ابی الحسن محمد دیلمی (صاحب کتاب ارشاد القلوب و متوفای پیش از سال ۸۴۱ ق[۵] که در سند مزبور از راوی روایت کرده است) ابی صالح ثبت شده است[۶]. بنابراین نام راوی، با سه عنوان: «ابی بن صالح»، «ابن ابی صالح» و «ابی صالح» در سند روایت ضبط شده است.

قرینه و شاهدی بر شناسایی راوی یافت نشده است؛ بنابراین از جمله راویان مهمل و یا مجهول به حساب می‌آید.[۷]

منابع

پانویس

  1. «ولی خداوند هر کس را بخواهد به بخشایش خود، ویژگی می‌دهد» سوره بقره، آیه ۱۰۵.
  2. تفسیر کنز الدقائق، ج۲، ص۱۱۴، به نقل از: تأویل الآیات الظاهرة، ص۸۱.
  3. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص۲۱.
  4. تأویل الآیات الظاهرة، ص۸۱.
  5. زیرا دیلمی در کتاب إرشاد القلوب از کتاب ألفین علامه حلی (م. ۷۲۶ق) مطلب نقل می‌کند؛ از سوی دیگر، ابن فهد حلی (م. ۸۴۱ق) در کتاب عدة الداعی، از دیلمی مطلب نقل می‌کند.
  6. «عن أبی صالح، عن حماد، عن الرضا (ع):...»؛ غرر الأخبار، ص۱۶۶ - ۱۶۷؛ و نیز ر. ک: البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۰۰، ح۵۷۴.
  7. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص۲۱ -۲۲.